DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.37590#0337
Horographia Varia,
*9*>
Rotae immobilis CExtimus C Cyclus Aequinoctialis.
Cyclus t Interior Cappellabitur^ Cyclus horarum terminandarum.
Rotae mobilis Cyclus unicus j C Cyclus horarum terminantium.
Ususappositi Cycli.
licet dito horae per 12. paralleli determi-
nentur.
Usum propositi Cycli tribus expedier
mus Problematibus, quaesequuntur.
Problema Is
Ex ajjlgnata h ora in jEquinoSliali, qua-
tiam hora determinetur in arcu cujusuisparal-
leli , per ejufdem horam datam ac termina-
tam , dignofcere.
T N hoc Problemate duo dantur, & assi-
gnantur nempe punCtum alicujus horas
in aequinoctiali linea, & punCtum in aliqua
linea horaria, quod speCtet ad arcum ali-
cujus paralleli: Tertium vero inquiritur,
nempe linea horaria jn qua inveniatur pun-
Ctum ejusdem arcus paralleli, si ad duo pun-
Ctaaslignata regula applicetur, id quod ex
apposito Cyclo nullo negotio ita reperie-
tur. Positaenim hora 12. Rotae mobilis
seu Cycli horarum terminantium ( quam
index monstrat manus adpitojsub hora
assignatain aequinoCtiali in ejusdemCyclo
reperta, si rursum in Cyclo, horarum ter-
minantium quaeratur hora paralleli, respon-
debit eidem in Cyclo proximo horarum
terminandarum hora paralleli quae quae-
ritur, ea videlicet quas ex datis punto de-
terminatur. Ut, n data hora in aequino-
ctiali sit quinta, vel undecima, ante, vel
post meridiem, &hora paralleli, per quam
determinare libet aliam , sit verbi gratia
sextaante meridiem, si horam 12. Cycli
horarum terminantium, slatuamus , sub
hora 5*. vel 11. Cycli aequinoctialis, inve-
niemus e regione hor? sextae Cycli horarum
terminantium: nempe in Cyclo horarum
terminandarum horam 4. quas per horas
datas ac aslignatas omnino determinabi-
tur fi in proposito horologii plano eadem
hora contineatur. Eademque esl ratio de
aliis horis, earumque partibus, quae in pro-
positis Cyclis ponuntur. Quod si hora ter-
minans foret aslignata 12. non eslet necesle
quoquam movere Rotam mobilem, cum
in Rota immobili, sub hora aequino&ialis,
quaesita hora ac terminanda sit collocata.
Id quod intelligas non de horis integris
duntaxat, sed etiam desemihoris, quadran-
tibus , adeoque & de oCtavis partibus 111
Cyclo lequinoCtiali descriptis. Ita vides
exhorai. vel 7. aequinoctialis determina-
ri horam secundam : item ex hora prima,
cum | determinari hor. i post secundam,
tertiam, & denique ex J ultra primam ter-
tium quadrantem post secundam, sivide-
Problema II.
Ex asslgnata hora in aquinoffitali, per
quamnam horamparalleli terminetur
horapropojita; invejligare.
ILT Ic etiam duo dantur, videlicet hora
aequinoctialis , & hora terminanda;
quaeriturque; tertium, videlicet, quaenam
nt illa hora paralleli, per quam ex dato pun-
Cto tcquinoCtialis dufta linea exhibeat pun-
Ctum arcus paralleli, in linea horae assigna-
tae. Pone iterum horas 12. Cycli hora-
rum terminantium sub hora Cycli aequi-
noCtialis: hora enim , quae in eodem Cyclo
horarum terminantium respondet horae
astignatae inventaeque in Cyclo horarum
terminandarum , erit illa per quam insti-
tuenda est determinatio. Ut verbi gratia,
si horam 12. Cycli horarum terminan-
tium colloces sub 9. hora aequinoCtiaiis;
videbis e regione horae 5. Cycli horarum
terminandarum, quae videlicet proponitur
exempli causa terminanda, horam 1. posi-
tam in Cyclo horarum terminantium , per
quam videlicet propositahora quinta, po-
testdeterminari, si punCtum in horaprima
nondesideretur.
Problema III.
Propojita horaTaralleli^x quonam eapmi-
lio aequinotliali, per datam horam paralleli
determinandasit, inquirere.
QUaesitumin hoc Problemate est pun-
Ctum aequinoCtiaiis lineae, &utrunque
datum horae sunt paralleli; una quidem ter-
minans , & altera terminanda. Inquiratur
quaelibet illarum in proprio Cyclo, videli-
cet terminanda in Cyclo horarum termi-
nandarum , & terminans in Cyclo horarum
terminantium, & haec per circumvolutio-
nem rotae mobilis sub illa constituatur: quae
enim in hocsitu Cyclorum, in Cyclo aequi-
noCtiaiis respondet hora, duodecimae ho-
rae Cycli horarum terminantium ( quam
scilicet index manus demonstrat) ea erit ex
qua proposita hora determinaripotest, si
punCtum ejusdem horae in aequinoCtialili-
nea existat. Hoc modo, si hora quarta Cy-
cli terminantium horarum constituatur sub
tertia Cycli horarum terminandarum, cum
duodecimae Cycli horarum terminantium
respondeat hora dimidia ultra tertiam, vel
nona in Cyclo aequinoCtiaiis,• colligetur,
Horam tertiam per quartam, terminari ex
punCto
*9*>
Rotae immobilis CExtimus C Cyclus Aequinoctialis.
Cyclus t Interior Cappellabitur^ Cyclus horarum terminandarum.
Rotae mobilis Cyclus unicus j C Cyclus horarum terminantium.
Ususappositi Cycli.
licet dito horae per 12. paralleli determi-
nentur.
Usum propositi Cycli tribus expedier
mus Problematibus, quaesequuntur.
Problema Is
Ex ajjlgnata h ora in jEquinoSliali, qua-
tiam hora determinetur in arcu cujusuisparal-
leli , per ejufdem horam datam ac termina-
tam , dignofcere.
T N hoc Problemate duo dantur, & assi-
gnantur nempe punCtum alicujus horas
in aequinoctiali linea, & punCtum in aliqua
linea horaria, quod speCtet ad arcum ali-
cujus paralleli: Tertium vero inquiritur,
nempe linea horaria jn qua inveniatur pun-
Ctum ejusdem arcus paralleli, si ad duo pun-
Ctaaslignata regula applicetur, id quod ex
apposito Cyclo nullo negotio ita reperie-
tur. Positaenim hora 12. Rotae mobilis
seu Cycli horarum terminantium ( quam
index monstrat manus adpitojsub hora
assignatain aequinoCtiali in ejusdemCyclo
reperta, si rursum in Cyclo, horarum ter-
minantium quaeratur hora paralleli, respon-
debit eidem in Cyclo proximo horarum
terminandarum hora paralleli quae quae-
ritur, ea videlicet quas ex datis punto de-
terminatur. Ut, n data hora in aequino-
ctiali sit quinta, vel undecima, ante, vel
post meridiem, &hora paralleli, per quam
determinare libet aliam , sit verbi gratia
sextaante meridiem, si horam 12. Cycli
horarum terminantium, slatuamus , sub
hora 5*. vel 11. Cycli aequinoctialis, inve-
niemus e regione hor? sextae Cycli horarum
terminantium: nempe in Cyclo horarum
terminandarum horam 4. quas per horas
datas ac aslignatas omnino determinabi-
tur fi in proposito horologii plano eadem
hora contineatur. Eademque esl ratio de
aliis horis, earumque partibus, quae in pro-
positis Cyclis ponuntur. Quod si hora ter-
minans foret aslignata 12. non eslet necesle
quoquam movere Rotam mobilem, cum
in Rota immobili, sub hora aequino&ialis,
quaesita hora ac terminanda sit collocata.
Id quod intelligas non de horis integris
duntaxat, sed etiam desemihoris, quadran-
tibus , adeoque & de oCtavis partibus 111
Cyclo lequinoCtiali descriptis. Ita vides
exhorai. vel 7. aequinoctialis determina-
ri horam secundam : item ex hora prima,
cum | determinari hor. i post secundam,
tertiam, & denique ex J ultra primam ter-
tium quadrantem post secundam, sivide-
Problema II.
Ex asslgnata hora in aquinoffitali, per
quamnam horamparalleli terminetur
horapropojita; invejligare.
ILT Ic etiam duo dantur, videlicet hora
aequinoctialis , & hora terminanda;
quaeriturque; tertium, videlicet, quaenam
nt illa hora paralleli, per quam ex dato pun-
Cto tcquinoCtialis dufta linea exhibeat pun-
Ctum arcus paralleli, in linea horae assigna-
tae. Pone iterum horas 12. Cycli hora-
rum terminantium sub hora Cycli aequi-
noCtialis: hora enim , quae in eodem Cyclo
horarum terminantium respondet horae
astignatae inventaeque in Cyclo horarum
terminandarum , erit illa per quam insti-
tuenda est determinatio. Ut verbi gratia,
si horam 12. Cycli horarum terminan-
tium colloces sub 9. hora aequinoCtiaiis;
videbis e regione horae 5. Cycli horarum
terminandarum, quae videlicet proponitur
exempli causa terminanda, horam 1. posi-
tam in Cyclo horarum terminantium , per
quam videlicet propositahora quinta, po-
testdeterminari, si punCtum in horaprima
nondesideretur.
Problema III.
Propojita horaTaralleli^x quonam eapmi-
lio aequinotliali, per datam horam paralleli
determinandasit, inquirere.
QUaesitumin hoc Problemate est pun-
Ctum aequinoCtiaiis lineae, &utrunque
datum horae sunt paralleli; una quidem ter-
minans , & altera terminanda. Inquiratur
quaelibet illarum in proprio Cyclo, videli-
cet terminanda in Cyclo horarum termi-
nandarum , & terminans in Cyclo horarum
terminantium, & haec per circumvolutio-
nem rotae mobilis sub illa constituatur: quae
enim in hocsitu Cyclorum, in Cyclo aequi-
noCtiaiis respondet hora, duodecimae ho-
rae Cycli horarum terminantium ( quam
scilicet index manus demonstrat) ea erit ex
qua proposita hora determinaripotest, si
punCtum ejusdem horae in aequinoCtialili-
nea existat. Hoc modo, si hora quarta Cy-
cli terminantium horarum constituatur sub
tertia Cycli horarum terminandarum, cum
duodecimae Cycli horarum terminantium
respondeat hora dimidia ultra tertiam, vel
nona in Cyclo aequinoCtiaiis,• colligetur,
Horam tertiam per quartam, terminari ex
punCto