DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.37590#0630
688 ^drtls Magn* Liltt X. Magia $ars 1.
planumqae metaraorphoticum a Sole illu-
minatum , nihil praeter horas in speculo
oltendet.
Problema XV.
Alius modus multo arcanior, omni-
bus impenetrabils.
Quo videlicet horologium in speculo com-
parent , non ex horizontali plano tantum,
sed quibufeumque planis diseontinuis ita
repercussum, ut nemo modum rei concipere
- valeat.
PRimb in charta quadam solidiori cylin-
dro circumplicata depingatur horolo-
gium horoseopium verticale ex destinato
punbto* cujus deseriptioni adminiculabi-
tur instrumentum nostrum mesopticum
fol. 124. deseriptum. Descripto horologio
exime chartam, quam juxta linearum ho-
rariarum dudfcum acu perlorabis: vel, quod
consultius feceris, exseindito lingulas li-
neas horarias , relicto tantum circa cen-
trum spatio, quo cohserere pollint.
11. Hoc perabto chartam in cylindrum
Complicatam in loco priori normaliter
liste Soli expolitam, lituatamque: & ecce
radii Solis rimas horarias tranleuntes in
quibuseumque objediis planisque horolo-
gium depingent, ob alperitatem , inae-
qualitemque planorum valde dilforme,
distortumque. Juxta proje&uram igitur
luminolam in didis objedis depinges ho-
rologium. Et quoniam praeter horologium
nihil in speculo repraesentatur, ad artifi-
cium magis magisque occultandum, quid-
libet in plano metamorphotico inter di-
das lineas horarias depingere poteris.
III. Habeas praeparatum speculum cy-
lindraceum, ejusdem praecise quantitatis,
cujus cylindrus ligneus, aut papyraceus
fuit: hunc in locum papyracei constitues ;
& ecce species horologii in diverlis planis
transformatae per opticam quandam e-
pharmolin in speculo recolledae horas ex-
ade demonstrabunt. Vide quae a sol. 124.
usque ad 130. tradidimus; ea enim ma-
gnum lumen traditis rebus adferent. Sty-
lus quoque, seu index horarum, ut in prae-
cedente accommodabitur.
Corollarium.
EX hac methodo patet , qua ratione
idem in quolibet speculo plano exhibe-
ri possit.. Verum cum in sequentibus de
hac fusius trademus, hic eam consultbre-
ticemus.
Problema XVI.
HoroUhium catoptricum ea ratione con~
ssruere, ut non niji ad certum intermedii
ssiatiipunUum determinatum applicato ocu-
lo horce compar eant.
Olat primb D G speculum cylindraceum Vtde ^
■* longitudinis duorum palmorum ex Iconifmi
quacumque materia , quod ponatur su- ***
pra tabulam XT , quadratam in centro
tabulae. Secundo, huic superinduces alium
cylindrum papyraceum AE, BC, duplum
prioris, qui internum stride complexe-
tur, habeatque basim ligneam, concavam,
latam B C, quae in clepsydram, seu vas
hydraulicum HI , latitudine basis cylin-
dri papyracei BC fere aequalis , intrans
supra aquam natitabit. Porro in vasis hy-
draulici medio fiat diaphragma LR, per
quod stillatim ex vase H, aqua paulatim
defluens in inferiorem vasis I partem sele
exoneret : unde & epistomio in R, in-
strudum sit oportet, vel quodconsultius
fiat, syphone curvo LIM. Tertib, quo
aperto aqua vasis H, vel per syphonem
egressa juxta mensuram 12. horarum (in
tot enim horas, seu partes medius cylin-
drus papyraceus dividi debet ) paulatim
deseendet, & sic in foramine, seufislura
cylindri papyracei (quod in medio fieri
debet, & per quod speculum interius relu-
cet ) horam desideratam ex tabula refle-
xam ostendet. Quartb, horas autem hac
arte inseribes plano tabulse suppositse: pri-
mb seorsim quolibet asfumpto ipacio, fir-
metur dioptra G, ad quam oculo appli-
cato hora videbitur. Quintb, impleto H ,
vase hydra il coaqua, tot ex centro tabu-
las circulos duces, in quot horas cylindri
interioris superficies DC divisa est, vide-
licet 12. delcribendo in primo ambitu ta-
bula horam duodecimam juxta metho-
dum , qua fol. 130. transformatas figuras
depingere docuimus: vel etiam mechani-
ce applicando oculum ad dioptram, de-
pinge in primo ambitu plano numerum
noras 12. qui numerus si exacte in specu-
lo dignoseatur , metamorphosim numeri
in primo ambitu rectb perfeceris. Hoc de-
scripto ; aperto epistomio aqua una cum
cylindro deseendet eo usque, donec spe-
culum illo in loco sit, quo reflexionem se-
cundi circuli, horasqueeiinseriptasexci-
pere posfit. Deinde clauso epistomio ia
eodem circulo horam 1. vel 2. ea ratio-
ne inseribes, qua in praecedente operatio-
ne fabtum est. Tertio, epistomio iterum
aperto, deseendat cylindrus ssudtuans eo
usque, donec speculum eo loco sit, quo
ressexione horam 3. ipacii circularis exci-
pere
planumqae metaraorphoticum a Sole illu-
minatum , nihil praeter horas in speculo
oltendet.
Problema XV.
Alius modus multo arcanior, omni-
bus impenetrabils.
Quo videlicet horologium in speculo com-
parent , non ex horizontali plano tantum,
sed quibufeumque planis diseontinuis ita
repercussum, ut nemo modum rei concipere
- valeat.
PRimb in charta quadam solidiori cylin-
dro circumplicata depingatur horolo-
gium horoseopium verticale ex destinato
punbto* cujus deseriptioni adminiculabi-
tur instrumentum nostrum mesopticum
fol. 124. deseriptum. Descripto horologio
exime chartam, quam juxta linearum ho-
rariarum dudfcum acu perlorabis: vel, quod
consultius feceris, exseindito lingulas li-
neas horarias , relicto tantum circa cen-
trum spatio, quo cohserere pollint.
11. Hoc perabto chartam in cylindrum
Complicatam in loco priori normaliter
liste Soli expolitam, lituatamque: & ecce
radii Solis rimas horarias tranleuntes in
quibuseumque objediis planisque horolo-
gium depingent, ob alperitatem , inae-
qualitemque planorum valde dilforme,
distortumque. Juxta proje&uram igitur
luminolam in didis objedis depinges ho-
rologium. Et quoniam praeter horologium
nihil in speculo repraesentatur, ad artifi-
cium magis magisque occultandum, quid-
libet in plano metamorphotico inter di-
das lineas horarias depingere poteris.
III. Habeas praeparatum speculum cy-
lindraceum, ejusdem praecise quantitatis,
cujus cylindrus ligneus, aut papyraceus
fuit: hunc in locum papyracei constitues ;
& ecce species horologii in diverlis planis
transformatae per opticam quandam e-
pharmolin in speculo recolledae horas ex-
ade demonstrabunt. Vide quae a sol. 124.
usque ad 130. tradidimus; ea enim ma-
gnum lumen traditis rebus adferent. Sty-
lus quoque, seu index horarum, ut in prae-
cedente accommodabitur.
Corollarium.
EX hac methodo patet , qua ratione
idem in quolibet speculo plano exhibe-
ri possit.. Verum cum in sequentibus de
hac fusius trademus, hic eam consultbre-
ticemus.
Problema XVI.
HoroUhium catoptricum ea ratione con~
ssruere, ut non niji ad certum intermedii
ssiatiipunUum determinatum applicato ocu-
lo horce compar eant.
Olat primb D G speculum cylindraceum Vtde ^
■* longitudinis duorum palmorum ex Iconifmi
quacumque materia , quod ponatur su- ***
pra tabulam XT , quadratam in centro
tabulae. Secundo, huic superinduces alium
cylindrum papyraceum AE, BC, duplum
prioris, qui internum stride complexe-
tur, habeatque basim ligneam, concavam,
latam B C, quae in clepsydram, seu vas
hydraulicum HI , latitudine basis cylin-
dri papyracei BC fere aequalis , intrans
supra aquam natitabit. Porro in vasis hy-
draulici medio fiat diaphragma LR, per
quod stillatim ex vase H, aqua paulatim
defluens in inferiorem vasis I partem sele
exoneret : unde & epistomio in R, in-
strudum sit oportet, vel quodconsultius
fiat, syphone curvo LIM. Tertib, quo
aperto aqua vasis H, vel per syphonem
egressa juxta mensuram 12. horarum (in
tot enim horas, seu partes medius cylin-
drus papyraceus dividi debet ) paulatim
deseendet, & sic in foramine, seufislura
cylindri papyracei (quod in medio fieri
debet, & per quod speculum interius relu-
cet ) horam desideratam ex tabula refle-
xam ostendet. Quartb, horas autem hac
arte inseribes plano tabulse suppositse: pri-
mb seorsim quolibet asfumpto ipacio, fir-
metur dioptra G, ad quam oculo appli-
cato hora videbitur. Quintb, impleto H ,
vase hydra il coaqua, tot ex centro tabu-
las circulos duces, in quot horas cylindri
interioris superficies DC divisa est, vide-
licet 12. delcribendo in primo ambitu ta-
bula horam duodecimam juxta metho-
dum , qua fol. 130. transformatas figuras
depingere docuimus: vel etiam mechani-
ce applicando oculum ad dioptram, de-
pinge in primo ambitu plano numerum
noras 12. qui numerus si exacte in specu-
lo dignoseatur , metamorphosim numeri
in primo ambitu rectb perfeceris. Hoc de-
scripto ; aperto epistomio aqua una cum
cylindro deseendet eo usque, donec spe-
culum illo in loco sit, quo reflexionem se-
cundi circuli, horasqueeiinseriptasexci-
pere posfit. Deinde clauso epistomio ia
eodem circulo horam 1. vel 2. ea ratio-
ne inseribes, qua in praecedente operatio-
ne fabtum est. Tertio, epistomio iterum
aperto, deseendat cylindrus ssudtuans eo
usque, donec speculum eo loco sit, quo
ressexione horam 3. ipacii circularis exci-
pere