DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7652#0026
16 MUNDI SUBTERRANEs.
Stft. I. perte colorata non videantur, causa est con-
tinuitas eorundem, in unam planam &po-
litam superficiem exporre&a & counita,
per quam visus recta transiens, sicuti um-
brasnon reperit, ita quoque disferentibus
umbrarum speciebus non alteratur: mox ta-
menac in angulosa diaphana inciderit, tum
eccejamcorpusculasalina diversimode af-
fecla, jamumbrarumfcedatione, modova-
rialucis in medio densiori refraclione va-
Corpuscula riata, eo colores ordine, quosupra descripsi-
fin^s^' mus, exhibebunt; quoenim minores um-
pnano mli- ' . 7 *
ta, curtan-bras, eoluci viciniores,quo majoressubie-
tuminan- rjnt eotenebris propiorescoloresdabunt.
gulolocor- . r r. r
pore, non Quodvero tnnonangutops corponbus 11 co-
lores nonexhibeantur, ratioest, quod uti
compa*. diximusJuxre&a&inosFensavisivapoten-
reant. tia transeat, ac corpuscula omnia, uti quam
unitissima sunt, ita quoque eodem modo
lucem puram imbibunt, atque adeo colores
in istiusmodi medio nulli comparent ob lu-
guic6loK$cis unisormitatem: moxtamen acangulorum
i« trigono <j/>d<7ta.rintervenerit, tumeccelux ex um-
eonjptctan. t - ? r
tur , una. brarum diverntate opaca, eam cotorum Je-
cum cxufe riem referet , quam majores aut minores
thnt! umbrac requirent, ipsis corpusculis salinis
per totum diaphanum dispersis, eum tum
per lucem refractam , tumper variae opaci-
tatis misturam colorem in apertum du-
cent, quem unacumdisFerentibusopacita-
tis gradibus corpusculum diversa tinclura
postulat.Sedhaecinsequenti ligura demon-
stramus.
trum penetrant alter per radium resratlum
atque hic res neque situ naturali, neque eo-
demcolore exhibet, sed nunc curvas, nunc
ovatas, & denique omni colorum genere ad-
ornatas: Solisenim F radius autcujuscun-
que lucis,ubi oblique in latus trigoni S T in-
ciderit, is bis refractus ad oculum DIKH
revertitur,&quoniam hac resra&ione mul-
W: rto.I"1"
tum a pristino suo vigoreob medii majorem ^ jss qrf\ \\s
minoremve profunditatem recedit; hinc jji A"1 foii
lux in hac diversimode opacata scedataque
colores quoque nunc ad album magis, nunc s# . >jlj[i
adumbrosum magis tendentes resert. Vi- ^
dentur autem in trigono tres principales ?"""*"<■ ri^ rsj0^ui
supra memorati potisiimum, ssavus, S&JSsi
cosruleus, & ex his misti, viridis &purpureus "ww taflin'° / er0j/jWsJ '
exclusis albo & nigro, utpote ad colores teffl'- i0
termediosconficiendos ineptis. Sicautem rirnentu^P
in trigono nascuntur: ps&i*1**
it
Sit primb radius C , qv.i in vitrum in pun-
&lo l, incidit , & quoniam per medium
densius transeundum eft, ex b resringitur in
atque hinc oculo in d conftituto°occur- 5 i0 ""^
rit: cmoniam vero a, b brevis transitus eft, f ^Mttiti, eccemoxtibi i
hoc loco colorem luci seu albo simillimum j*fJeriatalisemerget^r»im
produceret quidem , quoniam tamen anp
lus, S V vitn soiidus radium vicinum umbro- \ '..
fetate sua non parum obsuscat, hincnon al-
bum , nec slavum, uti deberet, si angulus
non obstaret, sed intensislimam rubedinem
generat.. Contra si radius lucis N in O inci-
derit, is in medio omnium prosundisiimo 0
r, quod pertransit , resraftus ad oculum in
Hconstitutum sub coeruleo colore, nigro vi
1 j^moi-uw^uspriusin liquidoMe
mvdo-^fcondebantur.percoagula
cxssliatiowewplumbi vapore sactar
nimvialoris fepataivtur corpus
fti Wrrurem /uamper omnes pz.:
difc/jsiasexerentes demonltra
indenemo fansr
, -— mennsreputan
sssdeaiSm
, enimvariitincren
cinusrecurret, tumbina resraftione, tum eccetenefttiks^Vmsautc
medii prosunditate, angulique opacitate, a autdefatkjolitmgentes
genuina sua puritate multum degener, in i« fflsnpflfidem ^ipiimuni
! umbrosum , cujusmodi' cceruleus eft, colo- ^to/^nrioquea
rem desinit : radio vero lucis, E, cadente
in trigonipunclum e, is bis resractus ex eing,
i&hinctandem in I puncl:ooculisoccurrit;
qui radius ubi media quadam via procedit,
neque remotiori anguli solidi umbrositate
| multum opacus, neque tanta prosunditate
j immersus , medii quoque coloris sormam j^*st'^inWrsi
jalbovicinioremcroc^ amitlu sulsidum ex-
: hibebit; reliqui duo colores, viridts &pav<h
\ naceus, uti ille ex slavi & ccerulei, hicex
1 rubri & ccerulei miftura conftituitur, ita
'< quoque eosdem in diftorum colorum confi-
!niisexhibent. In hacFiguraa,b,minmam
latitudinem vitri, g e,& n l mediam, o r vero
maximam latitudinem sive prosunditatem
' monftrat.
Atque ex hisce causa colorum in triqono vi- lmkuit ^*vlUm» ^s|,p
treo, aliisquecorporibus angulofis cryftal-
linis patet, & alia non eft nisi primo an- Yr^ *(W)Ca^
guli Jolidi umbras projicientes , quibus lux V. "Jim»».^.
Sit prisma seu trigonum cryslallinum R T per medium diverfimode denfum diverfi-
S V X Y, radiiSolis C E IN, oculus DIK! moderesraclia, ac perumbrasvarie modifi-
H. In hoc duplexfetus rerum videtur , unus cata, corpufculifquesalinis a;quius difper-
perradium ressexum ,quiresnonmutat,necifis tincT:a,tottantifquecolorumdiscrimini-
infigura, neccolore, tametfi inversas ex- busse veftitam exhibet. Qux fi recle perce-
hibeat , fitque quando res normaliter vi- peris , caufas quoque in Jride, mari, cxte-
risque
»>2
Stft. I. perte colorata non videantur, causa est con-
tinuitas eorundem, in unam planam &po-
litam superficiem exporre&a & counita,
per quam visus recta transiens, sicuti um-
brasnon reperit, ita quoque disferentibus
umbrarum speciebus non alteratur: mox ta-
menac in angulosa diaphana inciderit, tum
eccejamcorpusculasalina diversimode af-
fecla, jamumbrarumfcedatione, modova-
rialucis in medio densiori refraclione va-
Corpuscula riata, eo colores ordine, quosupra descripsi-
fin^s^' mus, exhibebunt; quoenim minores um-
pnano mli- ' . 7 *
ta, curtan-bras, eoluci viciniores,quo majoressubie-
tuminan- rjnt eotenebris propiorescoloresdabunt.
gulolocor- . r r. r
pore, non Quodvero tnnonangutops corponbus 11 co-
lores nonexhibeantur, ratioest, quod uti
compa*. diximusJuxre&a&inosFensavisivapoten-
reant. tia transeat, ac corpuscula omnia, uti quam
unitissima sunt, ita quoque eodem modo
lucem puram imbibunt, atque adeo colores
in istiusmodi medio nulli comparent ob lu-
guic6loK$cis unisormitatem: moxtamen acangulorum
i« trigono <j/>d<7ta.rintervenerit, tumeccelux ex um-
eonjptctan. t - ? r
tur , una. brarum diverntate opaca, eam cotorum Je-
cum cxufe riem referet , quam majores aut minores
thnt! umbrac requirent, ipsis corpusculis salinis
per totum diaphanum dispersis, eum tum
per lucem refractam , tumper variae opaci-
tatis misturam colorem in apertum du-
cent, quem unacumdisFerentibusopacita-
tis gradibus corpusculum diversa tinclura
postulat.Sedhaecinsequenti ligura demon-
stramus.
trum penetrant alter per radium resratlum
atque hic res neque situ naturali, neque eo-
demcolore exhibet, sed nunc curvas, nunc
ovatas, & denique omni colorum genere ad-
ornatas: Solisenim F radius autcujuscun-
que lucis,ubi oblique in latus trigoni S T in-
ciderit, is bis refractus ad oculum DIKH
revertitur,&quoniam hac resra&ione mul-
W: rto.I"1"
tum a pristino suo vigoreob medii majorem ^ jss qrf\ \\s
minoremve profunditatem recedit; hinc jji A"1 foii
lux in hac diversimode opacata scedataque
colores quoque nunc ad album magis, nunc s# . >jlj[i
adumbrosum magis tendentes resert. Vi- ^
dentur autem in trigono tres principales ?"""*"<■ ri^ rsj0^ui
supra memorati potisiimum, ssavus, S&JSsi
cosruleus, & ex his misti, viridis &purpureus "ww taflin'° / er0j/jWsJ '
exclusis albo & nigro, utpote ad colores teffl'- i0
termediosconficiendos ineptis. Sicautem rirnentu^P
in trigono nascuntur: ps&i*1**
it
Sit primb radius C , qv.i in vitrum in pun-
&lo l, incidit , & quoniam per medium
densius transeundum eft, ex b resringitur in
atque hinc oculo in d conftituto°occur- 5 i0 ""^
rit: cmoniam vero a, b brevis transitus eft, f ^Mttiti, eccemoxtibi i
hoc loco colorem luci seu albo simillimum j*fJeriatalisemerget^r»im
produceret quidem , quoniam tamen anp
lus, S V vitn soiidus radium vicinum umbro- \ '..
fetate sua non parum obsuscat, hincnon al-
bum , nec slavum, uti deberet, si angulus
non obstaret, sed intensislimam rubedinem
generat.. Contra si radius lucis N in O inci-
derit, is in medio omnium prosundisiimo 0
r, quod pertransit , resraftus ad oculum in
Hconstitutum sub coeruleo colore, nigro vi
1 j^moi-uw^uspriusin liquidoMe
mvdo-^fcondebantur.percoagula
cxssliatiowewplumbi vapore sactar
nimvialoris fepataivtur corpus
fti Wrrurem /uamper omnes pz.:
difc/jsiasexerentes demonltra
indenemo fansr
, -— mennsreputan
sssdeaiSm
, enimvariitincren
cinusrecurret, tumbina resraftione, tum eccetenefttiks^Vmsautc
medii prosunditate, angulique opacitate, a autdefatkjolitmgentes
genuina sua puritate multum degener, in i« fflsnpflfidem ^ipiimuni
! umbrosum , cujusmodi' cceruleus eft, colo- ^to/^nrioquea
rem desinit : radio vero lucis, E, cadente
in trigonipunclum e, is bis resractus ex eing,
i&hinctandem in I puncl:ooculisoccurrit;
qui radius ubi media quadam via procedit,
neque remotiori anguli solidi umbrositate
| multum opacus, neque tanta prosunditate
j immersus , medii quoque coloris sormam j^*st'^inWrsi
jalbovicinioremcroc^ amitlu sulsidum ex-
: hibebit; reliqui duo colores, viridts &pav<h
\ naceus, uti ille ex slavi & ccerulei, hicex
1 rubri & ccerulei miftura conftituitur, ita
'< quoque eosdem in diftorum colorum confi-
!niisexhibent. In hacFiguraa,b,minmam
latitudinem vitri, g e,& n l mediam, o r vero
maximam latitudinem sive prosunditatem
' monftrat.
Atque ex hisce causa colorum in triqono vi- lmkuit ^*vlUm» ^s|,p
treo, aliisquecorporibus angulofis cryftal-
linis patet, & alia non eft nisi primo an- Yr^ *(W)Ca^
guli Jolidi umbras projicientes , quibus lux V. "Jim»».^.
Sit prisma seu trigonum cryslallinum R T per medium diverfimode denfum diverfi-
S V X Y, radiiSolis C E IN, oculus DIK! moderesraclia, ac perumbrasvarie modifi-
H. In hoc duplexfetus rerum videtur , unus cata, corpufculifquesalinis a;quius difper-
perradium ressexum ,quiresnonmutat,necifis tincT:a,tottantifquecolorumdiscrimini-
infigura, neccolore, tametfi inversas ex- busse veftitam exhibet. Qux fi recle perce-
hibeat , fitque quando res normaliter vi- peris , caufas quoque in Jride, mari, cxte-
risque
»>2