DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7652#0025
tt^V|% lib. vhi. de l A p i d i b U 5. *|
^iy|| Cap. V. adduftissat superque patuit. Quibus qui-] ne dignissimum, ssw/ij colorum ad oculum £;vp<r.
*' !im . dem ostensis, jam ad colorum , quos apparen-
^ttni., '*\rl vocant, qenestn exponendam progredia-
demonstrans.
Nemo itaque hoscephantasticos colores
dicat, cum vitra verocolore, nonexvege-
tabilibus, sed ex variis mineralibus deprom-
%H . Experimbntum. ptotincla sm Neque color diversus tan
,Jfi 0m^'Ce''O!i sul^ZTxno- Ac* ea ' ^UJE ^e com^inatione dicftorum co- tummodo apparens esse, dici potest, cum ex
jst „ 1155 ilii A ^ue^lwk! lorum diximus , validius comprobanda, ta-! mixtura vera & reali, luminisque pro medii
tjjJ/^itiijsH, ^e ^umes experimentum. Accipe v/tra €ry- j ratione tinsti proveniat.
c°%elN ftallina, quinque distorum coiorum generi-' Eodem prorsus modo se habere dico dia ^omod*
bus tinBa\ albo, idest, coloris experte vi- phanas gemmas, crystallum quasalbo, chry-
tro : flavo ,rubro ,cosruleo ,nigro: invenies soprasum qui ssavo , carbunculum qui ru-gwsrentur.
ex unius vitri alteri superimpositione , o- bro ,sapphirum qui cceruleo; niger verouti
mnes illas coloium species quas in sche- tenebrosusest, ita nullam gemmam hocco-
mateprsecedentedescripsimus, produci. Si lore imbutam generat. CryjlalLnus uti pu-
itaque vitrum jlavum rubro fuperimposueris, ram lucem semulatur, ita quoque/>n?/>r/£ co-
Videbis eatranspiciens objefta omnia illi- ] lor dici non potess. Sapphirus vero eo colore
codtf/^oquodam cotore splendescere; idem imbutus quo tingentes salino- sulphurei
evenietper radium ressexum,ji.Solisradtosvi- spiritus sunt, quibus coagulatus fuit, tin-
tra transeuntes in charta candida exceperis: gitur. Carbunculus ammoniacosale, sulphure
dum enim medium diaphanum transit, maxime defxcato decodoquetinclusruber-
chartam eo colore quo diaphanum est, au- rimo colore rutilat. Sapphirus tincturS. vi-
reoimbuit. Rursus, fijiavum coerulto impo- trioli xrosa in pulcherrimum ccelestis colo-
sueris, invenies omnia nitidistima coloris ris cceruleum tingitur. Smaragdus ex slavi
specie virescere; si vero rubii cozruleicon- & cceruleicoloris mistura reiultans virore
y««#/0tfsvitriremtentaris, omniapuruura- nitidisfimo splendescit; qualia itaque fue-
a /WWFeruc jscrrecomperies: hocpacl:o, coeruUum cum rintsalina tingentiasulphuri adjunfra, ta
• OBHjqilgQj viridi, quem pavonacum vocant, colorem lis eritgemma, qux inde lapidescit, de qui
exhibebis. Sivevoa/bo w/gricjwjsuperimpo
IwuQmtiql sueris, non aliusindecolor quam c/nericius
M06illioofamjg prodibit: hoc pacloper solaquinque dicl:is
: iapv,ssncil coloribus tinsta vitraomnium colorum mi-
peadverum rubrum xturasexhibebis; experimentum non mi-
. -^esij coi: nus jucunditateplenum , quam admiratio-
bus postea. Patet itaque in gemmis colores
nonapparentestantum ejje, (edveros & rea-
les ex vera & reali tinclura ortos. Ex hisce
jam progrediamur ad colores in vitris polygo-
nis maxime apparentes exvariaressexione rt-
sraftionis caufatos.
C A P U T VI.
ffoanrur. Deniquern
^»7|°rei;r $)e cohribm , quos apparentes Vocant.
jtijimirmitdiml 7 1 : m
^iidndi»- ^ yj g-~ ^yolores apparentes ii vocantur, utplu-' Quomodo Color in diaphanis angulosis, id
€ rimum, qui non ex opacorum mi-! est,vitris trigonis &polyedris ,siat.
.. Jjni.iils» ai[t!& ^--^ vrnriimnnp CArnnrnm (iinprsirisiKnc i r"v r»______J. i_______ J.~.~-Cj.~. J: .^1. ...I-
QVomodo colorum diverfitas in diaphanis
corporibus angulosis, ideft , in trigonis &
polyedns cryjlallinis producatur, magna inter
Philosophoscontroversiaest. Pierique nul-
lam ibi colorum entitatemiealem ; sed pure
phantasticam este & imaginariam, dum con-
tentiosiusasserunt, exiguasererum natura-
lium peritia instru<ftos esse , demonstrant,
deiis rebus reconditissimis naturae, quam
ne aliminequidem salutarunt, disceptatu-
ri: qui vero abditissima ejus penetralia pro-
piusaccesferint, vel ipsa Natura magistra
w/deniijw^* ^xtorumque corporum superficiebus
lim in omnibusprofluunt, sed ex diverfis duphanorum cor-
rubnim, CCEtuleuni. porum mediis visui dtversimodeoccurrunt: qui
, i rinjn3top2- quidem a plerisque han c etymologiam sor-
"husvirideidcs-* titi sunt, quodexse&sua natura instabiles
0tnnl 'itessi'^f^ ^*int' ^nuncnoc' nuncaliocoloreprosuc-
jreUnlJ'•' niffl'^' ci ^^Qlcenti a^uxu , difFerentique oculi
't& f?(Zj& ' constitutione speclentur , atque ideo non
rUjiius;u]u1 T Coloresap-veri &reales,sedimaginariiputentur. Nos
adehichabeas, parentes yer5 quicquia dicant Peripatetici , nullum
}g ^ > narii, Jed colorempure apparentem ejje lentimus; led o-
!n'jsqiiifye 110111 Jjj* ™- mnes veros esle colores, qui veras mixturae
.qoibssS^j! atqueapparenti3csuaecauias& rationes in-;&doftricealiuddicerecoguntur.Seduttan-
, s:;:0^ trase contineant. Speftantur autem ut plu-1 demlucismultiplicemsobolem ex tenebrls
. rihus.^^ rj rimum in iride, atque in avium nonnulla- j jn lucem producamus : Te,I^or,scireve- ommaib,-
I!°rlLgptilibiis*. ,^ rum, uti anatum ,columbarum, pavonum-1 lim, crystallina corpora vitreaque non secus^r*7«J/W-
X m$ ill quepennis , in differenti maris nubiumque ac cxtera omnia mixta mineralium corpo-^^6»^»*
:: ,Cis' colore,in vitristrigonis, cxterisquecorpo- ra suiscorporibus Salino-mercurialibus const*-lfta™t'm~
ribus crystallinis polyedris ex varia lucis re% cum vitrum ex cineribus sale turgidis,
reflexione resultantes. Et primoquidem de crystallinorumque corporum , salium vide-
x\i coloribusinvitrispolygonis, deindeetiam de licet, quorum nullum e^st , quod non dia-
11 * kitt^ "s' *lU3e ^ a^iumpennis appar-ent, pari cur- phanum sit, uti ex Microscopiopatet. Hsec
e nvo^ fy0,rs su ratiocinabimur. vero corpuscula quamvis in vitro unguli ex-
lli^Lf ' '4 Perte
tts'
^iy|| Cap. V. adduftissat superque patuit. Quibus qui-] ne dignissimum, ssw/ij colorum ad oculum £;vp<r.
*' !im . dem ostensis, jam ad colorum , quos apparen-
^ttni., '*\rl vocant, qenestn exponendam progredia-
demonstrans.
Nemo itaque hoscephantasticos colores
dicat, cum vitra verocolore, nonexvege-
tabilibus, sed ex variis mineralibus deprom-
%H . Experimbntum. ptotincla sm Neque color diversus tan
,Jfi 0m^'Ce''O!i sul^ZTxno- Ac* ea ' ^UJE ^e com^inatione dicftorum co- tummodo apparens esse, dici potest, cum ex
jst „ 1155 ilii A ^ue^lwk! lorum diximus , validius comprobanda, ta-! mixtura vera & reali, luminisque pro medii
tjjJ/^itiijsH, ^e ^umes experimentum. Accipe v/tra €ry- j ratione tinsti proveniat.
c°%elN ftallina, quinque distorum coiorum generi-' Eodem prorsus modo se habere dico dia ^omod*
bus tinBa\ albo, idest, coloris experte vi- phanas gemmas, crystallum quasalbo, chry-
tro : flavo ,rubro ,cosruleo ,nigro: invenies soprasum qui ssavo , carbunculum qui ru-gwsrentur.
ex unius vitri alteri superimpositione , o- bro ,sapphirum qui cceruleo; niger verouti
mnes illas coloium species quas in sche- tenebrosusest, ita nullam gemmam hocco-
mateprsecedentedescripsimus, produci. Si lore imbutam generat. CryjlalLnus uti pu-
itaque vitrum jlavum rubro fuperimposueris, ram lucem semulatur, ita quoque/>n?/>r/£ co-
Videbis eatranspiciens objefta omnia illi- ] lor dici non potess. Sapphirus vero eo colore
codtf/^oquodam cotore splendescere; idem imbutus quo tingentes salino- sulphurei
evenietper radium ressexum,ji.Solisradtosvi- spiritus sunt, quibus coagulatus fuit, tin-
tra transeuntes in charta candida exceperis: gitur. Carbunculus ammoniacosale, sulphure
dum enim medium diaphanum transit, maxime defxcato decodoquetinclusruber-
chartam eo colore quo diaphanum est, au- rimo colore rutilat. Sapphirus tincturS. vi-
reoimbuit. Rursus, fijiavum coerulto impo- trioli xrosa in pulcherrimum ccelestis colo-
sueris, invenies omnia nitidistima coloris ris cceruleum tingitur. Smaragdus ex slavi
specie virescere; si vero rubii cozruleicon- & cceruleicoloris mistura reiultans virore
y««#/0tfsvitriremtentaris, omniapuruura- nitidisfimo splendescit; qualia itaque fue-
a /WWFeruc jscrrecomperies: hocpacl:o, coeruUum cum rintsalina tingentiasulphuri adjunfra, ta
• OBHjqilgQj viridi, quem pavonacum vocant, colorem lis eritgemma, qux inde lapidescit, de qui
exhibebis. Sivevoa/bo w/gricjwjsuperimpo
IwuQmtiql sueris, non aliusindecolor quam c/nericius
M06illioofamjg prodibit: hoc pacloper solaquinque dicl:is
: iapv,ssncil coloribus tinsta vitraomnium colorum mi-
peadverum rubrum xturasexhibebis; experimentum non mi-
. -^esij coi: nus jucunditateplenum , quam admiratio-
bus postea. Patet itaque in gemmis colores
nonapparentestantum ejje, (edveros & rea-
les ex vera & reali tinclura ortos. Ex hisce
jam progrediamur ad colores in vitris polygo-
nis maxime apparentes exvariaressexione rt-
sraftionis caufatos.
C A P U T VI.
ffoanrur. Deniquern
^»7|°rei;r $)e cohribm , quos apparentes Vocant.
jtijimirmitdiml 7 1 : m
^iidndi»- ^ yj g-~ ^yolores apparentes ii vocantur, utplu-' Quomodo Color in diaphanis angulosis, id
€ rimum, qui non ex opacorum mi-! est,vitris trigonis &polyedris ,siat.
.. Jjni.iils» ai[t!& ^--^ vrnriimnnp CArnnrnm (iinprsirisiKnc i r"v r»______J. i_______ J.~.~-Cj.~. J: .^1. ...I-
QVomodo colorum diverfitas in diaphanis
corporibus angulosis, ideft , in trigonis &
polyedns cryjlallinis producatur, magna inter
Philosophoscontroversiaest. Pierique nul-
lam ibi colorum entitatemiealem ; sed pure
phantasticam este & imaginariam, dum con-
tentiosiusasserunt, exiguasererum natura-
lium peritia instru<ftos esse , demonstrant,
deiis rebus reconditissimis naturae, quam
ne aliminequidem salutarunt, disceptatu-
ri: qui vero abditissima ejus penetralia pro-
piusaccesferint, vel ipsa Natura magistra
w/deniijw^* ^xtorumque corporum superficiebus
lim in omnibusprofluunt, sed ex diverfis duphanorum cor-
rubnim, CCEtuleuni. porum mediis visui dtversimodeoccurrunt: qui
, i rinjn3top2- quidem a plerisque han c etymologiam sor-
"husvirideidcs-* titi sunt, quodexse&sua natura instabiles
0tnnl 'itessi'^f^ ^*int' ^nuncnoc' nuncaliocoloreprosuc-
jreUnlJ'•' niffl'^' ci ^^Qlcenti a^uxu , difFerentique oculi
't& f?(Zj& ' constitutione speclentur , atque ideo non
rUjiius;u]u1 T Coloresap-veri &reales,sedimaginariiputentur. Nos
adehichabeas, parentes yer5 quicquia dicant Peripatetici , nullum
}g ^ > narii, Jed colorempure apparentem ejje lentimus; led o-
!n'jsqiiifye 110111 Jjj* ™- mnes veros esle colores, qui veras mixturae
.qoibssS^j! atqueapparenti3csuaecauias& rationes in-;&doftricealiuddicerecoguntur.Seduttan-
, s:;:0^ trase contineant. Speftantur autem ut plu-1 demlucismultiplicemsobolem ex tenebrls
. rihus.^^ rj rimum in iride, atque in avium nonnulla- j jn lucem producamus : Te,I^or,scireve- ommaib,-
I!°rlLgptilibiis*. ,^ rum, uti anatum ,columbarum, pavonum-1 lim, crystallina corpora vitreaque non secus^r*7«J/W-
X m$ ill quepennis , in differenti maris nubiumque ac cxtera omnia mixta mineralium corpo-^^6»^»*
:: ,Cis' colore,in vitristrigonis, cxterisquecorpo- ra suiscorporibus Salino-mercurialibus const*-lfta™t'm~
ribus crystallinis polyedris ex varia lucis re% cum vitrum ex cineribus sale turgidis,
reflexione resultantes. Et primoquidem de crystallinorumque corporum , salium vide-
x\i coloribusinvitrispolygonis, deindeetiam de licet, quorum nullum e^st , quod non dia-
11 * kitt^ "s' *lU3e ^ a^iumpennis appar-ent, pari cur- phanum sit, uti ex Microscopiopatet. Hsec
e nvo^ fy0,rs su ratiocinabimur. vero corpuscula quamvis in vitro unguli ex-
lli^Lf ' '4 Perte
tts'