DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7652#0079
LIB. VIII. DE SUCCORUM, SALIUM,8sc. TRANSFORM. 69
lam,inflaminationemrespuit. Sed ut strias
hujus ligni Lettor curiofus apertius videat,
hic tabulam, quaminMuseo nostro osten-
deresolemus exhujusmodi ligno fostili de-
dolatam , apponendam duxi. EsTe autem
^&i % Cap. VI. nescio quam contusarum fibrarum agglo-
%. f merationem exhibent.
Verbo , neque terra est, nequefixum > ne-
que arbor ; non prius quia minime friabili
constat materia, sed ita compafta ut do-
labraenon inepta reddatur ; non fecundum, Inonnullorum* succorum terrestrium eam
quianihil, in quolapidisscabritiei, neque j virtutem, quse nonnulla prorsus in saxum
sDli^Wu quoad gravitatem, nequequoad duritiem, j convertat, qutfdam vero duriora, disTblu-
ijjU. KiijL^ respondeat.Un.de quoque inter eas resquae tainmollem substantiam transmutet, jam
7in ii°n'^it() '': 'succolapidificoinsaxumcoaluerunt^com- in prsscedentibus, multis experientiis os-
putari minime potest , cum nullis quibus tensum fuit, & in Libro dt miris artesattis
.expioratoreni \l arbores a natura instruuntur fibris constet; mineraliumfubfidio operationibus, fuse do-
^ Natu ^ ' cujussignumest, quod in omnem partem! cebitur.
"HjanJ s smedimcultatesecaripotest. Quavzwarte,\ De Carbcnihus fofsilibus , quos Lithan- Ato^?.
i:,r,^:are i; autquo ingenio Natura idproduxtrit, restat thracesvocant, nonest, quod dicam, cum
^'•••/W^ explicandum : neque enim ullibi a quo- ubique paslim reperiantur , potissimum in
l( ^ . 111 ^ijii, piam similequid in omni fossilium genere, Territorio Leodiensi ,in Boemia, Saxonia,
ln]- jW)eret>(iiigii observatum fuiiTe existimo. j in Italia variis in locis,in Elba Insula, in Si-
m i.j 0cW(s, origohu- « . Dicoitaque,s/iwhasce j cilia. Leodii furnos focosque iis instruunt,
so/i| ,in1U0&iiii; %u!!Snif0i' fuisse arbores, cujussigna ' & sunt maisas quxdam bituminossc cum sul-
noc iigno a Natura^ ''Isi^ pervetusti cortices sat su-!phure, quodolent, permista: , quas ob di-
tytkit^l 1!/^ perque demonstrant in dam , qua pollent, virtutem, majoris esfi-
•Issa^jj^jjt. . vMjmW^ sodina ubique passim ob- cacias ignem, quamullalignaefliciunt,ca-
•'■'-■i.uhimer ^'jf%tT^\ ™" nontamen succoali- piti tamen ob virulentos halitus , multum
K'^ciiFern tkr ' ^'Jw/^/i^^ ^110 tapidifico inpetram[incommodi conferunt; totus Ager , quin
1111-n. kC^s^W^ induratas, sed succo ali- i vel ipsa urbs, teste Anselmo Boetio, causa lu- Anselm.
cante in minutissimas
TsT'81 sJZi^ ^rtes disTolutas, quibus
Y/0^y terrestre lutum , cujus-
cri,quodex iis acquirunt, nonstnepericu-
loaliquandolapsurae,suffoiTaest. Oleo mi-
xtotritushic carbo, unguentum praestat a-
gricolis, quo oblitae vites , ab omni insecl:o-
rum erosione immunes evadunt. Suntque
varia hujusmodi carbonum genera. Prope
Dresdam in Misnia efsbditur carbo bitumi-
n / sK^MMsr' \ I terreitre lutum , cujus-
■"«pm cunque tandem id§ene-
Mcurrjt.jsstererigiir V^-\$l^ ris fuerit > intermistum
carus oltendjt, quosi acinterfluum,particulas
Tijmquoddam terrj; s^s^ minimas arborum jam nosuswo///j&fossilis; alius ibidem durior,
jnj.&velutiquM dissblutarum , in unam quempassimcumlapideThracio.autgaga-
5 oppido exafpeta?; ^s^/ril^^ mastam terreno ligneam te confundunt. In Scotia pariter, teste Atri- Agricola.
nterrzdutiusculzi: "(wls^^^^^ contraxerit, ita ut nec cola, ab Edenburgoviginti millibuspasTuum
'e.uer.tji venamk. Jk^^ purum lignum ob ratio- dissito^quodcarbonumaream appellant,re-
iiftar eiTe rerram i^^tyslir^^ nes supra allatas ,neque perituringenti copia , terrenobitumineab-
pura terra , neque sa- undat, qui&subindenonsmegraviincola-
xeum quid dici possit, rum damno incenditur. In Misnia prope
wmm,» '
eaturpretiosisiUiti
antC 1X1 utref ^"ed ex omnibus commislum, ita compastum Zuiciam nobileoppidum, mons carbonum
pris autranu1 p ^ ^ striatas lignorum superficies , ob in- specl:andum se prsbet; qui semper in super-
IjlWtoJ -.J terfluentis humoris anomalam diffusio-\ ficie ardet , decidentibus paulatim foslis,
lil rnolliw. IW» nem ^ [iaucj secus ac in ligno affabre dedo- quas si quis, uti Agricola docet, videat, for-
janeamsubsl^nna. jato ^ g^j^g^ . ^ gravitate tamen lignum 1 nacesardentesapparent, materiamquenori
jeosicaiWp superat, qua impeclitum, uti aqux innata- prorsusadmotam,sed exintervallo 4pedum
dolaripoiirique,e": renescjt , ita quoque igni impositum , o- distantem, igni accendit. Sed hsc de Carbo-
..,;■•■>iirw^ mnem ob terrestrium portionum miscel- nibusfubterraneis difta sufficiant.
ic>»',i0'f
Jgifr D E ASBESTO, SUCCINO,
Caeterilque bituminosis gummium ssuoribus, nec non
ufltstf* <|e jis fossilibus qux mirandis virtutibus pollent.
Caput I.
1'iriO-1 [3 rj)g Jsbefto , seu Amianto.
s flam^'11^ Cty. I. TTNtercJEteraNaturae miracula, quibusin
''^ters^11^ I OrbeTerrarumludit seterna & increata
k""//^^j (l Dei Sapientia , Asbejius lapis cumpri-
' I jJrjB^ mis eminet, indomabilis ab igneincombu-
stibilisque naturs, omnium tum veterum,
tum modernorum Au&orum monumentis
celeberrimus; qui uti diversis nominibusin- Dwomha-
titulaturjitaquoqueexnominum^quivoca-"^^
/ 5 tione,
lam,inflaminationemrespuit. Sed ut strias
hujus ligni Lettor curiofus apertius videat,
hic tabulam, quaminMuseo nostro osten-
deresolemus exhujusmodi ligno fostili de-
dolatam , apponendam duxi. EsTe autem
^&i % Cap. VI. nescio quam contusarum fibrarum agglo-
%. f merationem exhibent.
Verbo , neque terra est, nequefixum > ne-
que arbor ; non prius quia minime friabili
constat materia, sed ita compafta ut do-
labraenon inepta reddatur ; non fecundum, Inonnullorum* succorum terrestrium eam
quianihil, in quolapidisscabritiei, neque j virtutem, quse nonnulla prorsus in saxum
sDli^Wu quoad gravitatem, nequequoad duritiem, j convertat, qutfdam vero duriora, disTblu-
ijjU. KiijL^ respondeat.Un.de quoque inter eas resquae tainmollem substantiam transmutet, jam
7in ii°n'^it() '': 'succolapidificoinsaxumcoaluerunt^com- in prsscedentibus, multis experientiis os-
putari minime potest , cum nullis quibus tensum fuit, & in Libro dt miris artesattis
.expioratoreni \l arbores a natura instruuntur fibris constet; mineraliumfubfidio operationibus, fuse do-
^ Natu ^ ' cujussignumest, quod in omnem partem! cebitur.
"HjanJ s smedimcultatesecaripotest. Quavzwarte,\ De Carbcnihus fofsilibus , quos Lithan- Ato^?.
i:,r,^:are i; autquo ingenio Natura idproduxtrit, restat thracesvocant, nonest, quod dicam, cum
^'•••/W^ explicandum : neque enim ullibi a quo- ubique paslim reperiantur , potissimum in
l( ^ . 111 ^ijii, piam similequid in omni fossilium genere, Territorio Leodiensi ,in Boemia, Saxonia,
ln]- jW)eret>(iiigii observatum fuiiTe existimo. j in Italia variis in locis,in Elba Insula, in Si-
m i.j 0cW(s, origohu- « . Dicoitaque,s/iwhasce j cilia. Leodii furnos focosque iis instruunt,
so/i| ,in1U0&iiii; %u!!Snif0i' fuisse arbores, cujussigna ' & sunt maisas quxdam bituminossc cum sul-
noc iigno a Natura^ ''Isi^ pervetusti cortices sat su-!phure, quodolent, permista: , quas ob di-
tytkit^l 1!/^ perque demonstrant in dam , qua pollent, virtutem, majoris esfi-
•Issa^jj^jjt. . vMjmW^ sodina ubique passim ob- cacias ignem, quamullalignaefliciunt,ca-
•'■'-■i.uhimer ^'jf%tT^\ ™" nontamen succoali- piti tamen ob virulentos halitus , multum
K'^ciiFern tkr ' ^'Jw/^/i^^ ^110 tapidifico inpetram[incommodi conferunt; totus Ager , quin
1111-n. kC^s^W^ induratas, sed succo ali- i vel ipsa urbs, teste Anselmo Boetio, causa lu- Anselm.
cante in minutissimas
TsT'81 sJZi^ ^rtes disTolutas, quibus
Y/0^y terrestre lutum , cujus-
cri,quodex iis acquirunt, nonstnepericu-
loaliquandolapsurae,suffoiTaest. Oleo mi-
xtotritushic carbo, unguentum praestat a-
gricolis, quo oblitae vites , ab omni insecl:o-
rum erosione immunes evadunt. Suntque
varia hujusmodi carbonum genera. Prope
Dresdam in Misnia efsbditur carbo bitumi-
n / sK^MMsr' \ I terreitre lutum , cujus-
■"«pm cunque tandem id§ene-
Mcurrjt.jsstererigiir V^-\$l^ ris fuerit > intermistum
carus oltendjt, quosi acinterfluum,particulas
Tijmquoddam terrj; s^s^ minimas arborum jam nosuswo///j&fossilis; alius ibidem durior,
jnj.&velutiquM dissblutarum , in unam quempassimcumlapideThracio.autgaga-
5 oppido exafpeta?; ^s^/ril^^ mastam terreno ligneam te confundunt. In Scotia pariter, teste Atri- Agricola.
nterrzdutiusculzi: "(wls^^^^^ contraxerit, ita ut nec cola, ab Edenburgoviginti millibuspasTuum
'e.uer.tji venamk. Jk^^ purum lignum ob ratio- dissito^quodcarbonumaream appellant,re-
iiftar eiTe rerram i^^tyslir^^ nes supra allatas ,neque perituringenti copia , terrenobitumineab-
pura terra , neque sa- undat, qui&subindenonsmegraviincola-
xeum quid dici possit, rum damno incenditur. In Misnia prope
wmm,» '
eaturpretiosisiUiti
antC 1X1 utref ^"ed ex omnibus commislum, ita compastum Zuiciam nobileoppidum, mons carbonum
pris autranu1 p ^ ^ striatas lignorum superficies , ob in- specl:andum se prsbet; qui semper in super-
IjlWtoJ -.J terfluentis humoris anomalam diffusio-\ ficie ardet , decidentibus paulatim foslis,
lil rnolliw. IW» nem ^ [iaucj secus ac in ligno affabre dedo- quas si quis, uti Agricola docet, videat, for-
janeamsubsl^nna. jato ^ g^j^g^ . ^ gravitate tamen lignum 1 nacesardentesapparent, materiamquenori
jeosicaiWp superat, qua impeclitum, uti aqux innata- prorsusadmotam,sed exintervallo 4pedum
dolaripoiirique,e": renescjt , ita quoque igni impositum , o- distantem, igni accendit. Sed hsc de Carbo-
..,;■•■>iirw^ mnem ob terrestrium portionum miscel- nibusfubterraneis difta sufficiant.
ic>»',i0'f
Jgifr D E ASBESTO, SUCCINO,
Caeterilque bituminosis gummium ssuoribus, nec non
ufltstf* <|e jis fossilibus qux mirandis virtutibus pollent.
Caput I.
1'iriO-1 [3 rj)g Jsbefto , seu Amianto.
s flam^'11^ Cty. I. TTNtercJEteraNaturae miracula, quibusin
''^ters^11^ I OrbeTerrarumludit seterna & increata
k""//^^j (l Dei Sapientia , Asbejius lapis cumpri-
' I jJrjB^ mis eminet, indomabilis ab igneincombu-
stibilisque naturs, omnium tum veterum,
tum modernorum Au&orum monumentis
celeberrimus; qui uti diversis nominibusin- Dwomha-
titulaturjitaquoqueexnominum^quivoca-"^^
/ 5 tione,