DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.69611#0053
H I ST ORI PENNINGEN. 7. Boek.
T andere deez-er groote oogmerken. Want
door den opgevatten naayver over zyne te
groot geworde magt, het eerfte nooit heb-
bende konnen verwerven, heeft hy aan den
anderen kant, met de nederlaage zyns le-
Soir^de gers hy Nancy 9 (i) in den veldflagtegens
Commi- de Zwitfers het leeven, en aan zyne eeni-
drip 8 dochter Maria by erfvolging zyne Staa-
tengelaaten. Deeze minderjaarigeVorftin,
verre van op diergelyke voorneemens te
konnen doelen, was naauwlyks beftandig
(2) Me- omtegeiiseygene(z)onderzaaten,midshet
Comi ? weder opwellen van de Hoekfche en Kab-
ncs I. v. beljaauwlche tweefpalt, haare achtbaar-
|hap. 16. heydte handhaaven. Door haar huuwelyk
j. van nogtans met Maximiliaan, (3) Aartsher-
£? tav^Ar tog van ^°^enryk(’t welke deezeLanden
kad. pag." dien huyze heeft ingelyfd ) fcheen zy met
574- dit rugfteunfèl de inlandfchc beweegingen
moi^d'e te zullen konnen dempen; doch eene 011-
Commi- gelukkige val, onder ’t jaagen (4) voor-
chap’ 3^’ gevallen, fleepte haar in ’t graf, en deeze
(4) Me- Landen in eene dubbele tweedragt; mids
moir. de men wegens de voogdyë Van Philips en
neTi. vl Margreta , haare naagelaatene kinderen ,
chap. 3. tuïTchen den overgebleeven Vader en de (y)
ren NeT" ^taaten ^es Lands , by het eerfte ftraks
HiiL fokk nog een tweede ftaatsgefchil zag uytberften.
Philips, haar zoon , ( om zyne bevallig-
heyd de Schoone genaamd) fcheen de man
te zullen zyn , die de hooge voorneemens
zyns Grootvaders , tot het oprechten van
eene onbepaalde magt, ftondtdoor tedry-
(6) Hooft ven : want getrouwd (6) met Johanna ,
Neet Hifi, dochter van Ferdinand, Koning van Arra-
Mcteren gon, en van Izabelle , Koninginne van
Ned. Hifi. Kaftilië , erfde hy naderhand ( mids het
1x’ overlyden van Johan, eenigenbroeder zy-
ner huysvrouwe) alle de Koningrykenvan
Spanje , welke erfenis de knoop was, die
de Nederlanden aan die Kroon gehecht
heeft. Doch naauwlyks had weder dees
(7) Abreg.
de 1’Hifl.
d’Efpag.
pag. 169.
(8) Mete-
ren Ned.
Hifi. fol.
11.
(9) Hooft
Ned. Hifi,
fol. i.enz.
(io)Benti-
vog. Hifi,
der Ned.
Oorl. pag.
5-
(n)Hooft
Ned. Hifi,
fol, 2.
nieuwe Koning zyn achtentwintigfte jaar ,
en de Spaanfche kuften ter aanvaardinge
zyner Staaten , bereykt, of (7) kwam te
Burgos in Granade te fterven, (8) en aan
Karei, zynen eerftgebooren zoon, met de
erfeniffe zyner Vorftendommen, te gelyk
de hoop achter te laaten, van het onaf-
hangelyk gezag in Nederland te zullen in-
voeren. Temeer, (9) dewyl hem boven
de erfenis der Kroonen van Spanje, Sicilië,
Napels, en een groot getal andere Vorften-
dommen , ook de Indifche fchatten in den
fchoot vielen , en in ’t bloeijendfte zyner
jeugd het Keyzerryk wierdt opgedraagen.
Dees Vorft, uyt den aardt en de geboorte
een Nederlander , beminde dien landaardt,
(10) en wierdt van den zei ven bemind , ja
zoude hierom waarfchynlyk zyn oogmerk
bereykt hebben, ’t en waare de (n)ge-
ftrooidhcyd zyner Staaten hem dagèlykS
nieuwe bezigheden verwekt, en de handen
vol werks gegeeven hadde ; Welke door
den naayver der Gebuurvorften tot kryg
op kryg , en beroerte op beroerte onop-
houdendlyk wordende aangezet, hem niet
minder als zyne eyge ftaatzucht, in’t voe-
ren van in-en uytlandfche oorlogen hebben
bezig gehouden. Eyndelyk waande zyn
zoon Philips zich in ftaat van dat werk te
zullen konnen doordringen ; (12) ■ dan , (n)HoÖft
door ’t qualyk neemen van de maate zyner Ned. Hifi,
magt, is hem zoo wel zyn voorneemen fol°
mislukt, als Nederland in eenenjammer-
poel van de grootfteoorlogsrampengedom-
peld ; met wélke en het vervolg der laa-
tere S taatsgevallen, daar uyt voortgevloeid,
ik dit verhaal alhier aanhechte.
KEYZER KARÉL , het zy hem het iyyy.
gezagvoeren door deszelfs onaffcheydely- ' 3
ken laft , in zoo hooge jaaren en zwakke
lighaamsgeftalte te zwaar viel, het zy hy
beter geraaden vondt ( dewyl hem het ge-
luk (13) niet meer zoo gunftig als wel (fytioöft
voorheen toefcheen) zich voor het toeko- Ned. Hifh
mende met de glorië , die hy , geduuren- ° ’3*
de zyn voorige leeVensloop ,zoo overvloe-
dig behaald had, te Vernoegen , nam eyn-
delyk een belluyt van zich zyner Staaten
te ontdoen, en deed met dat oogmerk, op
den vyfentwintigften van Wynmaand des
jaars vyftienhonderdvyfenvyftig , de al-
gemeene Staaten van Nederland , en de
Ridders van ’t gulden Vlies , op de groote
zaal van ’t Hof te BrufTel vergaderen. De
Keyzer aldaar gekomen met Philips zynen
zoone , en de voornaamfte (14) Hoofd- (I4) Meten-
takken des in-en uytlandfchen Adels,heeft ren Ned. '
plegtelyk van de Nederlandenen Bourgon- ™-foL
dië afftand gedaan, en, niet zonder weder-
zydfche betuygingen van tedere geneegen-
heyd, der zelver vollen eygendom zy-
ilen zoone Philips opgedraagen ; die daar-
op zynen Vader met traanen in de oogente
voet vallende , (zy) onder’t betuygenzy- (tfjHooft.
ner zwakheyd tot het draagen van dien d’ Hlfl'
laft, deeze gunftige overdragt dankelyk
aannam. De Keyzer ontfloeg voorts hier-
op de onderdaanen van den eed, hem eer-
tyds gedaan , bekrachtigde met eyge hand-
tekeninge en zegel de brieven deezer op-
dragte , en zettede den jongen Vorft op
zynen troon. (16) Aan Philips aldus ge-tió) Refot’
zeeten, wierdt door de Gemagtigden der by- Staat,
zondere Staaten, terftondby eede manfehap oaob,
gedaan ; dien hy ook op zyne beurt aan
hen afleyde. Deezezaak, zoo zeldzaam,
en waar van weynige voorbeelden te vin-
den zyn , maakte niet alleen menigte van
pennen gaande ; maar bragt ook te we-
1 A 2 ge.
T andere deez-er groote oogmerken. Want
door den opgevatten naayver over zyne te
groot geworde magt, het eerfte nooit heb-
bende konnen verwerven, heeft hy aan den
anderen kant, met de nederlaage zyns le-
Soir^de gers hy Nancy 9 (i) in den veldflagtegens
Commi- de Zwitfers het leeven, en aan zyne eeni-
drip 8 dochter Maria by erfvolging zyne Staa-
tengelaaten. Deeze minderjaarigeVorftin,
verre van op diergelyke voorneemens te
konnen doelen, was naauwlyks beftandig
(2) Me- omtegeiiseygene(z)onderzaaten,midshet
Comi ? weder opwellen van de Hoekfche en Kab-
ncs I. v. beljaauwlche tweefpalt, haare achtbaar-
|hap. 16. heydte handhaaven. Door haar huuwelyk
j. van nogtans met Maximiliaan, (3) Aartsher-
£? tav^Ar tog van ^°^enryk(’t welke deezeLanden
kad. pag." dien huyze heeft ingelyfd ) fcheen zy met
574- dit rugfteunfèl de inlandfchc beweegingen
moi^d'e te zullen konnen dempen; doch eene 011-
Commi- gelukkige val, onder ’t jaagen (4) voor-
chap’ 3^’ gevallen, fleepte haar in ’t graf, en deeze
(4) Me- Landen in eene dubbele tweedragt; mids
moir. de men wegens de voogdyë Van Philips en
neTi. vl Margreta , haare naagelaatene kinderen ,
chap. 3. tuïTchen den overgebleeven Vader en de (y)
ren NeT" ^taaten ^es Lands , by het eerfte ftraks
HiiL fokk nog een tweede ftaatsgefchil zag uytberften.
Philips, haar zoon , ( om zyne bevallig-
heyd de Schoone genaamd) fcheen de man
te zullen zyn , die de hooge voorneemens
zyns Grootvaders , tot het oprechten van
eene onbepaalde magt, ftondtdoor tedry-
(6) Hooft ven : want getrouwd (6) met Johanna ,
Neet Hifi, dochter van Ferdinand, Koning van Arra-
Mcteren gon, en van Izabelle , Koninginne van
Ned. Hifi. Kaftilië , erfde hy naderhand ( mids het
1x’ overlyden van Johan, eenigenbroeder zy-
ner huysvrouwe) alle de Koningrykenvan
Spanje , welke erfenis de knoop was, die
de Nederlanden aan die Kroon gehecht
heeft. Doch naauwlyks had weder dees
(7) Abreg.
de 1’Hifl.
d’Efpag.
pag. 169.
(8) Mete-
ren Ned.
Hifi. fol.
11.
(9) Hooft
Ned. Hifi,
fol. i.enz.
(io)Benti-
vog. Hifi,
der Ned.
Oorl. pag.
5-
(n)Hooft
Ned. Hifi,
fol, 2.
nieuwe Koning zyn achtentwintigfte jaar ,
en de Spaanfche kuften ter aanvaardinge
zyner Staaten , bereykt, of (7) kwam te
Burgos in Granade te fterven, (8) en aan
Karei, zynen eerftgebooren zoon, met de
erfeniffe zyner Vorftendommen, te gelyk
de hoop achter te laaten, van het onaf-
hangelyk gezag in Nederland te zullen in-
voeren. Temeer, (9) dewyl hem boven
de erfenis der Kroonen van Spanje, Sicilië,
Napels, en een groot getal andere Vorften-
dommen , ook de Indifche fchatten in den
fchoot vielen , en in ’t bloeijendfte zyner
jeugd het Keyzerryk wierdt opgedraagen.
Dees Vorft, uyt den aardt en de geboorte
een Nederlander , beminde dien landaardt,
(10) en wierdt van den zei ven bemind , ja
zoude hierom waarfchynlyk zyn oogmerk
bereykt hebben, ’t en waare de (n)ge-
ftrooidhcyd zyner Staaten hem dagèlykS
nieuwe bezigheden verwekt, en de handen
vol werks gegeeven hadde ; Welke door
den naayver der Gebuurvorften tot kryg
op kryg , en beroerte op beroerte onop-
houdendlyk wordende aangezet, hem niet
minder als zyne eyge ftaatzucht, in’t voe-
ren van in-en uytlandfche oorlogen hebben
bezig gehouden. Eyndelyk waande zyn
zoon Philips zich in ftaat van dat werk te
zullen konnen doordringen ; (12) ■ dan , (n)HoÖft
door ’t qualyk neemen van de maate zyner Ned. Hifi,
magt, is hem zoo wel zyn voorneemen fol°
mislukt, als Nederland in eenenjammer-
poel van de grootfteoorlogsrampengedom-
peld ; met wélke en het vervolg der laa-
tere S taatsgevallen, daar uyt voortgevloeid,
ik dit verhaal alhier aanhechte.
KEYZER KARÉL , het zy hem het iyyy.
gezagvoeren door deszelfs onaffcheydely- ' 3
ken laft , in zoo hooge jaaren en zwakke
lighaamsgeftalte te zwaar viel, het zy hy
beter geraaden vondt ( dewyl hem het ge-
luk (13) niet meer zoo gunftig als wel (fytioöft
voorheen toefcheen) zich voor het toeko- Ned. Hifh
mende met de glorië , die hy , geduuren- ° ’3*
de zyn voorige leeVensloop ,zoo overvloe-
dig behaald had, te Vernoegen , nam eyn-
delyk een belluyt van zich zyner Staaten
te ontdoen, en deed met dat oogmerk, op
den vyfentwintigften van Wynmaand des
jaars vyftienhonderdvyfenvyftig , de al-
gemeene Staaten van Nederland , en de
Ridders van ’t gulden Vlies , op de groote
zaal van ’t Hof te BrufTel vergaderen. De
Keyzer aldaar gekomen met Philips zynen
zoone , en de voornaamfte (14) Hoofd- (I4) Meten-
takken des in-en uytlandfchen Adels,heeft ren Ned. '
plegtelyk van de Nederlandenen Bourgon- ™-foL
dië afftand gedaan, en, niet zonder weder-
zydfche betuygingen van tedere geneegen-
heyd, der zelver vollen eygendom zy-
ilen zoone Philips opgedraagen ; die daar-
op zynen Vader met traanen in de oogente
voet vallende , (zy) onder’t betuygenzy- (tfjHooft.
ner zwakheyd tot het draagen van dien d’ Hlfl'
laft, deeze gunftige overdragt dankelyk
aannam. De Keyzer ontfloeg voorts hier-
op de onderdaanen van den eed, hem eer-
tyds gedaan , bekrachtigde met eyge hand-
tekeninge en zegel de brieven deezer op-
dragte , en zettede den jongen Vorft op
zynen troon. (16) Aan Philips aldus ge-tió) Refot’
zeeten, wierdt door de Gemagtigden der by- Staat,
zondere Staaten, terftondby eede manfehap oaob,
gedaan ; dien hy ook op zyne beurt aan
hen afleyde. Deezezaak, zoo zeldzaam,
en waar van weynige voorbeelden te vin-
den zyn , maakte niet alleen menigte van
pennen gaande ; maar bragt ook te we-
1 A 2 ge.