DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.53421#0143
EUGENim EPISTOLA S
J1 PP. IV.
confidentiam & fidei firmitatem in vocan-
ANNO (jis illis 5 maximeque exhilarati sunt , spe-
CHRISTI rantes ex hoc illos ecclesia: reconcilian-
43 *’ dos . Duo autem scelessissima capita hujus
hseresis , quse commemoratis , nonne tan-
dem ultimo supplicio tradita sunt ? Si o-
mnes hzretici talem favorem haberent , pau-
ci fierent h^retici . Quse autem sine illos
plures & graviores causae , quas praebuerunt
occasionem dissblutioni , neseimus . Si per-
sonam summi pontificis tantum respiciunt ,
propter hoc non debet periclitari ssatus ec-
clesite . Si autem ecciesiam , sequius fuis-
set intimare concilio , quod reprassentat ec-
ciesiam , ut provideret. Hoc autem scimus ,
quod hic efl plena & omnimoda securitas .
Dolenter refertis , quod dissblutioni praetensse
non paruimus, & mandata apostolica per nos
spreta sunt. Hoc ideo facimus , quia Deo
pius quam hominibus parere oportet . Sanda
mater ecclesia , cui quilibet parere debet nos
legitime congregavit, ut tollendis desormita-
tibus hseresum , bellorum ac vitiorum , quas
plurima: sunt in populo Chrifliano , efficaci-
ter intenderemus. Ne ecciesiam & Chriflum
ecclesia: principale caput contemneremus , per-
severandum censuimus in opere nobis in-
junsto . Exposuissemus sidem orthodoxam ,
Chrissianam religionem omnem denique eccle-
siasticum ssatum periculo ruinae & eversionis 3
si sic dissblutioni prsetensas paritum fuisset ,
quemadmodum oratores nostri novissime san-
ftffiari suse latissime exposuerunt. Scriptum est
in sexta synodo Constantinopolicana ; Cum lae-
ditur fides, parentum reverentia vehit inutilis
& perieulosa despicitur, & amor erga filios
fratresque vitatur. Ad postremum, etiam s'u-
per ipsam vitam mors potius a piis patribus
eligitur, ut meliorem resurredionem conse-
quantur. Potius autem nobis dolendum foret
ficut & mundus dolet, quod talia lentata sunt
advertas hoc generale concilium, & contra
universalis concilii Constantiensis ordinatio-
nem , cui cum summus pontifex obtemperare
tenetur, his poenis subjici.rur , quas contra in-
obedientes flaturas esse dicitis. Sed nec prae-
tensae disiolutioni paruimus , quia sieri non
potuisse conflabat. Nam ersi magna sit papse
poteflas , id tamen libi fadfte non licet juxta
s NODALES, sigismundus 25g
. teritis, propter grave scandalum quod in
clesia naseitur ex tali ludibrio. Quod autem ^NNO'
pro universali ecclesias ssatu conservando ipsum
decretum editum sit, ex praefatione ipfius li-
quet. Dicit enim: Frequens generalium con-
ciliorum celebratio agri dominici praecipua cul-
tura efl, quae vepres, spinas & tribulos htere-
sum , errorum & schismatum extirpat, exces-
sus corrigit , deformata reformat, & vineam
domini ad frugem uberrimae fertilitatis addu-
cit: horum vero negle&us, prtemissa disiemi-
nat atque fovet . Ptopterea nullo pado ec-
clesia tolerare debet, immo se usque ad ani-
mam & sanguinem opponere, ne tale oflium
aperiatur, & tam utile toti Chrissianitati fla-
turum evaneseat. Ex mente etiam didti decre-
ti videtur dissblutionem praedidam non valuis»
se . Vult enim quod in fine cujuslibet concilii
locus futuri concilii eligatur per menfem an-
te, approbante & consentiente concilio: & sic
non debere dissolvi , nisi prius consentiente
concilio, locus per mensem ante pro futuro
concilio eledus sit. Item ctirn prohibeatur in
dido decreto prorogatio, multo magis videtiw
prohibita dissolutio. Plus enim est auferre quam
differre. Prorogatio dilationem inducit, dis-
solutio peremptionem . Et licet mutatio certo
modo concedatur, dissolutio non: quod au-
tem fecit papa , dissolutio expressa suit, non
loci mutatio. Item mutaffb loci ex caula
C conceditur quoad concilium futurum: dicit e-
nim textus decreti: Locum autem pro futuro
concilio absque evidenti caissa non mutet .
Non autem concedit mutari posse sine con-
sensu concilii locum concilii actu congrega-
ti: quia de ipso disponere ad ipsum conci-
lium pertinet. Nam si ad concilium speda-t
facere resormationem strpra caput & membra,
ad ipsum etiam videtur spedare de his sine
quibus reformatio fieri non potest, & an lo-
cus reformationis continuandus sit vel 'mutan-
dus. Irem si adu congregato concilio locus
pro suturo concilio eligi debet consentiente
concilio, quanto magis pro ipso concilio adu
jam congregato continuando vel transferendo
Dad alium locum? cum enim certa forma per
hoc decretum indicatur, papa ipsam servare
tenetur. Alioquin frussra ipsi lex indiceretur .
Probatur ex alia ratione dissblutionem non
communem omnium sententiam , unde univer-
salis ecclesiae flatus turbetur, pericliretur aut
decoloretur. Sed cum in judicio omnium ac
nostro ecclesia nunc universali reformatione
necessario indigeat, merito istud concilium ,
quod ad hoc institutum est , dissolvere non li-
cuit . Impediretur enim hseresum extirpatio ,
pacificatio populi Christiani, & deformitatum,
correctio. Unde in prima sessione hujus con-
cilii, fada ante didam prsetensam dissolutio-
nem , dissinitum est, quod procurans hoc con-
cilium impedire , dissolvere, prorogare , vel
mutare, severe puniatur, & procedatur con-
tra eum tamquam communis pacis perturba-
torem, cum ex hoc praedifsa bona impediri
videantur. Nec papae fas est decretum illud
Conssantiense quod incipit, Frequens, abole-
re, vel taliter agere, quod dispositio sua red-
datur inutilis, vel frussratoria; esser enim con-
ira mentem ecclesiae, qusillud decretum edidit
pro universali ecclesia: ssatu conservando , circa
quod papa non dispensat. Statim autem tol-
lere concilium jam inceptum, nihil aliud vi-
detur, quam non celebrare: immo multo de-
Concil. General. Tom. XXIX.
valere, quia , ut praedirum est, cum papa te-
neatur obedire statutis, ordinationibus & prae-
ceptis cujuscumque concilii in his qure perti-
nent ad fidem, schisma , & reformationem
ecclesize in capite & in membris , & , si non
obedierit , puniri potest, conssat ipsum in his
casibus sore inferiorem concilio , & concilium
majus eo, cum possit reformare, flatuere ,
mandare & punire . Inferior autem legem su-
perioris tollere non potest , nec ipsum suum
superiotem extinguere vel annihilare . Alio-
^quin implicaret evidentem contradisitionem ;
Tenetur obedire , & non tenetur, quia potest
dissolvere. Cum ergo concilium congregatum
sit propter praedidas caulas, & inter alia sta-
ruerit sub magna poena , ne quis procuraret
dissolvi aut mutari ipsum; papa, cum ilii o-
bedire teneatur, nullatenus dissolvere potest .
Alioquin , si potest dissolvere , non tenetur
obedire. Ex quo necessaLo insertur, quod aut
decretum pradiffum non valet, aut dissolu-
tio; quia sibi invicem contradicunt . Praeterea
ante tempus concilii C<onstantiensis nullum
dubium erat, quod congregato concilio super
R faffo
J1 PP. IV.
confidentiam & fidei firmitatem in vocan-
ANNO (jis illis 5 maximeque exhilarati sunt , spe-
CHRISTI rantes ex hoc illos ecclesia: reconcilian-
43 *’ dos . Duo autem scelessissima capita hujus
hseresis , quse commemoratis , nonne tan-
dem ultimo supplicio tradita sunt ? Si o-
mnes hzretici talem favorem haberent , pau-
ci fierent h^retici . Quse autem sine illos
plures & graviores causae , quas praebuerunt
occasionem dissblutioni , neseimus . Si per-
sonam summi pontificis tantum respiciunt ,
propter hoc non debet periclitari ssatus ec-
clesite . Si autem ecciesiam , sequius fuis-
set intimare concilio , quod reprassentat ec-
ciesiam , ut provideret. Hoc autem scimus ,
quod hic efl plena & omnimoda securitas .
Dolenter refertis , quod dissblutioni praetensse
non paruimus, & mandata apostolica per nos
spreta sunt. Hoc ideo facimus , quia Deo
pius quam hominibus parere oportet . Sanda
mater ecclesia , cui quilibet parere debet nos
legitime congregavit, ut tollendis desormita-
tibus hseresum , bellorum ac vitiorum , quas
plurima: sunt in populo Chrifliano , efficaci-
ter intenderemus. Ne ecciesiam & Chriflum
ecclesia: principale caput contemneremus , per-
severandum censuimus in opere nobis in-
junsto . Exposuissemus sidem orthodoxam ,
Chrissianam religionem omnem denique eccle-
siasticum ssatum periculo ruinae & eversionis 3
si sic dissblutioni prsetensas paritum fuisset ,
quemadmodum oratores nostri novissime san-
ftffiari suse latissime exposuerunt. Scriptum est
in sexta synodo Constantinopolicana ; Cum lae-
ditur fides, parentum reverentia vehit inutilis
& perieulosa despicitur, & amor erga filios
fratresque vitatur. Ad postremum, etiam s'u-
per ipsam vitam mors potius a piis patribus
eligitur, ut meliorem resurredionem conse-
quantur. Potius autem nobis dolendum foret
ficut & mundus dolet, quod talia lentata sunt
advertas hoc generale concilium, & contra
universalis concilii Constantiensis ordinatio-
nem , cui cum summus pontifex obtemperare
tenetur, his poenis subjici.rur , quas contra in-
obedientes flaturas esse dicitis. Sed nec prae-
tensae disiolutioni paruimus , quia sieri non
potuisse conflabat. Nam ersi magna sit papse
poteflas , id tamen libi fadfte non licet juxta
s NODALES, sigismundus 25g
. teritis, propter grave scandalum quod in
clesia naseitur ex tali ludibrio. Quod autem ^NNO'
pro universali ecclesias ssatu conservando ipsum
decretum editum sit, ex praefatione ipfius li-
quet. Dicit enim: Frequens generalium con-
ciliorum celebratio agri dominici praecipua cul-
tura efl, quae vepres, spinas & tribulos htere-
sum , errorum & schismatum extirpat, exces-
sus corrigit , deformata reformat, & vineam
domini ad frugem uberrimae fertilitatis addu-
cit: horum vero negle&us, prtemissa disiemi-
nat atque fovet . Ptopterea nullo pado ec-
clesia tolerare debet, immo se usque ad ani-
mam & sanguinem opponere, ne tale oflium
aperiatur, & tam utile toti Chrissianitati fla-
turum evaneseat. Ex mente etiam didti decre-
ti videtur dissblutionem praedidam non valuis»
se . Vult enim quod in fine cujuslibet concilii
locus futuri concilii eligatur per menfem an-
te, approbante & consentiente concilio: & sic
non debere dissolvi , nisi prius consentiente
concilio, locus per mensem ante pro futuro
concilio eledus sit. Item ctirn prohibeatur in
dido decreto prorogatio, multo magis videtiw
prohibita dissolutio. Plus enim est auferre quam
differre. Prorogatio dilationem inducit, dis-
solutio peremptionem . Et licet mutatio certo
modo concedatur, dissolutio non: quod au-
tem fecit papa , dissolutio expressa suit, non
loci mutatio. Item mutaffb loci ex caula
C conceditur quoad concilium futurum: dicit e-
nim textus decreti: Locum autem pro futuro
concilio absque evidenti caissa non mutet .
Non autem concedit mutari posse sine con-
sensu concilii locum concilii actu congrega-
ti: quia de ipso disponere ad ipsum conci-
lium pertinet. Nam si ad concilium speda-t
facere resormationem strpra caput & membra,
ad ipsum etiam videtur spedare de his sine
quibus reformatio fieri non potest, & an lo-
cus reformationis continuandus sit vel 'mutan-
dus. Irem si adu congregato concilio locus
pro suturo concilio eligi debet consentiente
concilio, quanto magis pro ipso concilio adu
jam congregato continuando vel transferendo
Dad alium locum? cum enim certa forma per
hoc decretum indicatur, papa ipsam servare
tenetur. Alioquin frussra ipsi lex indiceretur .
Probatur ex alia ratione dissblutionem non
communem omnium sententiam , unde univer-
salis ecclesiae flatus turbetur, pericliretur aut
decoloretur. Sed cum in judicio omnium ac
nostro ecclesia nunc universali reformatione
necessario indigeat, merito istud concilium ,
quod ad hoc institutum est , dissolvere non li-
cuit . Impediretur enim hseresum extirpatio ,
pacificatio populi Christiani, & deformitatum,
correctio. Unde in prima sessione hujus con-
cilii, fada ante didam prsetensam dissolutio-
nem , dissinitum est, quod procurans hoc con-
cilium impedire , dissolvere, prorogare , vel
mutare, severe puniatur, & procedatur con-
tra eum tamquam communis pacis perturba-
torem, cum ex hoc praedifsa bona impediri
videantur. Nec papae fas est decretum illud
Conssantiense quod incipit, Frequens, abole-
re, vel taliter agere, quod dispositio sua red-
datur inutilis, vel frussratoria; esser enim con-
ira mentem ecclesiae, qusillud decretum edidit
pro universali ecclesia: ssatu conservando , circa
quod papa non dispensat. Statim autem tol-
lere concilium jam inceptum, nihil aliud vi-
detur, quam non celebrare: immo multo de-
Concil. General. Tom. XXIX.
valere, quia , ut praedirum est, cum papa te-
neatur obedire statutis, ordinationibus & prae-
ceptis cujuscumque concilii in his qure perti-
nent ad fidem, schisma , & reformationem
ecclesize in capite & in membris , & , si non
obedierit , puniri potest, conssat ipsum in his
casibus sore inferiorem concilio , & concilium
majus eo, cum possit reformare, flatuere ,
mandare & punire . Inferior autem legem su-
perioris tollere non potest , nec ipsum suum
superiotem extinguere vel annihilare . Alio-
^quin implicaret evidentem contradisitionem ;
Tenetur obedire , & non tenetur, quia potest
dissolvere. Cum ergo concilium congregatum
sit propter praedidas caulas, & inter alia sta-
ruerit sub magna poena , ne quis procuraret
dissolvi aut mutari ipsum; papa, cum ilii o-
bedire teneatur, nullatenus dissolvere potest .
Alioquin , si potest dissolvere , non tenetur
obedire. Ex quo necessaLo insertur, quod aut
decretum pradiffum non valet, aut dissolu-
tio; quia sibi invicem contradicunt . Praeterea
ante tempus concilii C<onstantiensis nullum
dubium erat, quod congregato concilio super
R faffo