DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53421#0661
Hinweis: Dies ist eine zusätzlich gescannte Seite, um Farbkeil und Maßstab abbilden zu können.
0.5
1 cm
00
00
o
co
o
O
aes quid sen-
proteflauoni-
ANNO
CHRISTI
1433»
3>
°!1
ANNO
CHRISTI
1433»
Inimicum & defensorem haereticum j
qui cum nequitia sua impugnet ecclesiam ,
eam tamen defendere assimnlat. Et Augufli-
nus super eodem : Quem nisi haereticum ?
nam ipse est inimicus & defensor,qui sidem
Chriflianam cum impugnat, videtur defen-
dere . Unde Gregorius xxi 11. moralium : Sae-
pe haeretici per hoc quod esse hominibus de-
spicabiles solent,cum a eundis fere gentibus
sandam ecclesiam venerari conspiciunt; opi-
nionem ejus quibus valent obtrectationibus
lacerare contendunt, dicentes; Idcirco illi
eunda temporalia suppetunt, quia ei praemia
aeternorum munerum subtrahuntur . Quorum
vocibus Eliu obviat, dicens; Ne forte dica- 32o
tis ; Invenimus fapientiam , Deus projecit eum,
non homo. Ac si arrogantes intra sandam ec-
clesiam , sed tamen fideles contra haereticos
dicant Per hoc quod sandam .ecclesiam in
honore hominum ssorere temporaliter cerni-
tis, projedam a Domino non credatis. Scit
enim redemptor ejus & m hoc itinere sola-
tia venienti tribuere, & pervenienti ad ster-
nam patriam superna praemia reseryare. In-
cassum igitur dicitis quod Deus eam, non
homo projecerit, cum venerari eam a eun-
dis fere hominibus videtis: quia sic ei ter-
renae gloriae adjumentum tribuitur, ut per
hoc multiplicius etiam ad caeleflia subveha-
tur. Sic Gregorius , De aliis autem opinioni-
bus, sive de omnino contraria, sive de illa,
quam ipse didus dodor ponit mediam, mihi
dicere non efl opus. Satis mihiefl fa^amopi-
nionem refellere, & quod ecclesiae bona tem-
poralia habere & possidere liceat,demonflrare.
Hunc ergo ordinem Deo propitiante tene-
■r,
?•>
tamen & in fine plurimum loquitur rigide &
ecclesiastico flatui detrahendo , & ea, quae in
ipsis principio & fine loquitur, relinquit peni-
tus sine aliquo sundamento . Dicit in principio
quod in tranquillitatis & diseordiae mundi causa
-ess dominatio cleri super bonis immobilibus, seu
mobilibus hujus vitae: & ad hoc didum nul-
lam probationem adducit.
Ego autem e contrario dico quod ad tran-
quillitatem & pacem orbis multum prosicit po-
tentia & dominatus eccclesite ; nisi enim ecclesia
ha-
V)
nunc ergo orcunem i^eo propinante tene- Modus
bo . Primo rationes in contrarium fadas solve- tedendi«
re & enodare curabo. Secundo , licet primum
sussiceret, tamen nihilominus quali ex supera-
bundanti, veritatem , quae efl scilicet, quod ec-
clesiae & praelatis , & personis ecclesiaflicis lici-
tum sit habere & possidere bona temporalia , sir-
missamis demonflrabo documentis , Haec quae
praemisi, dante Domino , credo me sic luculen-
tius agere, si passim insequar vefligia magiflri
Petri, qui hunc articulum proposuit, ejusque
seripta, qua: obtulit. Tn quo praeterire nolo,
quod cum in mediis propositorum sit vacuus,
Exi in vias & fepes, & compelle in-
iit impleatur domus mea. Vide nunc
qui prius venerunt,
IJ r 3
ac debiles
,, Et ait Domino fenus, Facium efl- ut impe-
,, rafli, & adhuc locus efl . Et ait Dominus
„ fervo, Exi in vias & fepes, & compelle in-
trare
quemadmodum de his
didum efl, Introduc eos, nunc didum efl,
Compelle’, ita fignificata sunt ecclesiae pri-
mordia adhuc crescentis, ut edent vires et-
iam compellendi. Hac Auguflinus.
Ex tunc quidem per diversa donaria tam
didi Conflamini, quam aliorum fidelium prin-
cipum, auda efl ecclesia Dei in temporali-
bus bonis .ampla possessione; non quidem
quin jam ante ecclesia temporalia bona ha-
buisset, ut inferius deducetur, sed quia ex B
tunc amplissime magnificata efl . Et quamdiu
principum ssecularium ad ecclesiam fuit erit-
que devotio, & inter illas duas poteflates ,
ecclesiaflicarn., scilicet & fecularem, ecclesiam
& imperium , fuit, eritque unitas & concordia,
fuit & erit quoque orbi tranquillitas, & fe-
licitatis decor. Ideoque humani generis ini-
micus , cujus proprium est unitati & caritati
adversari, & Chrifliani populi profedibus ob-
sissere , fepe nilus efl superseminare zizaniam;
& subortis diseordiis inter has duas potefla-
tes, insurrexerunt homines acuti ingenio,
pivers^ opi non jn bonum : quorum aliqui provoca-
siiones de Do 1 p
m'ni tempo ti , quia non poteram in ecclesia promotio-
possi^ornpeoe. nes i quas optaverant obtinere, vel quia dissri-C
desiaitic'/5^jeranc ’ ve^ corredi, alii aliis passionibus
impulsi , disputare inceperunt, & asserere quod
ecclesia non poterat bona temporalia posside-
re vel habere, maxime civile dominium. Sed
nec defuerunt , qui lentendam omnino con-
trariam affirmarunt, dicentes , non solum ec-
clesiam ppsse licite possidere & habere bona
temporalia, & civile dominium; sed etiam
Papam tamquam Chrifli vicarium, qui uni-
versorum efl dominus , omnium civilium do-
miniorum esse primum admimstrasorem, imo
& dominum eo modo , quo dominia homini-
bus sub Deo competunt , Et ad hoc possem
allegare magnam copiam dodorum sic tenen-
tium , su-iique seriptis &. tradatibus hoc fir-D
xnanrium ,
Fuit quoque quidam cancellarius Parisien-
sis, qui sic initiat suum tradatum ; Inter-
or dum contingit quod quis vitare volens u-
rarium , &c.
sic subjungit :
m Pontificum
illos duos er-
i fuit, succes-
Papae & prae-
dominium in
abere divitias
traria jam su-
ijungit: Inter
rum primam E ut clare Deo propitio deducetur; in principio
quod veritas
Dnelatis eccle-
nium in iem-
ontra primam
ien eis debe-
t ratione, qua
lorum succes-
re ex conces-
DE CIVILI DOMINIO CLERICORUM:. m'4-
c&cos & claudos introduc huc „ A bus & bona pace loquar, nisi quod prima
opinio, scilicet quod ecclesiae non liceat ha-
bere divitias tem-porales, quam praeseriptus do-
dor dicit ab omnibus erroneam reputatam ,
& nonnulli asserunt suisse condemnatam in con-
cilio generali, de quo in capite, Excommu-
nicamus; de haereticis: introdqda sit, & desen-
sa ab his, qui sub colore cujuldam palliatae ho-
neflatis, tamquam protendentes optare ecclesiae
sandiratem, ipsam dessruere vellent. Unde Hie-
ronymus in miriori breviario super illo verbo
Psalmi, Ut deflruas inimicum & ultorem, sic in- 8»
quit
00
o
co
o
O
aes quid sen-
proteflauoni-
ANNO
CHRISTI
1433»
3>
°!1
ANNO
CHRISTI
1433»
Inimicum & defensorem haereticum j
qui cum nequitia sua impugnet ecclesiam ,
eam tamen defendere assimnlat. Et Augufli-
nus super eodem : Quem nisi haereticum ?
nam ipse est inimicus & defensor,qui sidem
Chriflianam cum impugnat, videtur defen-
dere . Unde Gregorius xxi 11. moralium : Sae-
pe haeretici per hoc quod esse hominibus de-
spicabiles solent,cum a eundis fere gentibus
sandam ecclesiam venerari conspiciunt; opi-
nionem ejus quibus valent obtrectationibus
lacerare contendunt, dicentes; Idcirco illi
eunda temporalia suppetunt, quia ei praemia
aeternorum munerum subtrahuntur . Quorum
vocibus Eliu obviat, dicens; Ne forte dica- 32o
tis ; Invenimus fapientiam , Deus projecit eum,
non homo. Ac si arrogantes intra sandam ec-
clesiam , sed tamen fideles contra haereticos
dicant Per hoc quod sandam .ecclesiam in
honore hominum ssorere temporaliter cerni-
tis, projedam a Domino non credatis. Scit
enim redemptor ejus & m hoc itinere sola-
tia venienti tribuere, & pervenienti ad ster-
nam patriam superna praemia reseryare. In-
cassum igitur dicitis quod Deus eam, non
homo projecerit, cum venerari eam a eun-
dis fere hominibus videtis: quia sic ei ter-
renae gloriae adjumentum tribuitur, ut per
hoc multiplicius etiam ad caeleflia subveha-
tur. Sic Gregorius , De aliis autem opinioni-
bus, sive de omnino contraria, sive de illa,
quam ipse didus dodor ponit mediam, mihi
dicere non efl opus. Satis mihiefl fa^amopi-
nionem refellere, & quod ecclesiae bona tem-
poralia habere & possidere liceat,demonflrare.
Hunc ergo ordinem Deo propitiante tene-
■r,
?•>
tamen & in fine plurimum loquitur rigide &
ecclesiastico flatui detrahendo , & ea, quae in
ipsis principio & fine loquitur, relinquit peni-
tus sine aliquo sundamento . Dicit in principio
quod in tranquillitatis & diseordiae mundi causa
-ess dominatio cleri super bonis immobilibus, seu
mobilibus hujus vitae: & ad hoc didum nul-
lam probationem adducit.
Ego autem e contrario dico quod ad tran-
quillitatem & pacem orbis multum prosicit po-
tentia & dominatus eccclesite ; nisi enim ecclesia
ha-
V)
nunc ergo orcunem i^eo propinante tene- Modus
bo . Primo rationes in contrarium fadas solve- tedendi«
re & enodare curabo. Secundo , licet primum
sussiceret, tamen nihilominus quali ex supera-
bundanti, veritatem , quae efl scilicet, quod ec-
clesiae & praelatis , & personis ecclesiaflicis lici-
tum sit habere & possidere bona temporalia , sir-
missamis demonflrabo documentis , Haec quae
praemisi, dante Domino , credo me sic luculen-
tius agere, si passim insequar vefligia magiflri
Petri, qui hunc articulum proposuit, ejusque
seripta, qua: obtulit. Tn quo praeterire nolo,
quod cum in mediis propositorum sit vacuus,
Exi in vias & fepes, & compelle in-
iit impleatur domus mea. Vide nunc
qui prius venerunt,
IJ r 3
ac debiles
,, Et ait Domino fenus, Facium efl- ut impe-
,, rafli, & adhuc locus efl . Et ait Dominus
„ fervo, Exi in vias & fepes, & compelle in-
trare
quemadmodum de his
didum efl, Introduc eos, nunc didum efl,
Compelle’, ita fignificata sunt ecclesiae pri-
mordia adhuc crescentis, ut edent vires et-
iam compellendi. Hac Auguflinus.
Ex tunc quidem per diversa donaria tam
didi Conflamini, quam aliorum fidelium prin-
cipum, auda efl ecclesia Dei in temporali-
bus bonis .ampla possessione; non quidem
quin jam ante ecclesia temporalia bona ha-
buisset, ut inferius deducetur, sed quia ex B
tunc amplissime magnificata efl . Et quamdiu
principum ssecularium ad ecclesiam fuit erit-
que devotio, & inter illas duas poteflates ,
ecclesiaflicarn., scilicet & fecularem, ecclesiam
& imperium , fuit, eritque unitas & concordia,
fuit & erit quoque orbi tranquillitas, & fe-
licitatis decor. Ideoque humani generis ini-
micus , cujus proprium est unitati & caritati
adversari, & Chrifliani populi profedibus ob-
sissere , fepe nilus efl superseminare zizaniam;
& subortis diseordiis inter has duas potefla-
tes, insurrexerunt homines acuti ingenio,
pivers^ opi non jn bonum : quorum aliqui provoca-
siiones de Do 1 p
m'ni tempo ti , quia non poteram in ecclesia promotio-
possi^ornpeoe. nes i quas optaverant obtinere, vel quia dissri-C
desiaitic'/5^jeranc ’ ve^ corredi, alii aliis passionibus
impulsi , disputare inceperunt, & asserere quod
ecclesia non poterat bona temporalia posside-
re vel habere, maxime civile dominium. Sed
nec defuerunt , qui lentendam omnino con-
trariam affirmarunt, dicentes , non solum ec-
clesiam ppsse licite possidere & habere bona
temporalia, & civile dominium; sed etiam
Papam tamquam Chrifli vicarium, qui uni-
versorum efl dominus , omnium civilium do-
miniorum esse primum admimstrasorem, imo
& dominum eo modo , quo dominia homini-
bus sub Deo competunt , Et ad hoc possem
allegare magnam copiam dodorum sic tenen-
tium , su-iique seriptis &. tradatibus hoc fir-D
xnanrium ,
Fuit quoque quidam cancellarius Parisien-
sis, qui sic initiat suum tradatum ; Inter-
or dum contingit quod quis vitare volens u-
rarium , &c.
sic subjungit :
m Pontificum
illos duos er-
i fuit, succes-
Papae & prae-
dominium in
abere divitias
traria jam su-
ijungit: Inter
rum primam E ut clare Deo propitio deducetur; in principio
quod veritas
Dnelatis eccle-
nium in iem-
ontra primam
ien eis debe-
t ratione, qua
lorum succes-
re ex conces-
DE CIVILI DOMINIO CLERICORUM:. m'4-
c&cos & claudos introduc huc „ A bus & bona pace loquar, nisi quod prima
opinio, scilicet quod ecclesiae non liceat ha-
bere divitias tem-porales, quam praeseriptus do-
dor dicit ab omnibus erroneam reputatam ,
& nonnulli asserunt suisse condemnatam in con-
cilio generali, de quo in capite, Excommu-
nicamus; de haereticis: introdqda sit, & desen-
sa ab his, qui sub colore cujuldam palliatae ho-
neflatis, tamquam protendentes optare ecclesiae
sandiratem, ipsam dessruere vellent. Unde Hie-
ronymus in miriori breviario super illo verbo
Psalmi, Ut deflruas inimicum & ultorem, sic in- 8»
quit