DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53421#0601
1173 NOTtE IN CONCIl
affixas inquirant an ne Eugenius quartus , aut alius aliquis
substitutus , adesset, qui ejus nomine coram synodo com-
parere vellet . Nemine com pare n te , deputati sunt qui,
aftis contra Eugenium habitis diligenter perfcA s , ea de
re in concilio statum causae reterant, ut, deinceps prae-
via deliberatione in causa ejusdem definitive pronuntiari
possit .
Sessio XI. ‘ se(Eo XI- in ecclesia majori Basiieensi 17. Aprilis an-
no 1433- celebrata est. In hac statutum est primo, quod
Romanus pontifex per se vel legatos communi cardina-
lium consensu eligendos conciliis generalibus cum omnibus
personis ecclesiasticis , quas de jure tenentur sub poena sus-
pensionis & depolitionis interesie debet. Secundo consti-
tutum est, quod pontifex nemini, ne quidem cardinali,
accessium ad conssilium prohibere possit; quodque ad con-
cilium accedere volentibus licentiam impartiri teneatur,
concilium prorogare, congregatum dissolvere , aut de lo-
co in locum sine concilii expresio consensu transserre non
possit. Tertio statutum est, ne hoc praesens concilium
Basileense citra expressium omnium consensum dislolva-
sit Sessiotie 39. tur. De modo celebrandi concilii iu Constantiensi synodo
Constantiensi. definjto additum fuit, ut eleftores papas ante conclavis
ingressium jurent, quod si quis eorum eleiftus fuerit, haec
decreta servare velit..
Sessio Xll. Sessio XII. habita est 13. Julii anno 1433. In qua
Eugenii quarti contumacia iterum est accusata, quod nec
tot oratorum rationibus, nec totius concilii precibus, nec
Sigismundi imperatoris crebris legationibus motus conci-
lio interessie dignaretur . Qua de causa patres concilii in
eum varia convicia sparserunt, utpotc qui nihil intende-
ret aliud , quam ut ecclesiam pessiumdet, sibi vero suis-
que successioribus jus acquirat non solun} ritum sacrorum
conciliorum abrogandi , & ea pro libito dffiolvendi ve-
rum etiam decreta promulgata abolendi. Et quamquam
post expeftationem sesquianni vererentur , ne frequentior
dilatio pontifici concella fiduciam bonae arftionis genera-
ret, ideoque jam sententiam definitivam in eum pronun-
tiare parati essient; tamen ad instantiam domini impera-
toris tertiam dilationem concedentes, ipsum Eugenium
IV. citarunt, & orarunt ut dissolutionem revocet , de-
creta farfta approbet , legitime inchoatum & continuatum
declaret, atque ita concilio adhaereat, & huic decreto in-
tra sexaginta dies obtemperet . Qua? si non faceret , con-
tumax & ab omni administratione pontisicatus suspende-
retur , omuesque subditi ab ejus obedientia , fidelitate &
juramento absolverentur. De electionibus hac cessione
constitutum est, ut praelati canonice eligantur sine ullis,
quas vocant, reservationibus . Nemo nisi aetate legitima,
moribus gravis , & dorftrina praeditus , in sacris ordinibus
constitutus, & juxta sanrftiones canonicas idoneus episco-
pus eligatur; nulla: intercessiones admittantur: pontisex
pro consirmatione electionis nihil penitus recipiat : nota-
riis detur salarium , non quod praelaturae aut beneficio ,
sed tantum quod aequivalens sit, & respondeat laboribus
& operis in sciipturam impensis .
Sessio XIII. Sessio XIII habita est anno 143 5. die Veneris 11,
Septembris in ecclesia majore Basileensi , In qua post
accusatam contumaciam Eugenii Papa: , quod intra 6 6.
dies concilio non adhaeserit, & decreto satisfacere ne-
glexerit , promotores concilii urserunt, ut in poenas in
decreto contentas pontifex condemnetur. Imperator per le-
gatum proprium , simulque per Guilielmum ducem Bavatia?
synodi protetftorem rursus instat pro dilatione jo. die-
rum. Idem fecit magister civium, aliique nonnulli no-
mine concilii & civitatis Basileensis , promittentes nun.
quam deinceps pro dilatione quidquam acturos His de
rebus legati sedis apostolicas per famam informati accessie-
runt ad synodum, allegantes prtesixum terminum sexagin-
ta dierum necdum elapsum : ideoque contra pontificem
nihil decernendum esie. Praeses generalis concilii legatos
male esie informatos respondit, petiitque declarari, num
papa concilio per se vel per legatos suos adhaerere velit.
Cui interrogationi dum nihil responderetur, prorogata est
dilatio triginta dierum, quae in gratiam imperatoris iterum
concessia fuit, Dimissis sedis apostolicae legatis per decre-
tum synodale, omnia contra patres vel quoscumque alios
in concilio praesentes irritantur , laesi in integrum resti-
tuuntur, occupantesque benesicia eorum qui in concilio
intersunt excommunicantur.
Sessio XIV. Anno 1433. septimo Idus Novembris habita est XIV.
sessio, in qua terminus sexaginta dierum Eugenio jam
pridem concessius prorogatur, eique formula certa adhae-
sionis a Concilio praescribitur : qua compariturus acta sy-
nodalia consirmet, & quidquid ipse contra synodum ejus-
Condl^General. Tom. XXIX.
,IUM BASILEFNSE. n?4
que personas dixit vel constituit cassium & irritum pro-
nuntiet. Ipaque occasione futurum promittitur, ut omnes
se ad oscula pedum Eugenii submitant, illurnqoe tam-
quam unicum & legitimum Petri vicarium agnoscant &
veneientur
Sessio XV. celebrata est in ecclesia majori Basileensi Sessic XV.
anno 1453. £exto Kalendas Decembris. Hac statutum est,
vel potius renovatum , ut in qualibet dicecesi ad mini-
mum semel in anno, idque octava resurrectionis domini ,
vel alia die, secundum consuetudinem dioecesium, per
dicecesanum in propria persona (nisi canonicum fuerit im-
pedimentum ) vel per vicarium ad hoc idoneum , celebre-
tur aliqua synodus dioecesana, quae ad minimum biduo
vel triduo duret, nisi episcopis aliter visum fuerit: qua-
que hoc sedulo procuretur, ut plebani ad diligentem ani-
marum emam agendam admoneantur, statuta provincia-
lia & synodalia legantur , in vitam & mores a dioecesa-
no solerter inquiratur, simonia , usuras, concubinatus,
fornicationes, aliique exce (Tus corrigantur, alienationes re-
rum ecclesiasticarum callentur: clericorum abusus tollan-
tur; clausurae momaliura stringantur in ingressiu ad re-
ligionem nihil exigatur ; contra haereses , sortilegia , in-
cantationes sedulo & acriter animadvertatur; visitatores
dioecesis instituantur , qui per annum dicecesim lustran-
tes synodalia ubique observari , non emendata ad proxi-
mam synodum deferri , & delinquentes debite puniri
procurent, Eadem sessione constituitur , ut a fine gene-
ralis concilii infra biennium & deinde ad minus semel
quolibet triennio in loco tuto celebretur concilium pro-
vinciale, cui «.chiepiscopus cum sussragantis exterisque pr<e-
latis sub poena suspensionis intereste teneatur, in quo istius
admoneantur episcopi, ut ordines & beneficia canonice
conferant , bona ecclesia? usui illicito non applicent , sui-
que officii rationem reddant. Metropolitanus vero tam»
quam omnium pater monebitur ut a vitiis desistat, missis
Qnterim illius excessibus ad Romanum pontificem, si qua
m re deliquerit. Exortas provincia? lites synodo provin-
ciali sopire contendat , & ad futurum generale concilium
mittendas pe sonas idoneas cum sufficienti provisione desi-
gnet Ad monasteria quod attinet, mandatum est ut mo-
nactii & ptligijsi omnes tria substantialia professionis vota
diligentissiime observent .
Sessio XVI. celebrata est ipsis Nonis Februarii anno Sessio XVI.
1434. In hac Eugenius per literas postulatis synodi satis-
fecit . Concilium Basileense ab initio legitime continuatum
fume & prosequi debere ; dislolutionem , ac si nulla fuis-
set , irritam pronuntiat, ipsurnque concilium eam omni
devotione & favore adjuturum spondet : literas in palatio
apostolico in praejudicium concilii promulgatas , processiis
censurarum , privationum & suspensionum cassiat & revo-
cat: laesos in integrum restitui mandat.
Per se.undam bullam nullum & irritum esie declarat
quod parres concilii, contradicente pontifice, quasi sine
ipso generalis concilii potestatem haberent, statuere &
sancire praesumpserint: citationes , processus & sententias
contra papam , jura & libertatem sedis apostolico? & car-
dinales emiserint, creationes officiabtim , collationes bene-
ficiorum; nullas essie decreverint, omnibus ne pareant sub
gravi pcena praeceperint.
Tertia bulla decretum sessionis duodecima de adhae-
rendo infra 60. dies concilio , & mandato cardinalibus
dato non parendi sub pcena privationis , nullum & ina-
ne esse declarat ex defeftu potestatis , & exinde quosque
processus & collationes in vim decreti fadtas & deinceps
futuras, frivolas esse decernit, mandatque sub pcena ex-
communicationis , ne ullum clericum Romanum curiam se-
quentem in sua possessione turbent. Quaitas literas suo
siitu conferftas esse negat, excusans se, quod quidquid ha-
E rftenus concessum est . illud scandali & schismatis evitandi
causa fecerit, quodque ecclesiam turbare noluerit, nec con-
cilium dissolvere : sed ad evulsionem htereticorom & re-
sormationem abusuum initio pontisicatus per Juli..num san-
<fti Angeli diaconum cardinalem Basilere synodum celebra-
ri jusserit; cumque Julianus postea lotum minus idoneum
esse perscripsisset, ipsum concilium non dissolvisse : sed
Basileam cum Bononia commutasse optaverit; ideo quod
orfto pene mensibus post terminum praefixum, nec doifto-
res ulli , paucique praelati , cum tribus tantum episcopis
adfuissent ; quodque Austriae & Burgundiae duces bello in-
ter se contenderent . z
Ad constitutionem Constantiensis concilii de synodo Eucen:u,
universali non interrumpenda , respondit eam nihil de clarat se sy-
temporis prorogatione edidisse, nihilque hac in re con» n°daH dccre-
n- . r , 2 -r 1 • to non esse
Itituisse quod successores pontifices obligare potuerit; ur,- subjestum.
E e e e 2. pote
affixas inquirant an ne Eugenius quartus , aut alius aliquis
substitutus , adesset, qui ejus nomine coram synodo com-
parere vellet . Nemine com pare n te , deputati sunt qui,
aftis contra Eugenium habitis diligenter perfcA s , ea de
re in concilio statum causae reterant, ut, deinceps prae-
via deliberatione in causa ejusdem definitive pronuntiari
possit .
Sessio XI. ‘ se(Eo XI- in ecclesia majori Basiieensi 17. Aprilis an-
no 1433- celebrata est. In hac statutum est primo, quod
Romanus pontifex per se vel legatos communi cardina-
lium consensu eligendos conciliis generalibus cum omnibus
personis ecclesiasticis , quas de jure tenentur sub poena sus-
pensionis & depolitionis interesie debet. Secundo consti-
tutum est, quod pontifex nemini, ne quidem cardinali,
accessium ad conssilium prohibere possit; quodque ad con-
cilium accedere volentibus licentiam impartiri teneatur,
concilium prorogare, congregatum dissolvere , aut de lo-
co in locum sine concilii expresio consensu transserre non
possit. Tertio statutum est, ne hoc praesens concilium
Basileense citra expressium omnium consensum dislolva-
sit Sessiotie 39. tur. De modo celebrandi concilii iu Constantiensi synodo
Constantiensi. definjto additum fuit, ut eleftores papas ante conclavis
ingressium jurent, quod si quis eorum eleiftus fuerit, haec
decreta servare velit..
Sessio Xll. Sessio XII. habita est 13. Julii anno 1433. In qua
Eugenii quarti contumacia iterum est accusata, quod nec
tot oratorum rationibus, nec totius concilii precibus, nec
Sigismundi imperatoris crebris legationibus motus conci-
lio interessie dignaretur . Qua de causa patres concilii in
eum varia convicia sparserunt, utpotc qui nihil intende-
ret aliud , quam ut ecclesiam pessiumdet, sibi vero suis-
que successioribus jus acquirat non solun} ritum sacrorum
conciliorum abrogandi , & ea pro libito dffiolvendi ve-
rum etiam decreta promulgata abolendi. Et quamquam
post expeftationem sesquianni vererentur , ne frequentior
dilatio pontifici concella fiduciam bonae arftionis genera-
ret, ideoque jam sententiam definitivam in eum pronun-
tiare parati essient; tamen ad instantiam domini impera-
toris tertiam dilationem concedentes, ipsum Eugenium
IV. citarunt, & orarunt ut dissolutionem revocet , de-
creta farfta approbet , legitime inchoatum & continuatum
declaret, atque ita concilio adhaereat, & huic decreto in-
tra sexaginta dies obtemperet . Qua? si non faceret , con-
tumax & ab omni administratione pontisicatus suspende-
retur , omuesque subditi ab ejus obedientia , fidelitate &
juramento absolverentur. De electionibus hac cessione
constitutum est, ut praelati canonice eligantur sine ullis,
quas vocant, reservationibus . Nemo nisi aetate legitima,
moribus gravis , & dorftrina praeditus , in sacris ordinibus
constitutus, & juxta sanrftiones canonicas idoneus episco-
pus eligatur; nulla: intercessiones admittantur: pontisex
pro consirmatione electionis nihil penitus recipiat : nota-
riis detur salarium , non quod praelaturae aut beneficio ,
sed tantum quod aequivalens sit, & respondeat laboribus
& operis in sciipturam impensis .
Sessio XIII. Sessio XIII habita est anno 143 5. die Veneris 11,
Septembris in ecclesia majore Basileensi , In qua post
accusatam contumaciam Eugenii Papa: , quod intra 6 6.
dies concilio non adhaeserit, & decreto satisfacere ne-
glexerit , promotores concilii urserunt, ut in poenas in
decreto contentas pontifex condemnetur. Imperator per le-
gatum proprium , simulque per Guilielmum ducem Bavatia?
synodi protetftorem rursus instat pro dilatione jo. die-
rum. Idem fecit magister civium, aliique nonnulli no-
mine concilii & civitatis Basileensis , promittentes nun.
quam deinceps pro dilatione quidquam acturos His de
rebus legati sedis apostolicas per famam informati accessie-
runt ad synodum, allegantes prtesixum terminum sexagin-
ta dierum necdum elapsum : ideoque contra pontificem
nihil decernendum esie. Praeses generalis concilii legatos
male esie informatos respondit, petiitque declarari, num
papa concilio per se vel per legatos suos adhaerere velit.
Cui interrogationi dum nihil responderetur, prorogata est
dilatio triginta dierum, quae in gratiam imperatoris iterum
concessia fuit, Dimissis sedis apostolicae legatis per decre-
tum synodale, omnia contra patres vel quoscumque alios
in concilio praesentes irritantur , laesi in integrum resti-
tuuntur, occupantesque benesicia eorum qui in concilio
intersunt excommunicantur.
Sessio XIV. Anno 1433. septimo Idus Novembris habita est XIV.
sessio, in qua terminus sexaginta dierum Eugenio jam
pridem concessius prorogatur, eique formula certa adhae-
sionis a Concilio praescribitur : qua compariturus acta sy-
nodalia consirmet, & quidquid ipse contra synodum ejus-
Condl^General. Tom. XXIX.
,IUM BASILEFNSE. n?4
que personas dixit vel constituit cassium & irritum pro-
nuntiet. Ipaque occasione futurum promittitur, ut omnes
se ad oscula pedum Eugenii submitant, illurnqoe tam-
quam unicum & legitimum Petri vicarium agnoscant &
veneientur
Sessio XV. celebrata est in ecclesia majori Basileensi Sessic XV.
anno 1453. £exto Kalendas Decembris. Hac statutum est,
vel potius renovatum , ut in qualibet dicecesi ad mini-
mum semel in anno, idque octava resurrectionis domini ,
vel alia die, secundum consuetudinem dioecesium, per
dicecesanum in propria persona (nisi canonicum fuerit im-
pedimentum ) vel per vicarium ad hoc idoneum , celebre-
tur aliqua synodus dioecesana, quae ad minimum biduo
vel triduo duret, nisi episcopis aliter visum fuerit: qua-
que hoc sedulo procuretur, ut plebani ad diligentem ani-
marum emam agendam admoneantur, statuta provincia-
lia & synodalia legantur , in vitam & mores a dioecesa-
no solerter inquiratur, simonia , usuras, concubinatus,
fornicationes, aliique exce (Tus corrigantur, alienationes re-
rum ecclesiasticarum callentur: clericorum abusus tollan-
tur; clausurae momaliura stringantur in ingressiu ad re-
ligionem nihil exigatur ; contra haereses , sortilegia , in-
cantationes sedulo & acriter animadvertatur; visitatores
dioecesis instituantur , qui per annum dicecesim lustran-
tes synodalia ubique observari , non emendata ad proxi-
mam synodum deferri , & delinquentes debite puniri
procurent, Eadem sessione constituitur , ut a fine gene-
ralis concilii infra biennium & deinde ad minus semel
quolibet triennio in loco tuto celebretur concilium pro-
vinciale, cui «.chiepiscopus cum sussragantis exterisque pr<e-
latis sub poena suspensionis intereste teneatur, in quo istius
admoneantur episcopi, ut ordines & beneficia canonice
conferant , bona ecclesia? usui illicito non applicent , sui-
que officii rationem reddant. Metropolitanus vero tam»
quam omnium pater monebitur ut a vitiis desistat, missis
Qnterim illius excessibus ad Romanum pontificem, si qua
m re deliquerit. Exortas provincia? lites synodo provin-
ciali sopire contendat , & ad futurum generale concilium
mittendas pe sonas idoneas cum sufficienti provisione desi-
gnet Ad monasteria quod attinet, mandatum est ut mo-
nactii & ptligijsi omnes tria substantialia professionis vota
diligentissiime observent .
Sessio XVI. celebrata est ipsis Nonis Februarii anno Sessio XVI.
1434. In hac Eugenius per literas postulatis synodi satis-
fecit . Concilium Basileense ab initio legitime continuatum
fume & prosequi debere ; dislolutionem , ac si nulla fuis-
set , irritam pronuntiat, ipsurnque concilium eam omni
devotione & favore adjuturum spondet : literas in palatio
apostolico in praejudicium concilii promulgatas , processiis
censurarum , privationum & suspensionum cassiat & revo-
cat: laesos in integrum restitui mandat.
Per se.undam bullam nullum & irritum esie declarat
quod parres concilii, contradicente pontifice, quasi sine
ipso generalis concilii potestatem haberent, statuere &
sancire praesumpserint: citationes , processus & sententias
contra papam , jura & libertatem sedis apostolico? & car-
dinales emiserint, creationes officiabtim , collationes bene-
ficiorum; nullas essie decreverint, omnibus ne pareant sub
gravi pcena praeceperint.
Tertia bulla decretum sessionis duodecima de adhae-
rendo infra 60. dies concilio , & mandato cardinalibus
dato non parendi sub pcena privationis , nullum & ina-
ne esse declarat ex defeftu potestatis , & exinde quosque
processus & collationes in vim decreti fadtas & deinceps
futuras, frivolas esse decernit, mandatque sub pcena ex-
communicationis , ne ullum clericum Romanum curiam se-
quentem in sua possessione turbent. Quaitas literas suo
siitu conferftas esse negat, excusans se, quod quidquid ha-
E rftenus concessum est . illud scandali & schismatis evitandi
causa fecerit, quodque ecclesiam turbare noluerit, nec con-
cilium dissolvere : sed ad evulsionem htereticorom & re-
sormationem abusuum initio pontisicatus per Juli..num san-
<fti Angeli diaconum cardinalem Basilere synodum celebra-
ri jusserit; cumque Julianus postea lotum minus idoneum
esse perscripsisset, ipsum concilium non dissolvisse : sed
Basileam cum Bononia commutasse optaverit; ideo quod
orfto pene mensibus post terminum praefixum, nec doifto-
res ulli , paucique praelati , cum tribus tantum episcopis
adfuissent ; quodque Austriae & Burgundiae duces bello in-
ter se contenderent . z
Ad constitutionem Constantiensis concilii de synodo Eucen:u,
universali non interrumpenda , respondit eam nihil de clarat se sy-
temporis prorogatione edidisse, nihilque hac in re con» n°daH dccre-
n- . r , 2 -r 1 • to non esse
Itituisse quod successores pontifices obligare potuerit; ur,- subjestum.
E e e e 2. pote