PAL. LAT. 1716
1930 (Theologie), S. 66: Arator poeta christianissimus in actus apostolorum. In gross 16, Bretter,
weiss Leder sowie entsprechend in Pal. lat. 1931, 27v). Der auf dem Vorderspiegel aufgeklebte
Zettel dürfte Teil eines früheren Vorsatzes sein, Einträge: Allacci-Nr.: C. 103/1371 (vgl. Pal. lat.
1949, 6r: 1371 Aratorispoemata [in] quarto. C[apsa] 103); alte Signaturen der Vaticana: 1228 so-
wie 1214,1172 (diese beiden gestrichen). Vgl. auch Schlechter (s. Lit., S. 46-50).
Lit.: Arthur Patch McKinlay, Arator. The Codices, Cambridge (Mass.) 1942 (The Medieval
Academy of America 43), S. 57 (Nr. 93); Ders. (Hg.), Aratoris subdiaconi de actibus apostolo-
rum, Wien 1951 (CSEL 72), S. VIII, XV, LXIII; Bischoff, Lorsch, S. 66, 85, 130f.; Armin
Schlechter, Die althochdeutschen Aratorglossen der Handschrift Rom, Bibliotheca Aposto-
lica Vaticana, Pal. lat. 1716 und verwandte Glossierungen, Göttingen 1993 (Studien zum Alt-
hochdeutschen 20), zur Hs. vor allem S. 37-52.
av PAULUS DIACONUS, HISTORIA LANGOBARDORUM (excerptum).
Temporibus Iustiniani Augusti Cassiodorus apud urbem Romam damit... - ...Arator
Romane ecdesie subdiaconus apostolorum actus versibus exaravit. Hec ita in Lango-
bardomm gestis scripta sunt. Das Exzerpt aus der Historia Langobardorum (I, 25)
steht hier als Accessus zu Arator. Text: MGH Script, rer. Lang., S. 63; Schlechter
(s. Lit.), S. 38 (nach dieser Hs., Lit.).
lr-59r ARATOR DIACONUS, DE ACTIBUS APOSTOLORUM. (1") PREFA-
TIO DE LIBRO ARATORIS. Beato domno Petro adiuvante oblatus huiusmodi
codex est... - ...tertiopost Basilio, viro darissimo, indictione VII". EXPPSLR. Edition:
Schlechter (s. Lit.), S.39; (lv) DE LAUDE ARATORIS. Versibus egregiis decur-
sum clarus Arator... - ... Misticus ingenium sie indicat ordo profundum. Walther,
Carm., Nr. 20227. Text: CSEL 72, S. XXVIII f.; Schlechter (s. Lit.), S. 39 f. (nach
dieser Hs., Lit.); (1V-2V) ARATOR, DIACONUS, EPISTOLA AD FLORIANUM.
>Domino saneto venerabili et in Christi gratia spiritaliter erudito Floriano abbati Ara-
tor subdiaconus<. Qui meriti florem maturis sensibus ortum ... — ... Cede dies operi
quodpia causa iuvat. Text: CSEL 72, S. 1 f. GLOSSA: Onomoforus dich eum esse, id
est actibus serentem quod nomine sonat. Floriane: Alludit ad nomen....... commendat.
geliubit. dulce facit. Vgl. Arthur Patch McKinlay, Arator, in: CTC 1 (1960),
S.241-247, dort S.244 (Anonymus Y); (2v-3r) ARATOR, DIACONUS, EPISTOLA
AD VIGILIUM PAPAM. >Domino saneto beatissimo apostolico et in toto orbeprimo
omnium sacerdotium pape Arator subdiaconus<. Moenibus undosis bellorum incendia
cernens... - ... siquid ab ore placet laus monitoris erit. GLOSSA: undosis: vuazzerlu-
om... —... laus monitoris erit: doctoris: sdlicet, tui qui me ad hoc opusprovocasti. Text:
CSEL 72, S. 3-5. Lit.: McKinley, Arator, in: CTC 1 (1960), S.241-247, dort S.244;
(3r-3v) CAPITULATIO TITULORUM LIBRI PRIMI. >Incipit capitulatio titulo-
rum libriprimi<. Tituli des ersten Buches des folgenden De actibus apostolorum. Die
Tituli des zweiten Buches stehen 29". Text: CSEL 72, S. 6-8; (4r-59r) ARATOR,
DIACONUS, DE ACTIBUS APOSTOLORUM. >Incipit hystorie apostolicae über
primus<. Ut sceleris Iudea sui polluta cruore ... - ... et tenet aeternam socialis gratia
palmam. Text: CSEL 72, S. 9-149. GLOSSA: nefas: Nefandum opus perpetravit in
nece salvatoris... -... eadem tarnen una dies: In eisdem Kalendis, non tarnen in una die
passi sunt, nam Paulus Mo reservatur anno. Vgl. McKinley, Arator, in: CTC 1
(1960), S. 241-247, dort S.244 f.
63
1930 (Theologie), S. 66: Arator poeta christianissimus in actus apostolorum. In gross 16, Bretter,
weiss Leder sowie entsprechend in Pal. lat. 1931, 27v). Der auf dem Vorderspiegel aufgeklebte
Zettel dürfte Teil eines früheren Vorsatzes sein, Einträge: Allacci-Nr.: C. 103/1371 (vgl. Pal. lat.
1949, 6r: 1371 Aratorispoemata [in] quarto. C[apsa] 103); alte Signaturen der Vaticana: 1228 so-
wie 1214,1172 (diese beiden gestrichen). Vgl. auch Schlechter (s. Lit., S. 46-50).
Lit.: Arthur Patch McKinlay, Arator. The Codices, Cambridge (Mass.) 1942 (The Medieval
Academy of America 43), S. 57 (Nr. 93); Ders. (Hg.), Aratoris subdiaconi de actibus apostolo-
rum, Wien 1951 (CSEL 72), S. VIII, XV, LXIII; Bischoff, Lorsch, S. 66, 85, 130f.; Armin
Schlechter, Die althochdeutschen Aratorglossen der Handschrift Rom, Bibliotheca Aposto-
lica Vaticana, Pal. lat. 1716 und verwandte Glossierungen, Göttingen 1993 (Studien zum Alt-
hochdeutschen 20), zur Hs. vor allem S. 37-52.
av PAULUS DIACONUS, HISTORIA LANGOBARDORUM (excerptum).
Temporibus Iustiniani Augusti Cassiodorus apud urbem Romam damit... - ...Arator
Romane ecdesie subdiaconus apostolorum actus versibus exaravit. Hec ita in Lango-
bardomm gestis scripta sunt. Das Exzerpt aus der Historia Langobardorum (I, 25)
steht hier als Accessus zu Arator. Text: MGH Script, rer. Lang., S. 63; Schlechter
(s. Lit.), S. 38 (nach dieser Hs., Lit.).
lr-59r ARATOR DIACONUS, DE ACTIBUS APOSTOLORUM. (1") PREFA-
TIO DE LIBRO ARATORIS. Beato domno Petro adiuvante oblatus huiusmodi
codex est... - ...tertiopost Basilio, viro darissimo, indictione VII". EXPPSLR. Edition:
Schlechter (s. Lit.), S.39; (lv) DE LAUDE ARATORIS. Versibus egregiis decur-
sum clarus Arator... - ... Misticus ingenium sie indicat ordo profundum. Walther,
Carm., Nr. 20227. Text: CSEL 72, S. XXVIII f.; Schlechter (s. Lit.), S. 39 f. (nach
dieser Hs., Lit.); (1V-2V) ARATOR, DIACONUS, EPISTOLA AD FLORIANUM.
>Domino saneto venerabili et in Christi gratia spiritaliter erudito Floriano abbati Ara-
tor subdiaconus<. Qui meriti florem maturis sensibus ortum ... — ... Cede dies operi
quodpia causa iuvat. Text: CSEL 72, S. 1 f. GLOSSA: Onomoforus dich eum esse, id
est actibus serentem quod nomine sonat. Floriane: Alludit ad nomen....... commendat.
geliubit. dulce facit. Vgl. Arthur Patch McKinlay, Arator, in: CTC 1 (1960),
S.241-247, dort S.244 (Anonymus Y); (2v-3r) ARATOR, DIACONUS, EPISTOLA
AD VIGILIUM PAPAM. >Domino saneto beatissimo apostolico et in toto orbeprimo
omnium sacerdotium pape Arator subdiaconus<. Moenibus undosis bellorum incendia
cernens... - ... siquid ab ore placet laus monitoris erit. GLOSSA: undosis: vuazzerlu-
om... —... laus monitoris erit: doctoris: sdlicet, tui qui me ad hoc opusprovocasti. Text:
CSEL 72, S. 3-5. Lit.: McKinley, Arator, in: CTC 1 (1960), S.241-247, dort S.244;
(3r-3v) CAPITULATIO TITULORUM LIBRI PRIMI. >Incipit capitulatio titulo-
rum libriprimi<. Tituli des ersten Buches des folgenden De actibus apostolorum. Die
Tituli des zweiten Buches stehen 29". Text: CSEL 72, S. 6-8; (4r-59r) ARATOR,
DIACONUS, DE ACTIBUS APOSTOLORUM. >Incipit hystorie apostolicae über
primus<. Ut sceleris Iudea sui polluta cruore ... - ... et tenet aeternam socialis gratia
palmam. Text: CSEL 72, S. 9-149. GLOSSA: nefas: Nefandum opus perpetravit in
nece salvatoris... -... eadem tarnen una dies: In eisdem Kalendis, non tarnen in una die
passi sunt, nam Paulus Mo reservatur anno. Vgl. McKinley, Arator, in: CTC 1
(1960), S. 241-247, dort S.244 f.
63