Weber, Ines [Hrsg.]; Schneidmüller, Bernd [Begr.]; Weinfurter, Stefan [Begr.]: Ein Gesetz für Männer und Frauen: die frühmittelalterliche Ehe zwischen Religion, Gesellschaft und Kultur (Mittelalter-Forschungen, Ostfildern, 2008)

210

Anhang

Paenitentialien

Synodus IS. Patricii
(5. JaiiriiMM&rf (450))
1. Synodus I S. Patricii c. 19 (ed. BiELER), S. 56: Mulier Christiana quae acciperit
uirum honestis nuptis et postmodum discesserit a primo et iunxerit se
adulter[i,]o, quae haec fecit[J excommonis sit.
2. Synodus I S. Patricii c. 22 (ed. BiELER), S. 56: Si quis tradiderit tiliam suam viro
honestis nuptis et amauerit alium et consentit tiliae suae et acceperit dotem,
ambo ab aecclesia excludantur.

Paenitentiale Ambrosianum
(550 Ms 650)
3. Paenitentiale Ambrosianum 11,2 (ed. KÖRNIGEN, Quellen der Bußbücher),
S. 260: Qui cum uirgine uel uidua non dzspowsah? Christo uel uiro peccaverit,
placeat parentibus eius 4oO's largitione iuxta legem et annum poeniteat. Si wow
iM&Mcnf MW& rcd&f, III annis ad iudicium sacerdotis, quantum uoluerit,
poeniteat, sic tamen, ut tristitiam amicorum uirginis humili satisiactione
sanet.

Paenitentiale Finniani
(Ew& 6. JaiiriiMM&rf)
4. Paenitentiale Finniani c. 39 (S) (ed. BiELER), S. 88: Si quis laicus cum uxore
propria intrauerit ad ancillam suam et ita debet fieri, ancillam uenundari, et
ipse per annum integrum non intrabit ad uxorem suam propriam.
5. Paenitentiale Finniani c. 39 (V) (ed. BiELER), S. 88: Si qui<s> intrat ad ancellam
suam, uenundet eam et annum peniteat.
6. Paenitentiale Finniani c. 40 (S) (ed. BiELER), S. 88: Si autem genuerit ex illa
ancilla filium unum aut duos uel tres, oportet eum libera fieri ancilla, et si
uoluerit uenundari eam, non permittatur ei, sed separe/antur ab inuicem et
peniteat annum integrum cum pane et aqua per mensuram; et non intret
amplius ad concubinam suam, sed iungatur propriae uxori.
7. Paenitentiale Finniani c. 40 (V) (ed. BiELER), S. 88: Si genuerit filium ex ea,
liberet eam.