Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
363

ORAZIO — APICIO E PORFIRIONE

364

ORAZIO

Svetonio nella vita di Orazio *) afferma d'aver
veduto delle elegie e un'epistola in prosa di questo
poeta, alla cui autenticità però egli negava fede:
Venerunt in manus meas et elegi sub titulo eius
(Horatii) et epistola prosa oratione quasi commen-
dantis se Maecenati. Sed utraque falsa puto, nam
elegi vulgares, epistola etiam obscura, quo vitio
minime tenebatur.

Nessun manoscritto ci ha conservato queste
scritture apocrife di Orazio. Eppure sembra da una
testimonianza del Polenton, che nel suo tempo
quelle scritture esistessero. Ecco che cosa egli dice
nel suo libro IV (composto tra il 1425 e il 1430)
del De scriptoribus linguae latinae.2)

Audivi qui se vidisse etiam affirmaret poetae
huius (Horatii) elegos epistolasque prosa oratione
sub titulo quasi se commendantis ad Maecenatem
scriptas. Id tamen falsum putat epistolaeque nihil
suae dictionis et gravitatis haberent. Hominis huius
iudicium, quod haudquaquam minimae sit et re-

verentiae et dignitatis, non parvi facio ; mini ta-
men, ut videtur, 3) vetustas codicis et dignitas
scripturae et ipsa inscriptio persuadent esse non
dissimile vero Horatium ea scripsisse, quamvis
parum multum laborata.

La notizia è strana. Intanto il Polenton ado-
pera quasi le medesime parole di Svetonio. Che
egli abbia preso un abbaglio, scambiando la auto-
rità di Svetonio con la relazione di un testimonio
oculare? No; avrebbe scritto legi e non audivi; e
poi il resto della notizia presuppone la relazione
di un testimonio. E allora come fa il Polenton a
parlare della vetustas codicis, della dignitas scri-
pturae, della inscriptio, se non ha veduto il codice ?
Bisogna ammettere che queste informazioni esatte
gli sieno state fornite dal suo testimonio. Ad ogni
modo la notizia è importante, perchè ne attesta
che quello composizioni apocrife Oraziane furono
tramandate nei manoscritti e che esistevano an-
cora nei primi anni del sec. XV.

APICIO E PORFIRIONE

Sui codici di Apicio e Porfirione scoperti e por-
tati a Roma da Enoch di Ascoli forniscono buone
informazioni le due seguenti lettere dell'Aurispa.

Aurispa viro excellenti et claro equestris ordinis
domino Antonio Panhormitae s.4)

Multo ardentius contentiones fugi et lites quam
paupertatem et miseriam; et omnia quieti post-
posueram, quam cum toto pectore adipisci stu-
deam, malus quidam vir, quem optimum credide-
ram, perverse ac impudenter me sollicitat. Frater
Romanus hominum quicumque vivunt mendacis-
simus, qui observatorem regulae beati Benedicti
se profitebatur, cum sit non sanctarum praevari-
cator regularum sed diabolicarum observator, dicit
mihi solvisse pecunias Romae, quas numquam de-

0 Suetonii reliquiae, ed. Reifferscheid, p. 47.
*) f. 34v.

dit; et duobus aut uno falso teste in Sicilia, me
non requisito nec sciente, in mea absentia ad fu-
turam rei memoriam receptis, dicitur per illorum
unum nullius aestimationis hominem cum mecum
Romae loqueretur, quem ego forte nunquam vi-
derim, audisse a me quod ab ilio Romano pecunias
aliquas receperim, quod nusquam nec unquam fa-
ctum fuit. Fuit haec causa per papam, ut per co-
piam brevis quam excellentiae tuae hisce intro-
clusam mitto intelligere poteris, ad se advocata,
ut, cum Romae dicit pecunias solvisse, hic osten-
dat. Quare te clarissime vir per illam antiquam
nostram caritatem et benivolentiam perque quie-
tem futuram senectutis meae oro, ne permittas
ut per mendacia iste frater Romanus Testa litte-
ras aliquas adversus causam meam istinc Neapoli
a Consilio regis extrahat et reportet ; quod ut au-

a) videtur] metus cod.

*) Miscdlan. Tioli XXIX, p. 32.
 
Annotationen