Miziołek, Jerzy [Hrsg.]; Kowalski, Hubert [Hrsg.]: Fidiasz, Michał Anioł i inni: królewska i uniwersytecka kolekcja odlewów gipsowych w Warszawie (Warszawa, 2012)

Jerzy Miziołek

Piękno antycznego
i renesansowego wzoru.
Odlewy gipsowe dziel
rzeźbiarskich i ich rola
w kulturze artystycznej

Te zaś sztuki prawidła niech ci będą wzorem,
Abyś nie dał się zwodzić krętym idąc torem,
Lecz ściągał z mechaniki przepisy ważności,
Które nie podpadają żadnej wątpliwości1.

Podziwiając zachowane do dziś odlewy gipsowe słynnych rzeźb
antycznych i nowożytnych w Starej Pomarańczami w Królewskich
Łazienkach, m.in. posąg Ateny Lemnia Fidiasza (il. ą)2, czy uniwer-
sytecką Salę Kolumnową na rycinie Krzyżanowskiego, z widocz-
nym m.in. Tondem Taddei Michała Anioła, obok imion artystów
przywołujemy również imiona tych, którzy te odlewy kupowali,
tworzyli i konserwowali. Najpierw imię króla Stanisława Augusta
(1764-1795), potem kontynuatora jego dzieła - Stanisława Kostki
Potockiego, następnie imiona ich najbliższych współpracowni-
ków - Augusta Fryderyka Moszyńskiego, Marcella Bacciarellego
(il. 5), Jana Chrystiana Kamsetzera, Giuseppe Pellegriniego (niemal

1 Albertrandy 1979, s. 46.

2 Na temat dzieła Fidiasza, które w wersji tu
reprodukowanej jest owocem przemyślanej
rekonstrukcji archeologicznej, zob. Marvin 2008,
s. 148-150. Na temat rzeźby starożytnej Grecji

w kulturze artystycznej Europy nowożytnej
i nowoczesnej, zob. Beschi 1986, s. 297-372.