DOI Artikel:
Blaschke, Kinga; Kurzej, Michał: Obrazy w kru̇zganku klasztoru Dominikanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.31348#0094
do o. Stanisława Kokoszki^. Nie wiadomo, kiedy ołtarze te znałazły się na kruż-
ganku i czy w związku z ich ustawieniem nie przemieszczano obrazów.
Poważną zmianą wystroju tej części klasztoru było umieszczenie tu epitafiów
przeniesionych z kościoła z inicjatywy przeora Jacka Kliszewskiego. Według no-
tatki klasztornego bibliotekarza o. Wawrzyńca Teleżyńskiego z roku około 1762:
„Ambitum ecclesiae videlicet si pictura ac saxeo pavimento, nec non novis fenestris
adornavit. In hos quoque ambitus transtulit ex ecclesia epitaphia pace sua minus
bene, cum non concordent sepultis, nec sciuntur loci eorum corporum W
W roku 1820 na krużganku wisiało już tylko 14 wielkich obrazów, które okreś-
lono jako „staroświeckie, wyrażające prześladowanie na kapłanach przez Sarace-
nów" oraz 23 „naddezelowane" portrety biskupów. Część płócien została zapewne
przeniesiona do kapitularza, gdzie odnotowano 7 scen z życia św. Dominika.
Nauczanie św. Tomasza wisiało w pomieszczeniu dawnej szkoły teologicznej, zaś
przedstawienie św. Wincentego - w górnym korytarzu. Przy wejściu do nowicjatu
(na piętrze) znajdował się obraz „S. Dominika, którego złe duchy prześladują"^.
Wygląd wnętrza uległ zmianie również podczas remontów w drugiej połowie
XIX wieku. Krużganek nie ucierpiał podczas tragicznego pożaru w roku 1850, ale
w latach 1851-1861 starano się go uporządkować, przesuwając część nagrobków,
które zostały później niewłaściwie zmontowane^.
Do konserwacji obrazów przystąpiono w ostatniej ćwierci stulecia. Portrety
biskupów odnawiano zapewne około roku 1880, kiedy to jeden z nich, zaginiony
w nieznanych okolicznościach, został zastąpiony portretem o. Wincentego Jandela,
namalowanym przez Jana Bernasiewicza^. W pracach tych brał zapewne udział
br. Damian Bieniasiewicz, do którego może odnosić się sygnatura pozostawiona
na portrecie bp. Grzegorza: ,,V[enerabilis] Frater Damianus / Ordjinis] PJatrum]
PJraedicatorum] / in Cracovial Prawdopodobnie wtedy portrety powiększono do
formatu prostokąta i pozbawiono wcześniejszych ram, które przed połową stule-
cia zostały opisane następująco: „Każdy obraz opatrzony w nadgłówku herbem
biskupim i podpisem wykazującym imię, czasem i nazwisko, stolicę biskupią, którą
zasiadł, z oznaczeniem roku, nominację króla, potwierdzenie papieża, a czasem
także i ważniejsze zdarzenie"W
i Matka Jego rzeźbą snycerską wypukłe odrobione" (APDK, Kr 41, Inwentarz kościoła zakonne-
go i klasztoru księży Dominikanów w gminie pierwszej przy ułicy Szeroka zwanej w Wołnym
Mieście Krakowie sytuowanego na mocy tak rozporządzenia Wydziału Spraw Wewnętrznych
w Senacie Rządzącym dnia 20 miesiąca października Roku 1820 [...], s. 89-92).
15 Zob.: G. Jurkowłaniec, Epoka nowożytna wobec średniowiecza. Pamiątki przeszłości, cudowne
wizernnki, dzieła sztuki, Wrocław 2008, s. 79; D. Horzela, Późnogotycka rzeźba drewniana
w Malopolsce około 1440-1477, Kraków 2012, s. 106-110.
16 APDK, R 221, W. Tełeżyński, Adnotationes variae ab Anno 1759 ad 1787, s. 25; W. Murawiec,
Kiiszowski Jacek, w: Słownik poiskicb teologów katoiickicb, red. H.E. Wyczawski, t. II, Warszawa
1982, s. 288-289. Szerzej na ten temat zob. J. Daranowska-Łukaszewska, Krakowskie „Campo
santo" - geneza przypadkowa, w: Sztuka w krpyu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz,
M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013 (= Studia i źródła Dominikańskiego Instytutu Historycz-
nego w Krakowie, 13), s. 811-814.
17 APDK, Kr 41, s. 121-123. Ostatni ze wspomnianych obrazów jest być może tożsamy z domnie-
manym wizerunkiem bł. Ułryka.
18 Prace te zostały negatywnie ocenione przez Józefa Muczkowskiego (Kościół św. Trójcy w Kra-
kowie, „Rocznik Krakowski" 20,1926, s. 55).
19 O autorstwie i dacie wykonania świadczy sygnatura na odwrocie.
20 S. Barącz, Klasztor, s. 58. Autor przytoczył ustną relację Tomasza Frydrychowicza, opisującą
stan sprzed pożaru w r. 1850.
92
ARTYKUŁY
Kinga Biaschke, Michał Kurzej
ganku i czy w związku z ich ustawieniem nie przemieszczano obrazów.
Poważną zmianą wystroju tej części klasztoru było umieszczenie tu epitafiów
przeniesionych z kościoła z inicjatywy przeora Jacka Kliszewskiego. Według no-
tatki klasztornego bibliotekarza o. Wawrzyńca Teleżyńskiego z roku około 1762:
„Ambitum ecclesiae videlicet si pictura ac saxeo pavimento, nec non novis fenestris
adornavit. In hos quoque ambitus transtulit ex ecclesia epitaphia pace sua minus
bene, cum non concordent sepultis, nec sciuntur loci eorum corporum W
W roku 1820 na krużganku wisiało już tylko 14 wielkich obrazów, które okreś-
lono jako „staroświeckie, wyrażające prześladowanie na kapłanach przez Sarace-
nów" oraz 23 „naddezelowane" portrety biskupów. Część płócien została zapewne
przeniesiona do kapitularza, gdzie odnotowano 7 scen z życia św. Dominika.
Nauczanie św. Tomasza wisiało w pomieszczeniu dawnej szkoły teologicznej, zaś
przedstawienie św. Wincentego - w górnym korytarzu. Przy wejściu do nowicjatu
(na piętrze) znajdował się obraz „S. Dominika, którego złe duchy prześladują"^.
Wygląd wnętrza uległ zmianie również podczas remontów w drugiej połowie
XIX wieku. Krużganek nie ucierpiał podczas tragicznego pożaru w roku 1850, ale
w latach 1851-1861 starano się go uporządkować, przesuwając część nagrobków,
które zostały później niewłaściwie zmontowane^.
Do konserwacji obrazów przystąpiono w ostatniej ćwierci stulecia. Portrety
biskupów odnawiano zapewne około roku 1880, kiedy to jeden z nich, zaginiony
w nieznanych okolicznościach, został zastąpiony portretem o. Wincentego Jandela,
namalowanym przez Jana Bernasiewicza^. W pracach tych brał zapewne udział
br. Damian Bieniasiewicz, do którego może odnosić się sygnatura pozostawiona
na portrecie bp. Grzegorza: ,,V[enerabilis] Frater Damianus / Ordjinis] PJatrum]
PJraedicatorum] / in Cracovial Prawdopodobnie wtedy portrety powiększono do
formatu prostokąta i pozbawiono wcześniejszych ram, które przed połową stule-
cia zostały opisane następująco: „Każdy obraz opatrzony w nadgłówku herbem
biskupim i podpisem wykazującym imię, czasem i nazwisko, stolicę biskupią, którą
zasiadł, z oznaczeniem roku, nominację króla, potwierdzenie papieża, a czasem
także i ważniejsze zdarzenie"W
i Matka Jego rzeźbą snycerską wypukłe odrobione" (APDK, Kr 41, Inwentarz kościoła zakonne-
go i klasztoru księży Dominikanów w gminie pierwszej przy ułicy Szeroka zwanej w Wołnym
Mieście Krakowie sytuowanego na mocy tak rozporządzenia Wydziału Spraw Wewnętrznych
w Senacie Rządzącym dnia 20 miesiąca października Roku 1820 [...], s. 89-92).
15 Zob.: G. Jurkowłaniec, Epoka nowożytna wobec średniowiecza. Pamiątki przeszłości, cudowne
wizernnki, dzieła sztuki, Wrocław 2008, s. 79; D. Horzela, Późnogotycka rzeźba drewniana
w Malopolsce około 1440-1477, Kraków 2012, s. 106-110.
16 APDK, R 221, W. Tełeżyński, Adnotationes variae ab Anno 1759 ad 1787, s. 25; W. Murawiec,
Kiiszowski Jacek, w: Słownik poiskicb teologów katoiickicb, red. H.E. Wyczawski, t. II, Warszawa
1982, s. 288-289. Szerzej na ten temat zob. J. Daranowska-Łukaszewska, Krakowskie „Campo
santo" - geneza przypadkowa, w: Sztuka w krpyu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz,
M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013 (= Studia i źródła Dominikańskiego Instytutu Historycz-
nego w Krakowie, 13), s. 811-814.
17 APDK, Kr 41, s. 121-123. Ostatni ze wspomnianych obrazów jest być może tożsamy z domnie-
manym wizerunkiem bł. Ułryka.
18 Prace te zostały negatywnie ocenione przez Józefa Muczkowskiego (Kościół św. Trójcy w Kra-
kowie, „Rocznik Krakowski" 20,1926, s. 55).
19 O autorstwie i dacie wykonania świadczy sygnatura na odwrocie.
20 S. Barącz, Klasztor, s. 58. Autor przytoczył ustną relację Tomasza Frydrychowicza, opisującą
stan sprzed pożaru w r. 1850.
92
ARTYKUŁY
Kinga Biaschke, Michał Kurzej