DOI Artikel:
Blaschke, Kinga; Kurzej, Michał: Obrazy w kru̇zganku klasztoru Dominikanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.31348#0093
bardziej prawdopodobny, ze względu na liczbę przęseł w trzech szerszych ramionach
nieregularnego krużganka, które mogą pomieścić najwyżej 18 wielkich obrazów.
W roku 1711 między oknami krużganka zawieszono obrazy drugiego cyklu:
24 portrety biskupów wywodzących się z zakonu dominikańskiego, sprawione
przez przeora Hieronima Miłońskiego*". Nazwisko ich autora nie jest znane**.
W ostatniej ćwierci XIX wieku płótna zostały poddane renowacji przez br. Da-
miana BieniasiewiczaH
Około roku 1720 wielkie obrazy ze scenami z żywotów świętych zostały prze-
malowane lub zastąpione nowymi przez malarza-dominikanina, br. Kazimie-
rza Cisowskiego. Informacje te podał zakonny historyk o. Michał Siejkowski
w obszernej monografii kościoła i klasztoru: „Kruczganek tego kościoła idzie
w kwadrat, dość obszerny, na jednej stronie historyje świętych zakonu tegoż na
obrazach odmalowane (circumcirca, rachując jest ich n[umero] 28) za przeorstwa
ś.p. Wielebnego] X[iędza] CypryanaSapeckiego [1719-1723]. Te obrazy jedne de
novo odmalowane, a drugie reperowane z większej części. Który także W[ielebny]
X[iądz] Sapecki fortę nową kazał wymurować, przyozdobiwszy ją obrazami
i drzwiami należytymi. Obrazów tych w forcie z różnych historyi tegoż zakonu
jest 8. Zaś na drugiej stronie, circumcirca w kruczganku około protele wielkiej, są
obrazy biskupów polskich dominikańskich różnych diecezyi expensą w[ielebnego]
x[iędza] Hieronima Miłońskiego [przeor w latach 1709-1711] S[więtej] T[eologii]
doktora i ex prowincjała n[umero] 24 namalowanych"*^.
Zagadką pozostaje przyczyna, dla której po stosunkowo krótkim czasie od
namalowania obrazów w krużganku zdecydowano się na ich wymianę lub grun-
towne przemalowanie, podczas gdy inne dzieła Dolabelli zachowane w klasztorze
nie noszą śladów takiej ingerencji. Jednym z ewentualnych powodów mogło być
zawilgocenie krużganka, przyczyniające się do szybszego niszczenia zawieszonych
tam płócien. Siejkowski odnotował też w krużganku dwa ołtarze: św. Erazma
i „Pasji"*"*. Ten ostatni mieścił zapewne cudowny krucyfiks, który miał przemówić
Serenissimi Vladislai Regis efformatae". Tożsamość malarza potwierdza następne zdanie, stwier-
dzające, że wykonał on również obrazy do refektarza.
10 S. Barącz, Klasztor, s. 57. Według tego źródła obrazy zostały zamówione około r. 1710. Terminus
post r?uem wyznacza data prekonizacji najpóźniejszego z przedstawionych - Jana Damascena
Lubienieckiego na biskupa bakowskiego 23 II1711 (J. Reychman, Luólenieckl (Łalneaieck!) /on
Damascen, w: Polski Słownik Biogra/lczny [dalej: PSB], 1.17, z. 75, Wrocław 1972, s. 597).
11 już Stanisław Barącz (Klasztor, s. 57-58) określił je jako „obrazy niewiadomego pędzla". Użyte
przez Michała Siejkowskiego (Świ^tnlca pańska, Kraków 1743, s. 27) sformułowanie „obrazy
namalowane expensą ks. Miłońskiego" sugeruje, że zostały one zamówione u zewnętrznego
malarza, który otrzymał honorarium za ich wykonanie.
12 Podana w KZSP IV, 3/2, s. 161 informacja o odnowieniu obrazów w r. 1879 przez Józefa Berna-
siewicza jest zapewne wynikiem pomyłki, wynikłej z podobieństwa nazwiska.
13 M. Siejkowski, Swl^tnlca, s. 27. Podaną liczbę 28 obrazów ukazujących świętych dominikań-
skich należy uznać za pomyłkę, gdyż jest ona większa niż liczba przęseł, w których można by
takie obrazy zawiesić. Fragment ten został powtórzony w uaktualnionym wydaniu Kościołów
i kleynotów Krakowa, P.H. Pruszcza z r. 1745 (s. 93), które najprawdopodobniej zostało przygo-
towane właśnie przez Siejkowskiego. Do takiego wniosku doszedł Karol Estreicher (Emanuela
Murraya „Opisanie Krakowa"a literatura o Krakowie i Pian Kołkńajowski,„Rocznik Krakowski",
48,1977, s. 65). Daty przeoratu Miłońskiego i Sapeckiego wg katalogu przeorów zestawionego
przez Michała Siejkowskiego (Świptnicu, s. 359,360,363).
14 M. Siejkowski, Swi^tnica, s. 98-99. W inwentarzu z r. 1820 odnotowano stojący przy wschodniej
ścianie krużganka ołtarz z krucyfiksem oraz naturalnej wielkości figurami Matka Boska i Ecce
Homo, zaznaczając iż „statuy te zawierają się podwojami, zewnątrz których Pan Jezus Miłosierny
Obrazy w krużganku ktasztoru Dominikanów w Krakowie
91
nieregularnego krużganka, które mogą pomieścić najwyżej 18 wielkich obrazów.
W roku 1711 między oknami krużganka zawieszono obrazy drugiego cyklu:
24 portrety biskupów wywodzących się z zakonu dominikańskiego, sprawione
przez przeora Hieronima Miłońskiego*". Nazwisko ich autora nie jest znane**.
W ostatniej ćwierci XIX wieku płótna zostały poddane renowacji przez br. Da-
miana BieniasiewiczaH
Około roku 1720 wielkie obrazy ze scenami z żywotów świętych zostały prze-
malowane lub zastąpione nowymi przez malarza-dominikanina, br. Kazimie-
rza Cisowskiego. Informacje te podał zakonny historyk o. Michał Siejkowski
w obszernej monografii kościoła i klasztoru: „Kruczganek tego kościoła idzie
w kwadrat, dość obszerny, na jednej stronie historyje świętych zakonu tegoż na
obrazach odmalowane (circumcirca, rachując jest ich n[umero] 28) za przeorstwa
ś.p. Wielebnego] X[iędza] CypryanaSapeckiego [1719-1723]. Te obrazy jedne de
novo odmalowane, a drugie reperowane z większej części. Który także W[ielebny]
X[iądz] Sapecki fortę nową kazał wymurować, przyozdobiwszy ją obrazami
i drzwiami należytymi. Obrazów tych w forcie z różnych historyi tegoż zakonu
jest 8. Zaś na drugiej stronie, circumcirca w kruczganku około protele wielkiej, są
obrazy biskupów polskich dominikańskich różnych diecezyi expensą w[ielebnego]
x[iędza] Hieronima Miłońskiego [przeor w latach 1709-1711] S[więtej] T[eologii]
doktora i ex prowincjała n[umero] 24 namalowanych"*^.
Zagadką pozostaje przyczyna, dla której po stosunkowo krótkim czasie od
namalowania obrazów w krużganku zdecydowano się na ich wymianę lub grun-
towne przemalowanie, podczas gdy inne dzieła Dolabelli zachowane w klasztorze
nie noszą śladów takiej ingerencji. Jednym z ewentualnych powodów mogło być
zawilgocenie krużganka, przyczyniające się do szybszego niszczenia zawieszonych
tam płócien. Siejkowski odnotował też w krużganku dwa ołtarze: św. Erazma
i „Pasji"*"*. Ten ostatni mieścił zapewne cudowny krucyfiks, który miał przemówić
Serenissimi Vladislai Regis efformatae". Tożsamość malarza potwierdza następne zdanie, stwier-
dzające, że wykonał on również obrazy do refektarza.
10 S. Barącz, Klasztor, s. 57. Według tego źródła obrazy zostały zamówione około r. 1710. Terminus
post r?uem wyznacza data prekonizacji najpóźniejszego z przedstawionych - Jana Damascena
Lubienieckiego na biskupa bakowskiego 23 II1711 (J. Reychman, Luólenieckl (Łalneaieck!) /on
Damascen, w: Polski Słownik Biogra/lczny [dalej: PSB], 1.17, z. 75, Wrocław 1972, s. 597).
11 już Stanisław Barącz (Klasztor, s. 57-58) określił je jako „obrazy niewiadomego pędzla". Użyte
przez Michała Siejkowskiego (Świ^tnlca pańska, Kraków 1743, s. 27) sformułowanie „obrazy
namalowane expensą ks. Miłońskiego" sugeruje, że zostały one zamówione u zewnętrznego
malarza, który otrzymał honorarium za ich wykonanie.
12 Podana w KZSP IV, 3/2, s. 161 informacja o odnowieniu obrazów w r. 1879 przez Józefa Berna-
siewicza jest zapewne wynikiem pomyłki, wynikłej z podobieństwa nazwiska.
13 M. Siejkowski, Swl^tnlca, s. 27. Podaną liczbę 28 obrazów ukazujących świętych dominikań-
skich należy uznać za pomyłkę, gdyż jest ona większa niż liczba przęseł, w których można by
takie obrazy zawiesić. Fragment ten został powtórzony w uaktualnionym wydaniu Kościołów
i kleynotów Krakowa, P.H. Pruszcza z r. 1745 (s. 93), które najprawdopodobniej zostało przygo-
towane właśnie przez Siejkowskiego. Do takiego wniosku doszedł Karol Estreicher (Emanuela
Murraya „Opisanie Krakowa"a literatura o Krakowie i Pian Kołkńajowski,„Rocznik Krakowski",
48,1977, s. 65). Daty przeoratu Miłońskiego i Sapeckiego wg katalogu przeorów zestawionego
przez Michała Siejkowskiego (Świptnicu, s. 359,360,363).
14 M. Siejkowski, Swi^tnica, s. 98-99. W inwentarzu z r. 1820 odnotowano stojący przy wschodniej
ścianie krużganka ołtarz z krucyfiksem oraz naturalnej wielkości figurami Matka Boska i Ecce
Homo, zaznaczając iż „statuy te zawierają się podwojami, zewnątrz których Pan Jezus Miłosierny
Obrazy w krużganku ktasztoru Dominikanów w Krakowie
91