DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.24193#0024
pierwowzoru boskiego oraz właściwej natury i przedmiotu czci,
którą otaczano ikony. Problem ten w momencie przywrócenia
kultu ikon rozwiązany został kompromisowo — cześć, którą od-
dawano odtąd ikonom, była przeznaczona nie dla nich samych,
lecz dla przedstawianych przez nie pierwowzorów.
W ciągu walk obrazoburczych mnóstwo ikon przepadło i zo-
stało zniszczonych, wobec czego ich liczba z okresu przed ikono-
klazmem jest dzisiaj znikoma. Toteż charakter i poziom arty-
styczny tych dzieł możemy odtworzyć jedynie pośrednio, posłu-
gując się malarstwem freskowym, mozaikowym, a także ilumina-
torstwem ze względu na istniejące związki między tymi rodzajami
sztuki. Dla późniejszego rozwoju ikon miarodajne są podstawy
ideowe i formalne, którymi kierowała się względnie była kiero-
wana pod surowym nadzorem kościelnym twórczość po roku
843. Kościół czuwał nad tym, aby pod względem formalnym
ikony nie odbiegały od obowiązujących wzorów kanonicznych.
Nie inaczej było na Rusi, dokąd malarstwo ikon dotarło
razem z pozostałą sztuką sakralną przejętą wraz z nową religią
z Bizancjum. Tu także ikona od samego początku była jednym
z najbardziej typowych przejawów życia religijnego, a jedno-
cześnie przedmiotem kultu służącym do kontemplacji mistycz-
nych. Za tym aspektem religijnym wynikającym ze średniowiecz-
nego poglądu na świat kryje się jednak głębsze znaczenie ikony,
była ona bowiem podobnie jak w Bizancjum przez swoją funkcję
społeczną i rozwój dziejowy na wskroś związaną z rzeczywistością.
IKONY RUSKIE W OKRESIE OD XI DO XIII WIEKU
W wieku IX konsoliduje się państwo kijowskie powstałe
z dwóch ośrodków, kijowskiego i nowogrodzkiego. Państwo to
urządzało wiele najazdów na Bizancjum, które m. in. miały na
celu ugruntowanie pożądanych stosunków handlowych z boga-
tym Konstantynopolem. Stamtąd też przenikały wpływy kultu-
ralne, których nosicielem była religia chrześcijańska uznana osta-
tecznie za państwową w roku 988/9 przez "Włodzimierza Świato-
Ikona Ruska 2
którą otaczano ikony. Problem ten w momencie przywrócenia
kultu ikon rozwiązany został kompromisowo — cześć, którą od-
dawano odtąd ikonom, była przeznaczona nie dla nich samych,
lecz dla przedstawianych przez nie pierwowzorów.
W ciągu walk obrazoburczych mnóstwo ikon przepadło i zo-
stało zniszczonych, wobec czego ich liczba z okresu przed ikono-
klazmem jest dzisiaj znikoma. Toteż charakter i poziom arty-
styczny tych dzieł możemy odtworzyć jedynie pośrednio, posłu-
gując się malarstwem freskowym, mozaikowym, a także ilumina-
torstwem ze względu na istniejące związki między tymi rodzajami
sztuki. Dla późniejszego rozwoju ikon miarodajne są podstawy
ideowe i formalne, którymi kierowała się względnie była kiero-
wana pod surowym nadzorem kościelnym twórczość po roku
843. Kościół czuwał nad tym, aby pod względem formalnym
ikony nie odbiegały od obowiązujących wzorów kanonicznych.
Nie inaczej było na Rusi, dokąd malarstwo ikon dotarło
razem z pozostałą sztuką sakralną przejętą wraz z nową religią
z Bizancjum. Tu także ikona od samego początku była jednym
z najbardziej typowych przejawów życia religijnego, a jedno-
cześnie przedmiotem kultu służącym do kontemplacji mistycz-
nych. Za tym aspektem religijnym wynikającym ze średniowiecz-
nego poglądu na świat kryje się jednak głębsze znaczenie ikony,
była ona bowiem podobnie jak w Bizancjum przez swoją funkcję
społeczną i rozwój dziejowy na wskroś związaną z rzeczywistością.
IKONY RUSKIE W OKRESIE OD XI DO XIII WIEKU
W wieku IX konsoliduje się państwo kijowskie powstałe
z dwóch ośrodków, kijowskiego i nowogrodzkiego. Państwo to
urządzało wiele najazdów na Bizancjum, które m. in. miały na
celu ugruntowanie pożądanych stosunków handlowych z boga-
tym Konstantynopolem. Stamtąd też przenikały wpływy kultu-
ralne, których nosicielem była religia chrześcijańska uznana osta-
tecznie za państwową w roku 988/9 przez "Włodzimierza Świato-
Ikona Ruska 2