Overview
Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Sie wurden auf eine Digitalisierung dieses Werks geleitet, die inzwischen überarbeitet wurde. Die aktuelle Version finden Sie hier.
Metadaten

Montfaucon, Bernard de
L' antiquité expliquée et représentée en figures / Antiquitas explanatione et schematibus illustrata (Supplement 2): Le culte des Grecs, des Romains, des Egyptiens, et des Gaulois / Cultus graecorum, romanorum, aegyptiorum, atque gallorum — Paris, 1724 [Cicognara, 2493-12]

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.894#0077
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Pl.

50 SUPPLEMENT DE L’ANT. EXPLIQ^Liv. III,

CHAPITRE II.
I. <Autel d'Hercule appellé Saxanus , nouvellement déterré. II. Autre Hercules
Saxanus de Tivoli.

G I. T Oici une découverte toute récente des plus cuxieuses. On déterra
Y l’an 1711. à Norri, Village à une lieue de Ponr-à-Mousson, tirant vers
Metz, un autel dont on donne ici le dessein tel que L’a envolé Madame la
Duchesse de Lorraine à feue Madame sa mere qui eut la bonté de me le com-
' niuniquer : cet autel étoit dans des carrières, sur la face de devant est l’ins.
cription quinous apprend par qui, Se en l’honneur de quelle divinité il avoit
été fait -, lùr une autre face étoit la massue d’HercuIc, telle qu’on la voit ici •
l’inscription se doit lire ainsi, Jovi optimo, maximo (êj Herculi SaxanoJacrum,
Publius Talpidius Clemens Legionis octavas Augufiœ cum militibus Legionis ejus
votum folv erunt lub ente s merito ■ le {ens elt, conjacré a Jupiter très-bon^) très-
grand , & à Hercule Saxanus, cesi-à-dire de la roche. Publius Talpidius Cle-
mens de la Légion huitième Augufie, & les Jbldats de la meme Légion ont accompli
volontiers leur vœu, comme le devoir le demandait.
Ce commencement de l’inscription, Jovi optimo maximo^ HerculijpQxmwt
peut-être marquer le tems de Dioclétien & de Maximien , dont le premier se
faisoit appeller Jovius, & le sécond Herculius, sous cet empire on faisoit aller
volontiers ces deux dieux ensémble , un grand nombre de médaillés de l’un &
de l’autre, ont l’inscription Jovi & Herculi, à Jupiter, & à Hercule.
11. Herculi Saxano, à l’Hercule de la roche, ou des roches : ce surnom étoit
donné à Hercule par rapport aux carrières où l’autel étoit construit, & les
soldats de la Légion huitième l’appellerent apparemment ainsi, à l’imitation
de l’Hercule de Tibur ou Tivoli, qui s’appelloit auïsi Saxanus, nom pris des
rochers qu’on voit en grand nombre autour de Tivoli-, l’inscription qui l’ap-
prend a été tirée d’une table de marbre incorporée dans le mur d’une Hôtel-
lerie de cette petite Ville 5 la voici comme elle est dans Gruter, xlix. 3.

CAPUT II.
I. Ara Herculis Saxani nuperrime eruta.
II. Alter Hercules Saxanus Tibure.
I. T? N monumentum recens effolïum & singu-
ÂLlarissimum. AnnQ 1721. in vico cul nomen
Norri Mussïponto distans una, ut aiunt, leuca, qua
iter est ad Metensem 'civitatem, Ara cujus hic sche-
ma proferimus , deteSta fuit. Screnissima Princeps
Lotliaringiæ ducilla aram misit terenissimæ Ducissæ
Aurelianensi matri suæ , cujus exequias haud ita
pridem dolentes celebravimus. Hæc porro sere-
nissimaPrinceps schema mihi delineatum dono de-
dit , ut in publicum emitterem. Ara istæc in
Latomiis erat. In anteriore facie inseriptio habe-
tur, qua docemur , quis aram posuerit , in cujus
item numinis honorem; in altera vero facie clava
erat Herculis, qualem hic damus. Inseriptio autem
sic legenda e 11 ; Jovi optimo, maximo,& Herculi Sa-
xano sacrum. Publius Talpidius Clemens Legionis

Oiïavœ Aiigusta cum militibus legionis ejus votum
folveriint bibentes merito.
Hoc autem inseriptionis initio Jovi optimo maxi-
mo , cr Herculi, tempus fortalte indicaverint Dio-
cletiani & Maximiani, quorum primus Jovius, al-
ter Herculius appellabatur. His Imperatoribus hæc
duo numina simùl ponebantur. Multa horum Au-
gustorum numismata hanc inscriptionenl habent
Jovi & Herculi. Hoc vero conjeéturæ tantum loco
didtum sit.
II. Herculi Saxano- Id est Herculi in Saxo seu
in rupe posito. Hoc vero cognomen Herculi haud
dubie datur, quia in ipsis latomiis erat ara. Le-
gionis porro pdtavæ milites hoc ipsi cognomen in-
diderunt, exemplo du€ti Herculis illius Tiburtini,
qui etiam Saxanus vocabatur, ex saxis & rupibus
qux circum Tiburem undique visuntur. Inseriptio
qua Herculem illum Saxanum Tiburtinum novi-
mus, éx marmore edu&a cst, ad muri strusturam
adhibito inPandocheo quodam Tiburtino. En il-
lam ut apud Gruterum habetur p. xlix. j. Aer-
 
Annotationen