DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1069#0393
De ludis quibusdam minoribus.
277
partes utebantur, diuerso colore distinguebantur. Ludus ipse belii eratrimago, in quo
uaria latrunculorum ex utraque parte pugnantium certamina et oppugnatioi.es locum ha-
bebant. In utroque exercitu Kex erat ieu Imperator multis militibus seu lacrombus sti-
patus, qui non nisi urgente necetfitate ex l( co siio procedebat. Qui aduersarii sui milites
capcre, regemque ilkrurn praesidio suo exuere poterat, is uiclor hdbebatur. Exercebatur
hic ludus in peculiari tabula lusori» uariis lineis diuisa, intra quas singulis latrunculis locui
suus erat assignatus, qui a graecis */a* (urbs) uel yu$* (regio) nuncupabatur. Rex autem
cui unicus tantum locus supererat, ex quo ulterius fugere non poterat (capi enim per Icges
ludi nequibat) ad incttas, i, e. ad locum, unde moucri non poterat, redaclus dicebatur.
Huic latrunculorum ludo Nero operam dedisse legitur; hunc enim Suetomus in uita ipsius
c. 11. quadrigis eburneis in abaco lusisse refert. Ouidius Tnst. II, 431. peculiaris ludi men-
tionem iniicit, quem lapittos uocat, ita canens.
Purua sedes ternis insiructa tabella lapilliSy
In qua uicijse est continuajfe fuos.
Lapilli hi spccies forte telserarum erant, quas ludentes ex certo loco in tabelltm coniici«-
bant, ubi is, post cuius iadum tres illi lapilli sese mutuo coniungerent siue continuarent,
uiclor abibac. Alea denominatio generica esse uidetur, sub qua omnes illi Iudi intellige-
bantur, in quibus casus fortuitus locum habet, nec uicloria a ludentium arte praecipue
pendet.
$. 4. His ludis duo alios iungimus, quorum schemata &g. 10. et 11. ex marmori-
bus Oxoniensibus edudta sunt. Prior Taurocathapsiorum nomine ueniebat, quo eum tauris
currebatur, isque per dies plurimos conti^uabatur. Equites scilicet post tauros currebant,
et cornut manibus prehendentes in terram illos prosternebant. Thessali, apud quos ludi
eiusmodi frequentiores erant a i. Caesare distatore inuit*ti illos primum repraesentarunt.
Post I. Caesarem alii quoque Imperat<.res idem spe&aculum dederunt. Haec autem Tau-
rocathapsia a Tauromachtis, quae haud dubie pugnam taurorum denotant, longe diucrsa
fuisse uidetur. Posterior iudus F\g. u. saltatione in utre uino repleto consistebat, quae ue-
teribus non ignota fuit. lpse quippe Virgilius L. Ii. Georg. u. 383. eius mentionem facit
his uerbis;
atque inter pocula laeti
Mottihus in pratis unclos skdere per utres.
Vtres quippe ungeoant, lit laltatio 1 ibnca esset, et artificium saltantium firmiterque in
utribus illis consistentium eo mag;s comoareret. Si uter eiusmodi uino repletus erat, is
qui in eo saltando et firmiter stando cetero< antecellebat, et utrem et uinum praemii loco
«uferebac. Graecis hoc exercituim a uoce »V*oe, quae utrem denotat, ascoliafmus, (et <*V-
noXia^") appclbbatur. Qui hic in utre tripudiant Satyri sunt uel potius Fauni uitis foliis
coronati. Veteres enim in ludrs festisque Bacchicis saepe uiros sub forma Satyrorum, Fau-
norum, Silenorumque repraesentabant.
LIBER QVINTVS.
VARIIS ARTIVM QVARVNDAM
INSTRVMENTIS.
C A P V T L
De instrutnentis arcbiteclorum ufttatioribus,
§. 1.
e diuersarum artiunV instrumentis acluri illa prae ceteris notamus, quorum figura \n
ueterum monumentis obseruatur. Nulla autcm ars maiori instrumenterum apparatu
A a a a opus
D
277
partes utebantur, diuerso colore distinguebantur. Ludus ipse belii eratrimago, in quo
uaria latrunculorum ex utraque parte pugnantium certamina et oppugnatioi.es locum ha-
bebant. In utroque exercitu Kex erat ieu Imperator multis militibus seu lacrombus sti-
patus, qui non nisi urgente necetfitate ex l( co siio procedebat. Qui aduersarii sui milites
capcre, regemque ilkrurn praesidio suo exuere poterat, is uiclor hdbebatur. Exercebatur
hic ludus in peculiari tabula lusori» uariis lineis diuisa, intra quas singulis latrunculis locui
suus erat assignatus, qui a graecis */a* (urbs) uel yu$* (regio) nuncupabatur. Rex autem
cui unicus tantum locus supererat, ex quo ulterius fugere non poterat (capi enim per Icges
ludi nequibat) ad incttas, i, e. ad locum, unde moucri non poterat, redaclus dicebatur.
Huic latrunculorum ludo Nero operam dedisse legitur; hunc enim Suetomus in uita ipsius
c. 11. quadrigis eburneis in abaco lusisse refert. Ouidius Tnst. II, 431. peculiaris ludi men-
tionem iniicit, quem lapittos uocat, ita canens.
Purua sedes ternis insiructa tabella lapilliSy
In qua uicijse est continuajfe fuos.
Lapilli hi spccies forte telserarum erant, quas ludentes ex certo loco in tabelltm coniici«-
bant, ubi is, post cuius iadum tres illi lapilli sese mutuo coniungerent siue continuarent,
uiclor abibac. Alea denominatio generica esse uidetur, sub qua omnes illi Iudi intellige-
bantur, in quibus casus fortuitus locum habet, nec uicloria a ludentium arte praecipue
pendet.
$. 4. His ludis duo alios iungimus, quorum schemata &g. 10. et 11. ex marmori-
bus Oxoniensibus edudta sunt. Prior Taurocathapsiorum nomine ueniebat, quo eum tauris
currebatur, isque per dies plurimos conti^uabatur. Equites scilicet post tauros currebant,
et cornut manibus prehendentes in terram illos prosternebant. Thessali, apud quos ludi
eiusmodi frequentiores erant a i. Caesare distatore inuit*ti illos primum repraesentarunt.
Post I. Caesarem alii quoque Imperat<.res idem spe&aculum dederunt. Haec autem Tau-
rocathapsia a Tauromachtis, quae haud dubie pugnam taurorum denotant, longe diucrsa
fuisse uidetur. Posterior iudus F\g. u. saltatione in utre uino repleto consistebat, quae ue-
teribus non ignota fuit. lpse quippe Virgilius L. Ii. Georg. u. 383. eius mentionem facit
his uerbis;
atque inter pocula laeti
Mottihus in pratis unclos skdere per utres.
Vtres quippe ungeoant, lit laltatio 1 ibnca esset, et artificium saltantium firmiterque in
utribus illis consistentium eo mag;s comoareret. Si uter eiusmodi uino repletus erat, is
qui in eo saltando et firmiter stando cetero< antecellebat, et utrem et uinum praemii loco
«uferebac. Graecis hoc exercituim a uoce »V*oe, quae utrem denotat, ascoliafmus, (et <*V-
noXia^") appclbbatur. Qui hic in utre tripudiant Satyri sunt uel potius Fauni uitis foliis
coronati. Veteres enim in ludrs festisque Bacchicis saepe uiros sub forma Satyrorum, Fau-
norum, Silenorumque repraesentabant.
LIBER QVINTVS.
VARIIS ARTIVM QVARVNDAM
INSTRVMENTIS.
C A P V T L
De instrutnentis arcbiteclorum ufttatioribus,
§. 1.
e diuersarum artiunV instrumentis acluri illa prae ceteris notamus, quorum figura \n
ueterum monumentis obseruatur. Nulla autcm ars maiori instrumenterum apparatu
A a a a opus
D