DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.41970#0233
vn
PROGRAM IDEOWY
Od czasu publikacji w r. 1960 obszernej rozprawy Lecha Kalinowskiego ukazało się
szereg prac poświęconych Kaplicy Zygmuntowskiej, z których większość, nie bez
wpływu kierunku badań reprezentowanego przez tego uczonego, dotyczyła progra-
mu ideowego mauzoleum króla Zygmunta I1. Najczęściej poruszały one zagadnienia szcze-
gółowe związane z treścią dekoracji i wyposażenia budowli, takie jak symbolika wizerunków
monarchy2, sens przedstawień mitologicznych3, czy tematyka militarno-triumfalna4. Kilka
z nich to całościowe opracowania wybranego problemu. Wymienić tu trzeba w pierwszym
rzędzie studium Karoliny Targosz o Kaplicy jako neoplatońskim modelu świata5, Mieczysława
1 L. Kalinowski, Treści artystyczne i ideowe kaplicy Zygmuntowskiej, „Studia do Dziejów Wawelu", t. 2, 1960, s. 1-129.
2 S. Wiliński, Zygmunt Stary jako Salomon. Z listów Erazma z Rotterdamu, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 32, 1970, s. 38-48;
M. Zlat, Leżące figury zmarłych w polskich nagrobkach XVI w., [w:] Treści dzieła sztuki. Materiały sesji Stowarzyszenia
Historyków Sztuki, Gdańsk, grudzień 1966, Warszawa 1969, s. 99-119; A. Fischinger, Ze studiów nad rzeźbą figuralną
kapłicy Zygmuntowskiej. Pomnik króła Zygmunta I, „Studia do Dziejów Wawelu", t. 4, 1978, s. 215-244; M. Janicki,
Renesansowe nagrobne figury półleżące i ich chrześcijańskie, eschatologiczne przesłanie ideowe, praca magisterska w Instytu-
cie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, znana mi jedynie ze streszczenia R. Sulewskiej, Początki włoskiej rzeź-
by figuralnej w Polsce XVI w., [w:] Sztuka około 1500. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Gdańsk, listopad
1996, Warszawa 1997, s. 189, 196.
3 J. Białostocki, Nereidy w dekoracji Kaplicy Zygmuntowskiej, [w:] Treści dzieła sztuki, op.cit., s. 83-97 (wersja angielska: The
Sea-Thiasos in Renaissance Sepulchral Art, [w:] Studies in French and Italian Art of the Renaissance and Baroąue. Essays in
Honor of Sir Anthony Błunt, London 1967, s. 69-74); S. Mossakowski, Tematyka mitologiczna dekoracji Kaplicy Zygmuntow-
skiej, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 40, 1978, s. 118-132 (przedruk w: tegoż, Sztuka jako świadectwo czasu. Studia z pogra-
nicza historii sztuki i historii idei, Warszawa 1981, s. 151-187; wersja wioska: La decorazione mitologica della Cappella
del re Sigismondo I, [w:] Italia Venezia e Polonia tra Medio Evo e eta moderna, a cura di V. Branca e S. Graciotti, Firenze 1980,
s. 271-287); tenże, O niektórych przedstawieniach mitologicznych w kaplicy Zygmuntowskiej post scriptum, „Biuletyn Historii
Sztuki", t. 46, 1984, s. 333-344 (wersja wioska: II concetto etnogenetico particolare riflesso nella decorazione della Cappella
del re Sigismondo, [w:] Cultura e nazione in Italia e Polonia dal Rinascimento allTlluminismo, a cura di V. Branca e S. Graciot-
ti, Firenze 1986, s. 253-262); A. Boczkowska, The King ofPoland as David (The Idea of „Regnum Davidicum" in the Contents
ofthe Tomb of Casimir Jagellon by Wit Stwosz), „Polish Art Studies", t. 6, 1985, s. 71-87; L. Kalinowski, Trytony, nereidy
i walka bóstw morskich w dekoracji Kaplicy Zygmuntowskiej, [w:] tegoż, Speculum artis. Treści dzieła sztuki średniowiecza
i renesansu, Warszawa 1989 s. 577-600; A. Boczkowska, Herkules i Dawid z rodu Jagiellonów, Warszawa 1993, s. 45-46,
77, 228, 250, 291; I. Sapetowa, Erotyka płaskorzeźb kaplicy Zygmuntowskiej, [w:] Sztuka a erotyka. Materiały Sesji Stowa-
rzyszenia Historyków Sztuki, Łódź, listopad 1994, Warszawa 1995, s. 171-193; A. Boczkowska, Geminae Veneres. Motywy
neoplatońskie w dekoracji reliefowej Kaplicy Zygmuntowskiej, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 67, 2005, s. 97-130.
4 J. Kowalczyk, Polskie portrety „alTantica" w plastyce renesansowej, [w:] Treści dzieła sztuki, op.cit., s. 121-128; tenże,
Triumf i stawa wojenna „alTantica" w Polsce w XVI w., [w:] Renesans. Sztuka i ideologia. Materiały Sympozjum Naukowe-
go Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Kraków, czerwiec 1972 oraz Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kiełce, łisto-
pad 1973, Warszawa 1976, s. 293-315.
5 K. Targosz, Kaplica Zygmuntowska jako neoplatoński modeł świata, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 47, 1986, s. 131-163
(wersja angielska: The Sigismund Chapeł as a Neo-Płatonic Modeł ofthe Universe, „Polish Art Studies", t. 8, 1987, s. 13-30).
223
PROGRAM IDEOWY
Od czasu publikacji w r. 1960 obszernej rozprawy Lecha Kalinowskiego ukazało się
szereg prac poświęconych Kaplicy Zygmuntowskiej, z których większość, nie bez
wpływu kierunku badań reprezentowanego przez tego uczonego, dotyczyła progra-
mu ideowego mauzoleum króla Zygmunta I1. Najczęściej poruszały one zagadnienia szcze-
gółowe związane z treścią dekoracji i wyposażenia budowli, takie jak symbolika wizerunków
monarchy2, sens przedstawień mitologicznych3, czy tematyka militarno-triumfalna4. Kilka
z nich to całościowe opracowania wybranego problemu. Wymienić tu trzeba w pierwszym
rzędzie studium Karoliny Targosz o Kaplicy jako neoplatońskim modelu świata5, Mieczysława
1 L. Kalinowski, Treści artystyczne i ideowe kaplicy Zygmuntowskiej, „Studia do Dziejów Wawelu", t. 2, 1960, s. 1-129.
2 S. Wiliński, Zygmunt Stary jako Salomon. Z listów Erazma z Rotterdamu, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 32, 1970, s. 38-48;
M. Zlat, Leżące figury zmarłych w polskich nagrobkach XVI w., [w:] Treści dzieła sztuki. Materiały sesji Stowarzyszenia
Historyków Sztuki, Gdańsk, grudzień 1966, Warszawa 1969, s. 99-119; A. Fischinger, Ze studiów nad rzeźbą figuralną
kapłicy Zygmuntowskiej. Pomnik króła Zygmunta I, „Studia do Dziejów Wawelu", t. 4, 1978, s. 215-244; M. Janicki,
Renesansowe nagrobne figury półleżące i ich chrześcijańskie, eschatologiczne przesłanie ideowe, praca magisterska w Instytu-
cie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, znana mi jedynie ze streszczenia R. Sulewskiej, Początki włoskiej rzeź-
by figuralnej w Polsce XVI w., [w:] Sztuka około 1500. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Gdańsk, listopad
1996, Warszawa 1997, s. 189, 196.
3 J. Białostocki, Nereidy w dekoracji Kaplicy Zygmuntowskiej, [w:] Treści dzieła sztuki, op.cit., s. 83-97 (wersja angielska: The
Sea-Thiasos in Renaissance Sepulchral Art, [w:] Studies in French and Italian Art of the Renaissance and Baroąue. Essays in
Honor of Sir Anthony Błunt, London 1967, s. 69-74); S. Mossakowski, Tematyka mitologiczna dekoracji Kaplicy Zygmuntow-
skiej, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 40, 1978, s. 118-132 (przedruk w: tegoż, Sztuka jako świadectwo czasu. Studia z pogra-
nicza historii sztuki i historii idei, Warszawa 1981, s. 151-187; wersja wioska: La decorazione mitologica della Cappella
del re Sigismondo I, [w:] Italia Venezia e Polonia tra Medio Evo e eta moderna, a cura di V. Branca e S. Graciotti, Firenze 1980,
s. 271-287); tenże, O niektórych przedstawieniach mitologicznych w kaplicy Zygmuntowskiej post scriptum, „Biuletyn Historii
Sztuki", t. 46, 1984, s. 333-344 (wersja wioska: II concetto etnogenetico particolare riflesso nella decorazione della Cappella
del re Sigismondo, [w:] Cultura e nazione in Italia e Polonia dal Rinascimento allTlluminismo, a cura di V. Branca e S. Graciot-
ti, Firenze 1986, s. 253-262); A. Boczkowska, The King ofPoland as David (The Idea of „Regnum Davidicum" in the Contents
ofthe Tomb of Casimir Jagellon by Wit Stwosz), „Polish Art Studies", t. 6, 1985, s. 71-87; L. Kalinowski, Trytony, nereidy
i walka bóstw morskich w dekoracji Kaplicy Zygmuntowskiej, [w:] tegoż, Speculum artis. Treści dzieła sztuki średniowiecza
i renesansu, Warszawa 1989 s. 577-600; A. Boczkowska, Herkules i Dawid z rodu Jagiellonów, Warszawa 1993, s. 45-46,
77, 228, 250, 291; I. Sapetowa, Erotyka płaskorzeźb kaplicy Zygmuntowskiej, [w:] Sztuka a erotyka. Materiały Sesji Stowa-
rzyszenia Historyków Sztuki, Łódź, listopad 1994, Warszawa 1995, s. 171-193; A. Boczkowska, Geminae Veneres. Motywy
neoplatońskie w dekoracji reliefowej Kaplicy Zygmuntowskiej, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 67, 2005, s. 97-130.
4 J. Kowalczyk, Polskie portrety „alTantica" w plastyce renesansowej, [w:] Treści dzieła sztuki, op.cit., s. 121-128; tenże,
Triumf i stawa wojenna „alTantica" w Polsce w XVI w., [w:] Renesans. Sztuka i ideologia. Materiały Sympozjum Naukowe-
go Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Kraków, czerwiec 1972 oraz Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kiełce, łisto-
pad 1973, Warszawa 1976, s. 293-315.
5 K. Targosz, Kaplica Zygmuntowska jako neoplatoński modeł świata, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 47, 1986, s. 131-163
(wersja angielska: The Sigismund Chapeł as a Neo-Płatonic Modeł ofthe Universe, „Polish Art Studies", t. 8, 1987, s. 13-30).
223