DOI issue:
Kronika / Chronicle
DOI article:Woźniak, Mateusz: Kronika Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Narodowego w Krakowie (2016)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.43282#0280
MATEUSZ WOZNIAK
280
w zbiorze Gabinetu Numizmatycznego monety z tego terenu były reprezentowane
jedynie przez niewielką liczbę egzemplarzy. Przekazany dar dopełnił przechowywa-
ną w Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego najlepszą istniejącą kolekcję monet
polskich i z Polską związanych o emisje bite na obecnym terenie naszego państwa.
Tym samym jedyny brakujący element zbioru ilustrującego dzieje mennictwa na
ziemiach polskich został uzupełniony.
Drugą dużą grupą są emisje z wybrzeży Morza Bałtyckiego, głównie re-
prezentowane przez XIII-XV-wieczne brakteaty i monety zakonu krzyżackiego
(ok. 80 egzemplarzy) - zarówno brakteaty, jak i szelągi. Tu wyróżnia się klipa
bita na potrzeby wojny zakonu z Polską w 1521 roku (Emeryk Hutten-Czapski
(1828-1896) nie miał w zbiorze tej niezwykle rzadkiej monety). Licznie repre-
zentowane są także emisje Polski królewskiej (od czasów Władysława Hermana
(1079-1102) po Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795)) i Wielkiego
Księstwa Litewskiego. Wśród monet polskiego średniowiecza zwraca uwagę znany
w jednym egzemplarzu brakteat kujawski z początku XIII wieku z przedstawieniem
trębacza i bestii wspinającej się na mury miasta3. W skład daru wchodzi też niewiel-
ka grupa monet złotych (8 egzemplarzy), w tym: solid Walentyniana I (364-375),
solid Herakliusza (610-641), średniowieczny dinar arabski, XVIII-wieczne dukaty
holenderskie, dukat pomorski Bogusława XIV (1606-1621) z 1631 roku i dukat
powstania listopadowego.
Kolekcja Gabinetu Numizmatycznego wzbogaciła się także o niezwykły,
liczący prawie 13 000 obiektów zbiór monet oraz zabytków archeologicznych
z terenów Syrii i Palestyny. Zebrane zostały podczas II wojny światowej oraz po
wojnie przez żołnierzy II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława
Andersa (1892-1970), a także przez księdza Stefana Jabłonowskiego-Pietruszkę
(1898-1973), duszpasterza i opiekuna Polaków przebywających na Bliskim Wscho-
dzie. Od 1944 roku kolekcja znajdowała się w Jerozolimie i była prezentowana
w tzw. Muzeum Polskim, utworzonym w 1955 roku w pomieszczeniach III i IV
(„polskich”) Stacji Drogi Krzyżowej. Po śmierci księdza Jabłonowskiego-Pietruszki
w 1973 roku kolekcją opiekowały się siostry z Nowego Domu Zgromadzenia
Sióstr św. Elżbiety w Jerozolimie. Po zwróceniu III i IV Stacji Drogi Krzyżowej
kościołowi ormiańskiemu, i tym samym zamknięciu muzeum, zabytki trafiły do
Ambasady RP w Tel Awiwie. Dzięki staraniom polskiej dyplomacji oraz oso-
bistemu zaangażowaniu prof. Mariusza Mielczarka z Polskiej Akademii Nauk,
po uzyskaniu zgody Israel Antiquities Authority, kolekcja została przywieziona
do Polski i decyzją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazana
do Muzeum Narodowego w Krakowie.
3 PASZKIEWICZ 2006: 195-200.
280
w zbiorze Gabinetu Numizmatycznego monety z tego terenu były reprezentowane
jedynie przez niewielką liczbę egzemplarzy. Przekazany dar dopełnił przechowywa-
ną w Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego najlepszą istniejącą kolekcję monet
polskich i z Polską związanych o emisje bite na obecnym terenie naszego państwa.
Tym samym jedyny brakujący element zbioru ilustrującego dzieje mennictwa na
ziemiach polskich został uzupełniony.
Drugą dużą grupą są emisje z wybrzeży Morza Bałtyckiego, głównie re-
prezentowane przez XIII-XV-wieczne brakteaty i monety zakonu krzyżackiego
(ok. 80 egzemplarzy) - zarówno brakteaty, jak i szelągi. Tu wyróżnia się klipa
bita na potrzeby wojny zakonu z Polską w 1521 roku (Emeryk Hutten-Czapski
(1828-1896) nie miał w zbiorze tej niezwykle rzadkiej monety). Licznie repre-
zentowane są także emisje Polski królewskiej (od czasów Władysława Hermana
(1079-1102) po Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795)) i Wielkiego
Księstwa Litewskiego. Wśród monet polskiego średniowiecza zwraca uwagę znany
w jednym egzemplarzu brakteat kujawski z początku XIII wieku z przedstawieniem
trębacza i bestii wspinającej się na mury miasta3. W skład daru wchodzi też niewiel-
ka grupa monet złotych (8 egzemplarzy), w tym: solid Walentyniana I (364-375),
solid Herakliusza (610-641), średniowieczny dinar arabski, XVIII-wieczne dukaty
holenderskie, dukat pomorski Bogusława XIV (1606-1621) z 1631 roku i dukat
powstania listopadowego.
Kolekcja Gabinetu Numizmatycznego wzbogaciła się także o niezwykły,
liczący prawie 13 000 obiektów zbiór monet oraz zabytków archeologicznych
z terenów Syrii i Palestyny. Zebrane zostały podczas II wojny światowej oraz po
wojnie przez żołnierzy II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława
Andersa (1892-1970), a także przez księdza Stefana Jabłonowskiego-Pietruszkę
(1898-1973), duszpasterza i opiekuna Polaków przebywających na Bliskim Wscho-
dzie. Od 1944 roku kolekcja znajdowała się w Jerozolimie i była prezentowana
w tzw. Muzeum Polskim, utworzonym w 1955 roku w pomieszczeniach III i IV
(„polskich”) Stacji Drogi Krzyżowej. Po śmierci księdza Jabłonowskiego-Pietruszki
w 1973 roku kolekcją opiekowały się siostry z Nowego Domu Zgromadzenia
Sióstr św. Elżbiety w Jerozolimie. Po zwróceniu III i IV Stacji Drogi Krzyżowej
kościołowi ormiańskiemu, i tym samym zamknięciu muzeum, zabytki trafiły do
Ambasady RP w Tel Awiwie. Dzięki staraniom polskiej dyplomacji oraz oso-
bistemu zaangażowaniu prof. Mariusza Mielczarka z Polskiej Akademii Nauk,
po uzyskaniu zgody Israel Antiquities Authority, kolekcja została przywieziona
do Polski i decyzją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazana
do Muzeum Narodowego w Krakowie.
3 PASZKIEWICZ 2006: 195-200.