Novensia: Studia i Materiały (5.1993)

Piotr Dyczek

Valetudinarium w 1987 roku
Wstępne wyniki badań Ekspedycji Archeologicznej
Uniwersytetu Warszawskiego w Novae

Na odcinku IV prace były skoncentrowane w północnym skrzydle
szpitala wojskowego. Odsłaniano obszar o rozmiarach 26 x 20 m.
Obejmował on kwadraty: III, 186, 187, 188, 189, 190, 206, 208, 209,
210, 211, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 246, 247, 248, 250, 251,
291 - co odpowiada pomieszczeniom szpitalnym: 14, 15-b, 15-a, 16,
17-c, 21, 20, 19, 29, 34, 35. W celu uściślenia podziału na pomiesz-
czenia w skrzydle zachodnim valetudinarium, założono płytki wykop L (kw.II
360) oraz sondaż J-4 (kw. III, 361). Podobnie jak w ubiegłych kampa-
niach podjęto badania budowli północnej - sondaż DW-6 (kw. III, 231,
211) oraz sondaż DW-5 (kw. III, 291) ^ (ryc. 1)

Budowla północna
Podczas kampanii w roku 1987, pogłębiono południową część sonda-
żu DW-5, docierając na poziomie 37,07 m n.p.m. do częściowo zacho-
2
wanych płyt ceramicznych, należących do budowli północnej . Podło-
ga ceramiczna została poważnie zniszczona w trakcie budowy murów va-
letudinarium oraz ich późniejszego rozbierania . Odsłonięto 9 płyt
i ich fragmentów. Na sześciu z nich widoczne są odciski stempla le-
gionu I italskiego . Na dwóch płytach są odciski łap zwierzęcych
(pies?) oraz na jednej ślady palcówek. Wszystkie płyty były wykona-
ne z dobrze wyrobionej i wypalonej czerwonej gliny. Powierzchnia
ich, lekko błyszcząca, ma barwę od ceglastoczerwonej po brunatno-
czerwoną. Jeden ze stempli, o rozmiarach 8,5 x 2,7 cm, jest szcze-
gólnie dobrze zachowany, leżał on niewątpliwie poza głównym ciągiem
komunikacyjnym w pomieszczeniu; może przy jego południowej ścianie.
Napis: Leg I Ital - został skomponowany częściowo w ligaturze. (ryc.2)
Płyty nie były jednakowych rozmiarów. Jedne mają kształt kwadratu o
boku 0,54 m, inne - prostokąta: 0,31 x 0,36 m. Dopasowanie płyt róż-