DOI Artikel:
Karpiński, Rafał: Badania podwodne Risan 2003-2010
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41950#0140
136
zostały w plejstocenie podczas ostatniego zlodowacenia, w okresie którego doszło do usta-
lenia się poziomu wód oceanu światowego, w tym również Morza Adriatyckiego.5
Współcześnie zatoka składa się z czterech mniejszych zalewów [Ryc. 1 ], z których ze-
wnętrzne, Tivatski i Hercegnovski, odznaczają się stosunkowo niskim, dostępnym brze-
giem. Natomiast w przypadku zalewów wewnętrznych, Risańskiego i Kotorskiego,
wybrzeże jest w większości strome i niedostępne. Akweny te łączy kanał zwany Verige
o długości 2250 m, który w najwęższym przesmyku ma 380 m szerokości. Długość linii
brzegowej całej zatoki wynosi 105,7 km. Tak duża wartość w stosunku do zajmowanego
przez nią obszaru wynika ze zróżnicowanej topografii brzegu (zalewy, zatoczki, półwyspy
itp.).6 Wspomnieć trzeba również, że z powodu górskiego charakteru okolic Zatoki Ko-
tarskiej (wertykalnej struktury brzegów)7 na jej obszarze występuje deficyt przestrzeni
nadających się do zasiedlenia. Miejscem, które ma największy potencjał w tym zakresie,
jest miasto Risan i jego najbliższe sąsiedztwo (areał ten znajduje się w przedziale od 0 m
n.p.m. do powyżej 1000 m n.p.m.). Powierzchnia obszaru dostępnego dla zasiedlenia wy-
nosi tam 82,3 km2, co daje najwyższy potencjał w tym zakresie na terenie całej Zatoki
Kotarskiej.8 Samo miasto Risan, jak już wspomniano, znajduje się w północnej części za-
toki, zwanej dziś Zalewem Risańskim [Ryc. 1]. Od wejścia do zatoki (przesmyk szerokości
1400 m) oddalone jest (licząc wzdłuż szlaku wodnego) o 30740 m. W linii prostej wartość
ta wynosi 18830 m [Ryc. 3]. Koordynaty geograficzne dla Zatoki Kotarskiej to 42°28'-
18°40', dla miasta Risan zaś — 42°31'-18°42'.9 Dodać należy, że omawiany akwen poło-
żony jest w miejscu, w którym Adriatyk odznacza się swoją największą szerokością
(wynoszącą 211 km), a ujście samej zatoki do morza znajduje się w bezpośrednim są-
siedztwie największej głębi adriatyckiej, mającej 1330 m głębokości.10
5 Magaś 2002, s. 54; Beśić, Pavić 1979, s. 16. 8 Macejka, Mladenović, Stanković 1979, s. 24.
6 Macejka, Mladenović, Stanković 1979, s. 25. 9 Admirałity charts 1955, mapa 419.
7 Karajović et alii 2007, s. 27. 10 Brajkoyić 1970, s. 15-18; Rogilić 1962, s. 5.
zostały w plejstocenie podczas ostatniego zlodowacenia, w okresie którego doszło do usta-
lenia się poziomu wód oceanu światowego, w tym również Morza Adriatyckiego.5
Współcześnie zatoka składa się z czterech mniejszych zalewów [Ryc. 1 ], z których ze-
wnętrzne, Tivatski i Hercegnovski, odznaczają się stosunkowo niskim, dostępnym brze-
giem. Natomiast w przypadku zalewów wewnętrznych, Risańskiego i Kotorskiego,
wybrzeże jest w większości strome i niedostępne. Akweny te łączy kanał zwany Verige
o długości 2250 m, który w najwęższym przesmyku ma 380 m szerokości. Długość linii
brzegowej całej zatoki wynosi 105,7 km. Tak duża wartość w stosunku do zajmowanego
przez nią obszaru wynika ze zróżnicowanej topografii brzegu (zalewy, zatoczki, półwyspy
itp.).6 Wspomnieć trzeba również, że z powodu górskiego charakteru okolic Zatoki Ko-
tarskiej (wertykalnej struktury brzegów)7 na jej obszarze występuje deficyt przestrzeni
nadających się do zasiedlenia. Miejscem, które ma największy potencjał w tym zakresie,
jest miasto Risan i jego najbliższe sąsiedztwo (areał ten znajduje się w przedziale od 0 m
n.p.m. do powyżej 1000 m n.p.m.). Powierzchnia obszaru dostępnego dla zasiedlenia wy-
nosi tam 82,3 km2, co daje najwyższy potencjał w tym zakresie na terenie całej Zatoki
Kotarskiej.8 Samo miasto Risan, jak już wspomniano, znajduje się w północnej części za-
toki, zwanej dziś Zalewem Risańskim [Ryc. 1]. Od wejścia do zatoki (przesmyk szerokości
1400 m) oddalone jest (licząc wzdłuż szlaku wodnego) o 30740 m. W linii prostej wartość
ta wynosi 18830 m [Ryc. 3]. Koordynaty geograficzne dla Zatoki Kotarskiej to 42°28'-
18°40', dla miasta Risan zaś — 42°31'-18°42'.9 Dodać należy, że omawiany akwen poło-
żony jest w miejscu, w którym Adriatyk odznacza się swoją największą szerokością
(wynoszącą 211 km), a ujście samej zatoki do morza znajduje się w bezpośrednim są-
siedztwie największej głębi adriatyckiej, mającej 1330 m głębokości.10
5 Magaś 2002, s. 54; Beśić, Pavić 1979, s. 16. 8 Macejka, Mladenović, Stanković 1979, s. 24.
6 Macejka, Mladenović, Stanković 1979, s. 25. 9 Admirałity charts 1955, mapa 419.
7 Karajović et alii 2007, s. 27. 10 Brajkoyić 1970, s. 15-18; Rogilić 1962, s. 5.