DOI Artikel:
Litwinowicz, Przemysław: Wstęp do typologii gwoździ brązowych ze stanowiska w Risan
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41950#0169
Przemysław Litwinowicz
WSTĘP DO TYPOLOGII GWOŹDZI BRĄZOWYCH
ZE STANOWISKA W RISAN
Abstract: During the archaeological excavations in Risan, Montenegro, in the years 2001-2008
244 nails madę of copper alloy were found. Typology of Risan nails is based on their shape and
size.
Key words: bronze nails, copper alloys, nails typology, Risan
Wśród zabytków odkrytych w Risan (greckie Rhizon, rzymskie Risinium) [Ryc. 1 ] w czasie
badań archeologicznych prowadzonych przez Ośrodek Badań nad Antykiem Europy
Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego w latach 2001-2008 odkryto i zadoku-
mentowano różne typy gwoździ. Są one datowane na okres hellenistyczny i rzymski.
Typologie gwoździ — stan badań
W literaturze brak jest monografii poświęconych zagadnieniu gwoździ. Część prac zawiera
cząstkowe informacje dotyczące poszczególnych etapów produkcji, przy okazji omawiania
zagadnień metalurgii1 i produktów rzemiosła. Nieliczne publikacje wyników badań archeo-
logicznych analizują odkryte gwoździe,2 jednak wyłącznie wtedy, gdy są one kluczowym
elementem odkrycia3 i pełniły w nim wyjątkowo istotną funkcję. Specyfika materiału
i jego zróżnicowanie, często w zależności od stanowiska, utrudnia stworzenie usystema-
tyzowanej typologii oraz definitywnego określenia przeznaczenia poszczególnych typów.
Jednakże głębsza analiza gwoździ i szersze spojrzenie na zagadnienie umożliwia w miarę
precyzyjne określenie metod produkcji oraz wykorzystania praktycznego konkretnego
gwoździa, a z pewnością określonej grupy tych przedmiotów.
Wykorzystanie gwoździ i ich typów przedstawione jest przede wszystkim w pracach doty-
czących wszelakiej obróbki drewna,4 a szczególnie szkutnictwa? Gwoździe brązowe omawiane
są przy okazji szerszych zagadnień, szczególnie produkcji skrzyń, kufrów i mebli,5 6 a także
wozów.7
1 Sim 1998, s. 61; Tylecote 1987, s. 262.
2Mardsen 1996, s. 15-17.
3 Bockius 2007, s. 34-36.
4 Ulrich 2007, s. 69, 282-283.
5 Casson 1971, s. 201-216.
6 Riha 2001, s. 128 sq.-, Allason-Jones, Bishop
1988, s. 8,61.
7 Dolenz 1998, s. 529.
WSTĘP DO TYPOLOGII GWOŹDZI BRĄZOWYCH
ZE STANOWISKA W RISAN
Abstract: During the archaeological excavations in Risan, Montenegro, in the years 2001-2008
244 nails madę of copper alloy were found. Typology of Risan nails is based on their shape and
size.
Key words: bronze nails, copper alloys, nails typology, Risan
Wśród zabytków odkrytych w Risan (greckie Rhizon, rzymskie Risinium) [Ryc. 1 ] w czasie
badań archeologicznych prowadzonych przez Ośrodek Badań nad Antykiem Europy
Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego w latach 2001-2008 odkryto i zadoku-
mentowano różne typy gwoździ. Są one datowane na okres hellenistyczny i rzymski.
Typologie gwoździ — stan badań
W literaturze brak jest monografii poświęconych zagadnieniu gwoździ. Część prac zawiera
cząstkowe informacje dotyczące poszczególnych etapów produkcji, przy okazji omawiania
zagadnień metalurgii1 i produktów rzemiosła. Nieliczne publikacje wyników badań archeo-
logicznych analizują odkryte gwoździe,2 jednak wyłącznie wtedy, gdy są one kluczowym
elementem odkrycia3 i pełniły w nim wyjątkowo istotną funkcję. Specyfika materiału
i jego zróżnicowanie, często w zależności od stanowiska, utrudnia stworzenie usystema-
tyzowanej typologii oraz definitywnego określenia przeznaczenia poszczególnych typów.
Jednakże głębsza analiza gwoździ i szersze spojrzenie na zagadnienie umożliwia w miarę
precyzyjne określenie metod produkcji oraz wykorzystania praktycznego konkretnego
gwoździa, a z pewnością określonej grupy tych przedmiotów.
Wykorzystanie gwoździ i ich typów przedstawione jest przede wszystkim w pracach doty-
czących wszelakiej obróbki drewna,4 a szczególnie szkutnictwa? Gwoździe brązowe omawiane
są przy okazji szerszych zagadnień, szczególnie produkcji skrzyń, kufrów i mebli,5 6 a także
wozów.7
1 Sim 1998, s. 61; Tylecote 1987, s. 262.
2Mardsen 1996, s. 15-17.
3 Bockius 2007, s. 34-36.
4 Ulrich 2007, s. 69, 282-283.
5 Casson 1971, s. 201-216.
6 Riha 2001, s. 128 sq.-, Allason-Jones, Bishop
1988, s. 8,61.
7 Dolenz 1998, s. 529.