DOI Artikel:
Bajtler, Marta: Wstępne studium ceramicznych korków do amfor ze stanowiska Risan w Czarnogórze z lat 2001-2008
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41947#0079
Marta Bajtler
WSTĘPNE STUDIUM CERAMICZNYCH KORKÓW
DO AMFOR ZE STANOWISKA RISAN W CZARNOGÓRZE
Z LAT 2001-2008*1
Abstract: More than 600 stoppers were found in Risan, Montenegro, between 2001 and 2008. These are
characteristic ceramic discs which were either formed in a mould, turned on a potter’s wheel or cut from
the bodies of larger vessels. Nearly half bore inscriptions in Greek or Latin, or decoration of some kind.
The stoppers discovered in Risan resembled those from the eastern Adriatic. These stoppers were found
mainly in context with amphorae. The amphorae found in Risan were of the Greek-Italic form, type MGS
VII HA 6, from the third-second century BC.
Key words: Rhizon/Risinium, Illyria, amphora stoppers, stamps on stoppers, clay discs, Eastern Adriatic
Archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej U W od 2001 roku
prowadzą wspólne polsko-czarnogórskie badania wykopaliskowe w Risan (gr. Rhizon, łac.
Risinium) w Czarnogórze. Prace wykopaliskowe koncentrują się głównie na stanowisku Carine.
Jest to obszar zlokalizowany w pasie przybrzeżnym, na północnych obrzeżach miasteczka, nad
rzeką Spiła. Jednym z najliczniej odkrywanych zabytków są ceramiczne korki, o bardzo charak-
terystycznym kształcie dysku z centralnie umieszczonym uchwytem (zazwyczaj w formie wy-
pukłego guza), służące do szczelnego zamykania amfor.
W latach 2001-2008 zadokumentowano i opracowano 619 korków wydobytych w trakcie
wykopalisk. Praktycznie w każdym miejscu, gdzie były prowadzone badania, zostały odkryte ce-
ramiczne dyski. Przeważająca ich część pochodzi z wykopalisk na terenie Carine, gdzie —jak
obecnie wiadomo — funkcjonowało hellenistyczne i prawdopodobnie wcześniejsze osadnictwo.2
Prace prowadzone były na dwóch odcinkach: Carine VI i Carine VII. Wyniki prac na odcinku
Carine VI zostały opublikowane w formie raportu wykopaliskowego w czasopiśmie Archeologia.3
W 2004 roku zainicjowano wykopaliska na odcinku Carine VII, na którym badania trwają do
chwili obecnej. Należy zaznaczyć, że oprócz korków odnalezionych na Carine, wydobyto także
łącznie kilkanaście zabytków podczas badań ratunkowych,4 wykopalisk na wzgórzu Gradine,
wznoszącym się ponad antycznym miastem,5 oraz podczas prospekcji podwodnej w Zalewie
* Artykuł powstał w ramach projektu badawczego NCN
nr 2011/03/B/HS3/00371.
1 Chciałabym podziękować prof. Piotrowi Dyczkowi oraz
jego zespołowi z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy
Południowo-Wschodniej za udostępnienie materiału do
opracowania na potrzeby pracy magisterskiej, a także za
konsultacje przy powstaniu tego artykułu. Podziękowania
należą się także Tomaszowi Płóciennikowi i prof. Ada-
mowi Łajtarowi za nieocenioną pomoc przy odczytywa-
niu inskrypcji na korkach.
2 Dyczek et alii 2007, s. 129-131.
3 Dyczek et alii 2004.
4 Dyczek et alii 2007, s. 133.
5 Dyczek et alii 2007, s. 135.
WSTĘPNE STUDIUM CERAMICZNYCH KORKÓW
DO AMFOR ZE STANOWISKA RISAN W CZARNOGÓRZE
Z LAT 2001-2008*1
Abstract: More than 600 stoppers were found in Risan, Montenegro, between 2001 and 2008. These are
characteristic ceramic discs which were either formed in a mould, turned on a potter’s wheel or cut from
the bodies of larger vessels. Nearly half bore inscriptions in Greek or Latin, or decoration of some kind.
The stoppers discovered in Risan resembled those from the eastern Adriatic. These stoppers were found
mainly in context with amphorae. The amphorae found in Risan were of the Greek-Italic form, type MGS
VII HA 6, from the third-second century BC.
Key words: Rhizon/Risinium, Illyria, amphora stoppers, stamps on stoppers, clay discs, Eastern Adriatic
Archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej U W od 2001 roku
prowadzą wspólne polsko-czarnogórskie badania wykopaliskowe w Risan (gr. Rhizon, łac.
Risinium) w Czarnogórze. Prace wykopaliskowe koncentrują się głównie na stanowisku Carine.
Jest to obszar zlokalizowany w pasie przybrzeżnym, na północnych obrzeżach miasteczka, nad
rzeką Spiła. Jednym z najliczniej odkrywanych zabytków są ceramiczne korki, o bardzo charak-
terystycznym kształcie dysku z centralnie umieszczonym uchwytem (zazwyczaj w formie wy-
pukłego guza), służące do szczelnego zamykania amfor.
W latach 2001-2008 zadokumentowano i opracowano 619 korków wydobytych w trakcie
wykopalisk. Praktycznie w każdym miejscu, gdzie były prowadzone badania, zostały odkryte ce-
ramiczne dyski. Przeważająca ich część pochodzi z wykopalisk na terenie Carine, gdzie —jak
obecnie wiadomo — funkcjonowało hellenistyczne i prawdopodobnie wcześniejsze osadnictwo.2
Prace prowadzone były na dwóch odcinkach: Carine VI i Carine VII. Wyniki prac na odcinku
Carine VI zostały opublikowane w formie raportu wykopaliskowego w czasopiśmie Archeologia.3
W 2004 roku zainicjowano wykopaliska na odcinku Carine VII, na którym badania trwają do
chwili obecnej. Należy zaznaczyć, że oprócz korków odnalezionych na Carine, wydobyto także
łącznie kilkanaście zabytków podczas badań ratunkowych,4 wykopalisk na wzgórzu Gradine,
wznoszącym się ponad antycznym miastem,5 oraz podczas prospekcji podwodnej w Zalewie
* Artykuł powstał w ramach projektu badawczego NCN
nr 2011/03/B/HS3/00371.
1 Chciałabym podziękować prof. Piotrowi Dyczkowi oraz
jego zespołowi z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy
Południowo-Wschodniej za udostępnienie materiału do
opracowania na potrzeby pracy magisterskiej, a także za
konsultacje przy powstaniu tego artykułu. Podziękowania
należą się także Tomaszowi Płóciennikowi i prof. Ada-
mowi Łajtarowi za nieocenioną pomoc przy odczytywa-
niu inskrypcji na korkach.
2 Dyczek et alii 2007, s. 129-131.
3 Dyczek et alii 2004.
4 Dyczek et alii 2007, s. 133.
5 Dyczek et alii 2007, s. 135.