DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.17217#0010
Dobrosława Horzela
Adam Organisty
Wprowadzenie
Niniejszy tom jest pokłosiem międzynarodowej konferencji, która odbyła się w dniach od 19 do 22 maja 2005
roku w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie. Konferencja ta towarzyszyła wystawie „Wokół Wita
Stwosza", na której pokazano dwa dzieła po raz pierwszy powiązane z mistrzem - Ogrojec z Ptaszkowej i krucyfiks
z Iwanowic. Nowe atrybucje w wypadku najznamienitszych twórców zdarzają się nieczęsto i budzą zrozumiałe
kontrowersje. Także ekspozycja w Muzeum Narodowym w Krakowie była miejscem gorących dyskusji, a nawet
sporów toczonych przez uczestników konferencji „wokół" spuścizny Stwosza. Warto w tym miejscu podkreślić, że
od wielu dziesiątek lat w Krakowie nie miało miejsca sympozjum poświęcone sztuce dawnej, które zgromadziłoby
tak szerokie grono wybitnych uczonych z Europy 1.
Jak się okazuje, Stwoszowskie oeuvre nie jest bynajmniej ostatecznie rozwiązanym problemem historii sztuki,
skoro w tym samym roku, obok krakowskiej wystawy i sympozjum, w Wiedniu pod hastem „Veit Stoss und Óster-
reich" zorganizowano prezentację ołtarza z salzburskiego klasztoru na Nonnbergu, również i to dzieto przypisując
mistrzowi 2. Zaznaczmy przy tym, że dzieła małopolskie i retabulum z Salzburga dzieli zaledwie kilka lat (Ogrojec
z Ptaszkowej powstał około 1493-1495, krucyfiks z Iwanowic - okofo 1495, a ołtarz z Nonnbergu -1498), a różnice
stylowe są pomiędzy nimi zasadnicze. Nowe atrybucje bez wątpienia będą przedmiotem dalszych dyskusji. Bez
względu na to, czy tezy te zyskają szerszą akceptację, ich pojawienie się dowodzi po raz kolejny roli współpracy
między historykami sztuki a konserwatorami. Praca tych ostatnich niejako odsłania przed nami prawdziwą wartość
dzieł dotychczas tylko z pozoru znanych.
Ważną częścią konferencji była wizyta w kościele parafialnym w Książnicach Wielkich. Kontrowersyjna teza
o Stwoszowskim autorstwie malowidet tamtejszego retabulum 3 była przedmiotem kolejnej ożywionej dyskusji,
poruszającej nie dość zbadany wątek malarskiej i graficznej twórczości mistrza. Powinien on stanowić temat na-
stępnej wystawy, dającej możliwość porównania kwater z Mtinnerstadt z malowidłami w Książnicach Wielkich
oraz skrzydełz przywołanego powyżej ołtarza z Nonnbergu, których styl, zdaniem Manfreda Kollera, także wskazuje
1 Historia sztuki XIX i XX wieku jest przedmiotem zainteresowania Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, czego efek-
tem są tak istotne materiały z sesji, jak m.in. Wokóf Matejki, red. P. Krakowski, J. Purchla, Kraków 1994, czy Sztuka okofo 1900
w Europie Środkowej. Centra iprowincje artystyczne, red. P. Krakowski, J. Purchla, Kraków 1997.
2 M. Koller, Veit Stoss und Ósterreich, [w:] Veit Stoss und Ósterreich, (Ósterreichische Galerie Belvedere) Wien 2005, s. 7-8. („Be-
deutende Kunstwerke, gefahrdet-konserviert-prasentiert", 20).
3 Z. Kępiński, WitStwosz, Warszawa 1981, s. 96-107.
Adam Organisty
Wprowadzenie
Niniejszy tom jest pokłosiem międzynarodowej konferencji, która odbyła się w dniach od 19 do 22 maja 2005
roku w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie. Konferencja ta towarzyszyła wystawie „Wokół Wita
Stwosza", na której pokazano dwa dzieła po raz pierwszy powiązane z mistrzem - Ogrojec z Ptaszkowej i krucyfiks
z Iwanowic. Nowe atrybucje w wypadku najznamienitszych twórców zdarzają się nieczęsto i budzą zrozumiałe
kontrowersje. Także ekspozycja w Muzeum Narodowym w Krakowie była miejscem gorących dyskusji, a nawet
sporów toczonych przez uczestników konferencji „wokół" spuścizny Stwosza. Warto w tym miejscu podkreślić, że
od wielu dziesiątek lat w Krakowie nie miało miejsca sympozjum poświęcone sztuce dawnej, które zgromadziłoby
tak szerokie grono wybitnych uczonych z Europy 1.
Jak się okazuje, Stwoszowskie oeuvre nie jest bynajmniej ostatecznie rozwiązanym problemem historii sztuki,
skoro w tym samym roku, obok krakowskiej wystawy i sympozjum, w Wiedniu pod hastem „Veit Stoss und Óster-
reich" zorganizowano prezentację ołtarza z salzburskiego klasztoru na Nonnbergu, również i to dzieto przypisując
mistrzowi 2. Zaznaczmy przy tym, że dzieła małopolskie i retabulum z Salzburga dzieli zaledwie kilka lat (Ogrojec
z Ptaszkowej powstał około 1493-1495, krucyfiks z Iwanowic - okofo 1495, a ołtarz z Nonnbergu -1498), a różnice
stylowe są pomiędzy nimi zasadnicze. Nowe atrybucje bez wątpienia będą przedmiotem dalszych dyskusji. Bez
względu na to, czy tezy te zyskają szerszą akceptację, ich pojawienie się dowodzi po raz kolejny roli współpracy
między historykami sztuki a konserwatorami. Praca tych ostatnich niejako odsłania przed nami prawdziwą wartość
dzieł dotychczas tylko z pozoru znanych.
Ważną częścią konferencji była wizyta w kościele parafialnym w Książnicach Wielkich. Kontrowersyjna teza
o Stwoszowskim autorstwie malowidet tamtejszego retabulum 3 była przedmiotem kolejnej ożywionej dyskusji,
poruszającej nie dość zbadany wątek malarskiej i graficznej twórczości mistrza. Powinien on stanowić temat na-
stępnej wystawy, dającej możliwość porównania kwater z Mtinnerstadt z malowidłami w Książnicach Wielkich
oraz skrzydełz przywołanego powyżej ołtarza z Nonnbergu, których styl, zdaniem Manfreda Kollera, także wskazuje
1 Historia sztuki XIX i XX wieku jest przedmiotem zainteresowania Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, czego efek-
tem są tak istotne materiały z sesji, jak m.in. Wokóf Matejki, red. P. Krakowski, J. Purchla, Kraków 1994, czy Sztuka okofo 1900
w Europie Środkowej. Centra iprowincje artystyczne, red. P. Krakowski, J. Purchla, Kraków 1997.
2 M. Koller, Veit Stoss und Ósterreich, [w:] Veit Stoss und Ósterreich, (Ósterreichische Galerie Belvedere) Wien 2005, s. 7-8. („Be-
deutende Kunstwerke, gefahrdet-konserviert-prasentiert", 20).
3 Z. Kępiński, WitStwosz, Warszawa 1981, s. 96-107.