DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.17217#0418
Maria Stinia
nMHBBBmnB
gerowano polskie pochodzenie rzeźbiarza 40. W podręcznikach do szkót średnich zaznaczano dodatkowo znaczenie
twórczości Stwosza w kulturze polskiej oraz wskazywano obszar jego wptywów. Mimo że postać twórcy oraz jego
najważniejsze dzieło - ottarz w kościele Mariackim byty obecne we wszystkich programach i podręcznikach, to
równocześnie wykorzystywano i manipulowano artystą w zależności od ideologicznych potrzeb. We wspótczesnej
edukacji szkolnej, niestety, ołtarz w kościele Mariackim w Krakowie przestat być sztandarową ilustracją sztuki
gotyckiej w Polsce. W ponad potowie poddanych analizie wspótczesnych podręczników do szkót średnich nie
zamieszczono ilustracji przedstawiających to dzieto. Jeżeli już się pojawiają, to często nie są doktadnie podpisane
albo przedstawiają tylko fragment sceny gtównej Ottarza Mariackiego. Sporadycznie pojawia się nagrobek Kazimie-
rza Jagiellończyka oraz ptyta Filipa Kallimacha, choć nie zawsze z podaniem jej twórcy. Z reguty suchy, beznamiętny
język podręcznikowej narracji nie sktania ucznia do emocjonalnego zaangażowania, utrudnia ksztattowanie u mto-
dego odbiorcy zmysłu estetycznego i wrażliwości na wartości zabytków dawnej sztuki.
Veit Stoss and His (Euwe in the History Handbooks
for Polish Secondary Schools
wmmmmmmmKMtmamsmBssmmzm&mąfz.ayer-,- sgs...
The presence of Veit Stoss's figure in the school manuals and the information on his ceuvre presented there influ-
ence, in a fundamental way, the level of knowledge and social consciousness of the artisfs person. In the recent
years, alongside changes in the system of education, a real revolution occurred in the handbook writing. The aim of
the paper is to explain how the changes mentioned have influenced the way of presenting Veit Stoss and his works
and whether the transfer of the centre of gravity (presupposed by the reform of school curricula) from political
history to the history of culture has influenced the range and context in which Stoss's person is presented. In the
last years of the Polish People's Republic (PRL), Stoss's figure was treated very broadly, at all levels of basic edu-
cation, namely in the primary and secondary school. In the first years of the "Third Republic", the canon of writing
the manuals did not change as yet. It was only with the onset of the reform of the school system, introduced in the
2 nd half of the 1990s, that some transformations were enforced. A free selection of handbooks from a dozen or so
for each grade and a very schematic curriculum framework in the teaching of history have led to the situation in
which there exists no single model of teaching. Thus, Veit Stoss's person is treated in a very diversified way. This
situation makes it difficult to define the sculptor's place in the school education in a univocal way, though what is
discernible is a clear decrease of information on his subject provided by the manuals.
40 J. Centkowski, Syta, op. cit, s. 45-47; Kosman, Historia dla klasy VI..., s. 28.
nMHBBBmnB
gerowano polskie pochodzenie rzeźbiarza 40. W podręcznikach do szkót średnich zaznaczano dodatkowo znaczenie
twórczości Stwosza w kulturze polskiej oraz wskazywano obszar jego wptywów. Mimo że postać twórcy oraz jego
najważniejsze dzieło - ottarz w kościele Mariackim byty obecne we wszystkich programach i podręcznikach, to
równocześnie wykorzystywano i manipulowano artystą w zależności od ideologicznych potrzeb. We wspótczesnej
edukacji szkolnej, niestety, ołtarz w kościele Mariackim w Krakowie przestat być sztandarową ilustracją sztuki
gotyckiej w Polsce. W ponad potowie poddanych analizie wspótczesnych podręczników do szkót średnich nie
zamieszczono ilustracji przedstawiających to dzieto. Jeżeli już się pojawiają, to często nie są doktadnie podpisane
albo przedstawiają tylko fragment sceny gtównej Ottarza Mariackiego. Sporadycznie pojawia się nagrobek Kazimie-
rza Jagiellończyka oraz ptyta Filipa Kallimacha, choć nie zawsze z podaniem jej twórcy. Z reguty suchy, beznamiętny
język podręcznikowej narracji nie sktania ucznia do emocjonalnego zaangażowania, utrudnia ksztattowanie u mto-
dego odbiorcy zmysłu estetycznego i wrażliwości na wartości zabytków dawnej sztuki.
Veit Stoss and His (Euwe in the History Handbooks
for Polish Secondary Schools
wmmmmmmmKMtmamsmBssmmzm&mąfz.ayer-,- sgs...
The presence of Veit Stoss's figure in the school manuals and the information on his ceuvre presented there influ-
ence, in a fundamental way, the level of knowledge and social consciousness of the artisfs person. In the recent
years, alongside changes in the system of education, a real revolution occurred in the handbook writing. The aim of
the paper is to explain how the changes mentioned have influenced the way of presenting Veit Stoss and his works
and whether the transfer of the centre of gravity (presupposed by the reform of school curricula) from political
history to the history of culture has influenced the range and context in which Stoss's person is presented. In the
last years of the Polish People's Republic (PRL), Stoss's figure was treated very broadly, at all levels of basic edu-
cation, namely in the primary and secondary school. In the first years of the "Third Republic", the canon of writing
the manuals did not change as yet. It was only with the onset of the reform of the school system, introduced in the
2 nd half of the 1990s, that some transformations were enforced. A free selection of handbooks from a dozen or so
for each grade and a very schematic curriculum framework in the teaching of history have led to the situation in
which there exists no single model of teaching. Thus, Veit Stoss's person is treated in a very diversified way. This
situation makes it difficult to define the sculptor's place in the school education in a univocal way, though what is
discernible is a clear decrease of information on his subject provided by the manuals.
40 J. Centkowski, Syta, op. cit, s. 45-47; Kosman, Historia dla klasy VI..., s. 28.