DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30903#0437
197
DE CORPORIBVS
ARTIFICVM.
a in I.vlci. C. de
iur.immu.
b inl.z.C.Theo
dos. de excuiac.
arrif.l. c.Ceo.
c inl. j.C.Theo-
dos eod.
d inl.i.C.Theo
doseod. & in 1.
>-k.C.eo.
* xnd.l.vlt.
* dlvlr.C.The.
eod,
4 inrehiacroS.
RvETER Magistratus,&
’ ^ alios diuerla osiicia obe-
untes j erant & corpora
art;ificum3qu9 personaliu
ilwk onelT immunitate gau-
$$$$3 debant, & hos numero
<)XXXII. Taruntenus Pa-
ternus rccenset, 11 Constantinus vero ad Ma-
ximum XXXV. nominat, b sunt autern se-
quentes.
1 ARCHITECTI. Hi sunt qui xdiE-
ciorum roembra disponuc,& eorum formam
describunt. Constantinus ad Leontium P.P. C
Architedlos , inquit, c]ui diuiiiones partium
omnium,inciiionesque seruant,menlurisque
& institutis operam fabricationi stringut,im-
munitatibus gaudeant, & suscipiant docen-
dos,qui docere iufhciunt.Hi prius liberali-
busliteris imbuebantur, quam hanc artem
discerent.Constantinus ad Felicem Procons.
AfricteC Architedtis, inquit quam plurimis
opus esfsed quia non sunt, sublimitas tua in
prouincijs Ahicanis ad hoc studium eos im-
pellat,qui ad annos ferme.duodeuiginti nati,
liberales litteras degustauerint, ciuib" 1 vt hoc
gratum sit, tam ipsos quatn eorum parentes
ab his,qtne perionis iniungi iolent, volumus
eile immunes, ipiisque qui discent, salarium
competens statui. De Architedtura libros x.
ad Augustum M. Vitruuius icriplit, in quoru
initio iic scribit, Architectura eit icietia pluri
bus disciplinis, & varijs eruditionibus orna-
ta,cuius iudicio probantur omnia.qu? a cqte-
ris artibus perficiuntur opera.& subdit Archi
te£tum,Iitteratum eise oportere.peritum gra-
phidos,eruditum geometrie,optices,arithme
ticae,phi!osophije>& mu!ice,historias plures,
& responia Iurilconsiiltorum nosse, & astro-
logia.ccelique rationes cognitas habere.Qua
re non mitum,si catteris architecti vt dignio-
res prteponuntur.
2 M E D I C I. Hi quarto Ioco in codice
Theodosiano locantur, Accurstus legic, mu-
lomedici,pro medicis omnium brutorum,
neque enim de medicis hominum loquitur,
qui non sunt artifices.In codiceTheodosiano
separatim medici Iocatur, & post alios mulo
medici.In basilicis scnptu est,medici,&equo
rum medici.Medicos hic CuiaciuS chirurgos
este putar.Hos Paternus veterinarios vocat. e
5 P I C T O R E S. Isti censum capitis e-
tiam serui non pendebant, f hospites recipe-
re non cogebaittur, s pergqlas & offtcinas in
locis publicis sine pensione tenebant,in ciui- Cde inetatisA.
tate,quam elegerant morabantur,aIijsquepri h ^ j ^ ' ' co'
Uilegijs gaudebant. h
4 S T A T V A R 11. Qui hominu marmo *•
reas efhgies formabant,vt omnibus est notu.
5 M A R M O R A RII. Qui non staraas*
vt praircedentes,sed alia marmora secantfex-
po!iunt,& exculpunt.
6 LECTICARII seu A.RCARII.
Ita Accursms & Alciatus.Ledicarij sunt, qui
faciunt ie£licas,ita hos Poponiusd & Martia i -u j „x to
nus k appellant.Alij Iegut Ledfarij.qui ledtos s.§..2.dele°-.i. *
faciutfteu Laccarij.qui pureos fodiunt.Sed hi kinl. legatis. §.
inter sc longe distant,cum tamen eos pro assi 1 -^ e ^ cg-3-
nibus illa di£tio(seu)ponere videatur.In codi
ce Thcodosiano, 1 omiisis le£tarijs,Iegitur, la- i in d ieo-1 c
quearij,qui laquearia fabricant,& ita forte re Theo.de excusi
ponendum,Te£ftorij seu Laquearij. artifi
7 CLAVICARII. Qui claues efficiunt.
In codice Theodosiano omittuntur.
8 QVADRATARII. ita etiam lcgi-
tur in codice Theodosiano,non Quadragarij;
illi sunt,qui marmora ad amuisim quadrant,
quos Graici s appellant; & ex vitis
quattuor coronatornm Accursius & Alciatus
Quadratarios vocari arguunt.
9 STRVCTORES, id est, sdificato
res seu Fabri murdrij; vnde canales strudtiles
a Vitrnuio lib.B.cap.y. & Palladio lib. 9. cap.N
u.appellantur, qui calce ligatis lateribus fa-
bricant. A Paterno 111 bucularum strudtores m ;n(]j. vIci, de
vocantur. iur.imrau,
10 S C V L P T O RES lignsque in ligno
imagines hominum & brutorum esfingunt.
Incodice Theodosiano hi simpliciter scul-
ptores nominantur.
11 MVSARII. In codice Theodostano
legitur.Musiuarii sunt qui emblemata seu o-
pus vermiculatum ex tesiellis marmoris varii
coloris in homines,& varias animalium for-
mas esfinguntjVulgo musaicum vocant.Spar-
tianus in Peicenio Nigro.Nuc, inquit,in Co-
modianis hortis in porticu curua pibturn de
musiuo inter Commodi amicisinos vide-
mus sacra Isidis ferentem.
L2 DEAVRATORES. Qui vasa , ar-
ma,aliaque inaurant,ita & in codice Theodo
siano nominantur.
15 A L B I N I. quos Greci nouidran appel-
lant.In codice Theodosiano Albarij dicutur,
& forte rebtius Sunt. qui incrustant & deal- n»n l.si fernus
bant pariQtes,tebtores ab Vlpiano didi: n ita s' cru, uff Z7.', §- vi
etiam *
DE CORPORIBVS
ARTIFICVM.
a in I.vlci. C. de
iur.immu.
b inl.z.C.Theo
dos. de excuiac.
arrif.l. c.Ceo.
c inl. j.C.Theo-
dos eod.
d inl.i.C.Theo
doseod. & in 1.
>-k.C.eo.
* xnd.l.vlt.
* dlvlr.C.The.
eod,
4 inrehiacroS.
RvETER Magistratus,&
’ ^ alios diuerla osiicia obe-
untes j erant & corpora
art;ificum3qu9 personaliu
ilwk onelT immunitate gau-
$$$$3 debant, & hos numero
<)XXXII. Taruntenus Pa-
ternus rccenset, 11 Constantinus vero ad Ma-
ximum XXXV. nominat, b sunt autern se-
quentes.
1 ARCHITECTI. Hi sunt qui xdiE-
ciorum roembra disponuc,& eorum formam
describunt. Constantinus ad Leontium P.P. C
Architedlos , inquit, c]ui diuiiiones partium
omnium,inciiionesque seruant,menlurisque
& institutis operam fabricationi stringut,im-
munitatibus gaudeant, & suscipiant docen-
dos,qui docere iufhciunt.Hi prius liberali-
busliteris imbuebantur, quam hanc artem
discerent.Constantinus ad Felicem Procons.
AfricteC Architedtis, inquit quam plurimis
opus esfsed quia non sunt, sublimitas tua in
prouincijs Ahicanis ad hoc studium eos im-
pellat,qui ad annos ferme.duodeuiginti nati,
liberales litteras degustauerint, ciuib" 1 vt hoc
gratum sit, tam ipsos quatn eorum parentes
ab his,qtne perionis iniungi iolent, volumus
eile immunes, ipiisque qui discent, salarium
competens statui. De Architedtura libros x.
ad Augustum M. Vitruuius icriplit, in quoru
initio iic scribit, Architectura eit icietia pluri
bus disciplinis, & varijs eruditionibus orna-
ta,cuius iudicio probantur omnia.qu? a cqte-
ris artibus perficiuntur opera.& subdit Archi
te£tum,Iitteratum eise oportere.peritum gra-
phidos,eruditum geometrie,optices,arithme
ticae,phi!osophije>& mu!ice,historias plures,
& responia Iurilconsiiltorum nosse, & astro-
logia.ccelique rationes cognitas habere.Qua
re non mitum,si catteris architecti vt dignio-
res prteponuntur.
2 M E D I C I. Hi quarto Ioco in codice
Theodosiano locantur, Accurstus legic, mu-
lomedici,pro medicis omnium brutorum,
neque enim de medicis hominum loquitur,
qui non sunt artifices.In codiceTheodosiano
separatim medici Iocatur, & post alios mulo
medici.In basilicis scnptu est,medici,&equo
rum medici.Medicos hic CuiaciuS chirurgos
este putar.Hos Paternus veterinarios vocat. e
5 P I C T O R E S. Isti censum capitis e-
tiam serui non pendebant, f hospites recipe-
re non cogebaittur, s pergqlas & offtcinas in
locis publicis sine pensione tenebant,in ciui- Cde inetatisA.
tate,quam elegerant morabantur,aIijsquepri h ^ j ^ ' ' co'
Uilegijs gaudebant. h
4 S T A T V A R 11. Qui hominu marmo *•
reas efhgies formabant,vt omnibus est notu.
5 M A R M O R A RII. Qui non staraas*
vt praircedentes,sed alia marmora secantfex-
po!iunt,& exculpunt.
6 LECTICARII seu A.RCARII.
Ita Accursms & Alciatus.Ledicarij sunt, qui
faciunt ie£licas,ita hos Poponiusd & Martia i -u j „x to
nus k appellant.Alij Iegut Ledfarij.qui ledtos s.§..2.dele°-.i. *
faciutfteu Laccarij.qui pureos fodiunt.Sed hi kinl. legatis. §.
inter sc longe distant,cum tamen eos pro assi 1 -^ e ^ cg-3-
nibus illa di£tio(seu)ponere videatur.In codi
ce Thcodosiano, 1 omiisis le£tarijs,Iegitur, la- i in d ieo-1 c
quearij,qui laquearia fabricant,& ita forte re Theo.de excusi
ponendum,Te£ftorij seu Laquearij. artifi
7 CLAVICARII. Qui claues efficiunt.
In codice Theodosiano omittuntur.
8 QVADRATARII. ita etiam lcgi-
tur in codice Theodosiano,non Quadragarij;
illi sunt,qui marmora ad amuisim quadrant,
quos Graici s appellant; & ex vitis
quattuor coronatornm Accursius & Alciatus
Quadratarios vocari arguunt.
9 STRVCTORES, id est, sdificato
res seu Fabri murdrij; vnde canales strudtiles
a Vitrnuio lib.B.cap.y. & Palladio lib. 9. cap.N
u.appellantur, qui calce ligatis lateribus fa-
bricant. A Paterno 111 bucularum strudtores m ;n(]j. vIci, de
vocantur. iur.imrau,
10 S C V L P T O RES lignsque in ligno
imagines hominum & brutorum esfingunt.
Incodice Theodosiano hi simpliciter scul-
ptores nominantur.
11 MVSARII. In codice Theodostano
legitur.Musiuarii sunt qui emblemata seu o-
pus vermiculatum ex tesiellis marmoris varii
coloris in homines,& varias animalium for-
mas esfinguntjVulgo musaicum vocant.Spar-
tianus in Peicenio Nigro.Nuc, inquit,in Co-
modianis hortis in porticu curua pibturn de
musiuo inter Commodi amicisinos vide-
mus sacra Isidis ferentem.
L2 DEAVRATORES. Qui vasa , ar-
ma,aliaque inaurant,ita & in codice Theodo
siano nominantur.
15 A L B I N I. quos Greci nouidran appel-
lant.In codice Theodosiano Albarij dicutur,
& forte rebtius Sunt. qui incrustant & deal- n»n l.si fernus
bant pariQtes,tebtores ab Vlpiano didi: n ita s' cru, uff Z7.', §- vi
etiam *