DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.30903#0445
lOI
DE REBVS BELLICIS
PRUEFATIO
Oe l e s t i semper
instiixStu j felicis reipu-
blicje vestrai commodi-
tas iacratissimi princi-
pes,oportunis est sugge
renda temporibus,vtdi-
nina coniilia , diuinis
succestibus conualescant. Vnde pto ingenij'
facuitate vnum capitulum de Largitionum
vtilitate in hoc libello composui , non quod
istud tam immensts vtilitatilufficiat, sed, vt
ex hoc mediocratis meas documento premis-
so , in reliquis vtilitatis possit sides ostendi.
Proinde ne promissioni fides accommodata,
velut fallacem in posterum grauet: pro con-
scientia- veritatis ipse mihipcenam prtemij
loco si promissio secus ceiserit polco : ne me
iaus prosequatur,cum abude sit in hac parte,
indignationem pro audacia declinare.Sed fas
erit reipub. prazsulem a priuato desiderata
cognoscere , cum rerum vtilitas interdum eu
O J
lateat inquirentem. Ergo nonnunquam inui-
tandi sunt, qui nec te quicquam sentire fue-
rint approbati. Na vt ait optimus Orator, ad
ilJum maior pats hominu decurrit, que inge-
nio natura donauerit, In qua re est cosiderare
semper, quid vnusquisq; magis sentiat quam
loquatur.Costat enim apudomnes,qubd nec
summa nobilitas , nec opum affluentia , aut
subnixre tribunalibus potestates ,aut eloque-
tia literis adquisita, coiecuta est vtilitates ar-
tium,in quibus etiamarmorum continetur
inuentioffled ingenij tatummodo magnitudo,
qinc virtutum omnium mater est,naturse feii-
citate subnixa , quod quidem sine personaru
eleclione videmus accidere. Nam cum Bar-
baras nationes neque facundia polleant, aut
dignitatibus illustrentur,minime tamen a re *
rutn inuendone, natura opitulante habentur
alienae. Quamobrem clementissimi Princi-
pes,qui glpriam bon^ opinionis perpetuafe-
iicitate diligitis,qui Romano nomini debitos
afrectus propagatis in filios, respicere digne-
mini,quas nostris sensibus commoda pro-
uidentia diuinitat.is intulerit. Vniuersis igitur
seumilitiam ciemendae vestrse trablantibus,
seu ocio priuato contentis, vel terriE cultori-
busftine negociatoribus mercium lucru trac-
tantibus,pro seculi vestri felicitate gaudenti-
bus: consequimini ex hoc opere eomoda sia-
gulorum,quorum species diuersis titulis op-
portunis quibusque locis oratio snbiebta te-
stabitur.Referemus enim quemadmodum re
mista tributorum medietate in roburpropri
um prouinciarum cultor habeatur.Vnde ecia
ratione exabtionum cestante contumeliadimi
tum solitudinem erebtis castrorum munitio-
nibus iiicola securus illustret:Quo etiam pa-
cfto auri argentique modus sine dantium pa>
na duplicetur: vel quo argumento extrasoli-
tam largitionem,cumulatus honoribus miles
exultet. His etiam adnedtenda credidimus,
qticT beliorum necessitatibus terravelmari
in adquirendis vidtorijs procurentur. £x qui-
bus fastidij leuadi gratia, pauca machinarum
inuenta referemus.Docebimus igitur, velo-
cissimum Liburnae genus dccem nauibus
ingenij magisterio prteualere , ita vt ha: per
eam sine auxilio cuiusquam turbas obruan-
tur.In terrenis vero congressibus talis est cx-
cogitata solertia , vt eques siue aciem rup-
turus inuadat,siue fugient.ibus ingerat, se tali
arte muniatur,vt semetipsum verberans sine
cuiusquam magisterio efficiat magnas hostiu
strages.Influuiorum quoque difhcultatibus
exquisita est noui pontis inuentio minime
subuedtioni onerosa.Huc enim pontem am-
nibus paludibusque necestarium perpauci
homines,aut quinquaginta fere numero iu-
menta portabunt.Ex his igitur que letulimus
iam siituris vt arbitror dehgnatis.pace vestra
dixerim,magnum nobis munus concestu di-
uinitatis apporto,astercns prouidentja pieta-
tis vestne armoruvigoremJ& cundtam remp.
prsedidtis remedijs subleuandam : qu.tE quide
non ignota sunt proximis vestrrc ciementia:',
quos alia plura scllicitant a nobis aliena. Ve-
rum quia illos muka occupatos esfugiunt,
ocio persuasusjnon adeoa reru commoditati-
bus peregrin 9,vtilia vestrse felicitati vndique
redacta conferre gestiui.Si quid vero Jibevius
oratio mea pro rerum necelsitate protulerit;
sstimo venia protegendum, cum mihi pro-
missionis implendas gratia pbueniendurn est
propter philosophise libertatem,
C c
Commo
<
DE REBVS BELLICIS
PRUEFATIO
Oe l e s t i semper
instiixStu j felicis reipu-
blicje vestrai commodi-
tas iacratissimi princi-
pes,oportunis est sugge
renda temporibus,vtdi-
nina coniilia , diuinis
succestibus conualescant. Vnde pto ingenij'
facuitate vnum capitulum de Largitionum
vtilitate in hoc libello composui , non quod
istud tam immensts vtilitatilufficiat, sed, vt
ex hoc mediocratis meas documento premis-
so , in reliquis vtilitatis possit sides ostendi.
Proinde ne promissioni fides accommodata,
velut fallacem in posterum grauet: pro con-
scientia- veritatis ipse mihipcenam prtemij
loco si promissio secus ceiserit polco : ne me
iaus prosequatur,cum abude sit in hac parte,
indignationem pro audacia declinare.Sed fas
erit reipub. prazsulem a priuato desiderata
cognoscere , cum rerum vtilitas interdum eu
O J
lateat inquirentem. Ergo nonnunquam inui-
tandi sunt, qui nec te quicquam sentire fue-
rint approbati. Na vt ait optimus Orator, ad
ilJum maior pats hominu decurrit, que inge-
nio natura donauerit, In qua re est cosiderare
semper, quid vnusquisq; magis sentiat quam
loquatur.Costat enim apudomnes,qubd nec
summa nobilitas , nec opum affluentia , aut
subnixre tribunalibus potestates ,aut eloque-
tia literis adquisita, coiecuta est vtilitates ar-
tium,in quibus etiamarmorum continetur
inuentioffled ingenij tatummodo magnitudo,
qinc virtutum omnium mater est,naturse feii-
citate subnixa , quod quidem sine personaru
eleclione videmus accidere. Nam cum Bar-
baras nationes neque facundia polleant, aut
dignitatibus illustrentur,minime tamen a re *
rutn inuendone, natura opitulante habentur
alienae. Quamobrem clementissimi Princi-
pes,qui glpriam bon^ opinionis perpetuafe-
iicitate diligitis,qui Romano nomini debitos
afrectus propagatis in filios, respicere digne-
mini,quas nostris sensibus commoda pro-
uidentia diuinitat.is intulerit. Vniuersis igitur
seumilitiam ciemendae vestrse trablantibus,
seu ocio priuato contentis, vel terriE cultori-
busftine negociatoribus mercium lucru trac-
tantibus,pro seculi vestri felicitate gaudenti-
bus: consequimini ex hoc opere eomoda sia-
gulorum,quorum species diuersis titulis op-
portunis quibusque locis oratio snbiebta te-
stabitur.Referemus enim quemadmodum re
mista tributorum medietate in roburpropri
um prouinciarum cultor habeatur.Vnde ecia
ratione exabtionum cestante contumeliadimi
tum solitudinem erebtis castrorum munitio-
nibus iiicola securus illustret:Quo etiam pa-
cfto auri argentique modus sine dantium pa>
na duplicetur: vel quo argumento extrasoli-
tam largitionem,cumulatus honoribus miles
exultet. His etiam adnedtenda credidimus,
qticT beliorum necessitatibus terravelmari
in adquirendis vidtorijs procurentur. £x qui-
bus fastidij leuadi gratia, pauca machinarum
inuenta referemus.Docebimus igitur, velo-
cissimum Liburnae genus dccem nauibus
ingenij magisterio prteualere , ita vt ha: per
eam sine auxilio cuiusquam turbas obruan-
tur.In terrenis vero congressibus talis est cx-
cogitata solertia , vt eques siue aciem rup-
turus inuadat,siue fugient.ibus ingerat, se tali
arte muniatur,vt semetipsum verberans sine
cuiusquam magisterio efficiat magnas hostiu
strages.Influuiorum quoque difhcultatibus
exquisita est noui pontis inuentio minime
subuedtioni onerosa.Huc enim pontem am-
nibus paludibusque necestarium perpauci
homines,aut quinquaginta fere numero iu-
menta portabunt.Ex his igitur que letulimus
iam siituris vt arbitror dehgnatis.pace vestra
dixerim,magnum nobis munus concestu di-
uinitatis apporto,astercns prouidentja pieta-
tis vestne armoruvigoremJ& cundtam remp.
prsedidtis remedijs subleuandam : qu.tE quide
non ignota sunt proximis vestrrc ciementia:',
quos alia plura scllicitant a nobis aliena. Ve-
rum quia illos muka occupatos esfugiunt,
ocio persuasusjnon adeoa reru commoditati-
bus peregrin 9,vtilia vestrse felicitati vndique
redacta conferre gestiui.Si quid vero Jibevius
oratio mea pro rerum necelsitate protulerit;
sstimo venia protegendum, cum mihi pro-
missionis implendas gratia pbueniendurn est
propter philosophise libertatem,
C c
Commo
<