DOI Artikel:
Hennel-Bernasikowa, Maria: Dwór w Modlnicy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.26548#0174
Modluiczka już od w. XIII była własnością klasztoru norbertanek na
Zwierzyńcu pod Krakowem3. Modlnica Wielka była własnością prywatną.
W w. XIV i XV właścicielami jej byli Czaderowie, w w. XV, według relacji
Długosza, Jan i Stanisław z rodu Prusów4, w w. XVI obok paru innych
współwłaścicieli pojawia się nazwisko Salomonów, którzy Modlnicę dziedzi-
czyli przez kilkadziesiąt lat5 *. Od spadkobierców Mikołaja Salomona nabył
Modlnicę w r. 1582 ks. Stanisław Fogelweder G, wybitny humanista i polityk,
sekretarz królewski. Transakcja ta została dokonana pod nieobecność Fogel-
wedera, którzy przebywał w misji dyplomatycznej na dworze hiszpańskim 7.
Nie znamy bliżej historii Modlnicy w w. XVII i na początku w. XVIII.
W pierwszej połowie w. XVII należała do rodziny Kucharskich, której
nagrobki znajdują się w tutejszym kościele 8 *. W aktach wsi z pierwszej połowy
w. XVIII pojawia się nazwisko Łapanowskiego jako jej właściciela, a około
połowy w. XVIII nazwisko Michała Łętowskiego ®, od którego Modlnica prze-
szła w ręce Konopków, starej rodziny szlacheckiej pochodzącej z ziemi łom-
żyńskiej, pozostając ich własnością do r. 1945.
Pierwszym właścicielem wsi z rodziny Konopków był Józef urodzony
w r. 1733, a zmarły w r. 1811. Dzieciństwo spędził w ziemi przemyskiej, gdzie
rodzice jego posiadali wieś Rustweczko. Od r. 1760 przebywał na dworze
ks. Augusta Czartoryskiego, wojewody ruskiego, awansując z dworzanina na
marszałka dworu, a następnie sprawując plenipotencję dóbr książęcych. Otrzy-
mał od króla tytuł łowczego sanockiego. W późniejszych latach przeniósł się
w okolice Krakowa, gdzie początkowo dzierżawił od Jana Mycielskiego Balice,
a w r. 1782 kupił Modlnicę 10 i tutaj osiadł na stałe. Ożeniony z Teresą Skot-
nicką, stał się protoplastą szeroko rozrosłej gałęzi rodziny Konopków, właści-
cieli szeregu posiadłości w okolicach Krakowa. Modlnicę po Józefie odziedzi-
czył jego syn Tadeusz (1788—1864), autor bogatych wspomnień i pamiętni-
5 W r. 1254 Bolesław Wstydliwy zatwierdzi! klasztorowi norbertanek na Zwierzyńcu
posiadłości, między innymi Modlniczkę (Modlnicia) z przypisańcami. Por. Kodeks Mało-
polski II, s. 53 nr 40.
4 J. Długosz, Lib. Ben. II, s. 28; autorka monografii rodu Prusów notuje Modlnicę
wśród posiadłości tego rodu: J. Chwalibińska, Ród Prusów w wiekach średnich.
Toruń 1948, s. 87 (305).
5 S. Tomkowie z, Powiat krakowski (Teka GKGZacb. II, Kraków 1906, s. 124). Por.
też praca zbiorowa: Monografia opactwa cystersów we wsi Mogile, Kraków 1867, część II,
e. 81.
8 Inwentarz 1582 r. Modlnicę, o.c., s. 172.
7Ł. Kurdybacha, Fogelweder Stanislaiv (Polski Słownik Biograficzny VII, 1948,
s. 44—46).
8 Są to nagrobki Jakuba Kucharskiego (zm. 1619) oraz Stanisława (zm. 1648).
“ APKr., AK fasc. I, Inwentarz Modlnicy 1752.
10 Sprawa kupna Modlnicy przez Konopkę od Łętowskiego jest bardzo zawiła i niejasna.
Kontrakt sprzedaży i kupna był spisany w r. 1784 (Bibl. Jag., rkps 7415/IV), podczas gdy
Konopka już od r. 1782 uważał się za właściciela majątku, Łętowski zaś jeszcze w początkach
w. XIX zgłasza! swoje pretensje do Modlnicy.
167
Zwierzyńcu pod Krakowem3. Modlnica Wielka była własnością prywatną.
W w. XIV i XV właścicielami jej byli Czaderowie, w w. XV, według relacji
Długosza, Jan i Stanisław z rodu Prusów4, w w. XVI obok paru innych
współwłaścicieli pojawia się nazwisko Salomonów, którzy Modlnicę dziedzi-
czyli przez kilkadziesiąt lat5 *. Od spadkobierców Mikołaja Salomona nabył
Modlnicę w r. 1582 ks. Stanisław Fogelweder G, wybitny humanista i polityk,
sekretarz królewski. Transakcja ta została dokonana pod nieobecność Fogel-
wedera, którzy przebywał w misji dyplomatycznej na dworze hiszpańskim 7.
Nie znamy bliżej historii Modlnicy w w. XVII i na początku w. XVIII.
W pierwszej połowie w. XVII należała do rodziny Kucharskich, której
nagrobki znajdują się w tutejszym kościele 8 *. W aktach wsi z pierwszej połowy
w. XVIII pojawia się nazwisko Łapanowskiego jako jej właściciela, a około
połowy w. XVIII nazwisko Michała Łętowskiego ®, od którego Modlnica prze-
szła w ręce Konopków, starej rodziny szlacheckiej pochodzącej z ziemi łom-
żyńskiej, pozostając ich własnością do r. 1945.
Pierwszym właścicielem wsi z rodziny Konopków był Józef urodzony
w r. 1733, a zmarły w r. 1811. Dzieciństwo spędził w ziemi przemyskiej, gdzie
rodzice jego posiadali wieś Rustweczko. Od r. 1760 przebywał na dworze
ks. Augusta Czartoryskiego, wojewody ruskiego, awansując z dworzanina na
marszałka dworu, a następnie sprawując plenipotencję dóbr książęcych. Otrzy-
mał od króla tytuł łowczego sanockiego. W późniejszych latach przeniósł się
w okolice Krakowa, gdzie początkowo dzierżawił od Jana Mycielskiego Balice,
a w r. 1782 kupił Modlnicę 10 i tutaj osiadł na stałe. Ożeniony z Teresą Skot-
nicką, stał się protoplastą szeroko rozrosłej gałęzi rodziny Konopków, właści-
cieli szeregu posiadłości w okolicach Krakowa. Modlnicę po Józefie odziedzi-
czył jego syn Tadeusz (1788—1864), autor bogatych wspomnień i pamiętni-
5 W r. 1254 Bolesław Wstydliwy zatwierdzi! klasztorowi norbertanek na Zwierzyńcu
posiadłości, między innymi Modlniczkę (Modlnicia) z przypisańcami. Por. Kodeks Mało-
polski II, s. 53 nr 40.
4 J. Długosz, Lib. Ben. II, s. 28; autorka monografii rodu Prusów notuje Modlnicę
wśród posiadłości tego rodu: J. Chwalibińska, Ród Prusów w wiekach średnich.
Toruń 1948, s. 87 (305).
5 S. Tomkowie z, Powiat krakowski (Teka GKGZacb. II, Kraków 1906, s. 124). Por.
też praca zbiorowa: Monografia opactwa cystersów we wsi Mogile, Kraków 1867, część II,
e. 81.
8 Inwentarz 1582 r. Modlnicę, o.c., s. 172.
7Ł. Kurdybacha, Fogelweder Stanislaiv (Polski Słownik Biograficzny VII, 1948,
s. 44—46).
8 Są to nagrobki Jakuba Kucharskiego (zm. 1619) oraz Stanisława (zm. 1648).
“ APKr., AK fasc. I, Inwentarz Modlnicy 1752.
10 Sprawa kupna Modlnicy przez Konopkę od Łętowskiego jest bardzo zawiła i niejasna.
Kontrakt sprzedaży i kupna był spisany w r. 1784 (Bibl. Jag., rkps 7415/IV), podczas gdy
Konopka już od r. 1782 uważał się za właściciela majątku, Łętowski zaś jeszcze w początkach
w. XIX zgłasza! swoje pretensje do Modlnicy.
167