DOI Artikel:
Żurowska, Klementyna: Studia nad architekturą wczesnopiastowską
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26757#0037
połączone jedynie niewielkim otworem (np. tzw. kaplice podwójne 94). W obu
tych grupach otwór wejściowy mieści się zawsze na poziomie przyziemiar
a klatki schodowe znajdują się na zewnątrz lub we wnętrzu, albo w gruboścś
muru, umożliwiając komunikację z dołu do góry. W kaplicach podwójnych
istniały także otwory wejściowe w górnej kondygnacji 95. Zapewne miały
one bezpośrednie połączenie z budynkiem mieszkalnym. W trzeciej grupie
kondygnacja dolna położona jest poniżej poziomu otoczenia i przyjmuje
postać częściowo lub całkowicie zagłębionej krypty. Dopiero nad nią wznosi
się właściwa struktura naziemna, która z kolei może składać się z jednej lub
dwu kondygnacji. Tej grupie należy się specjalna uwaga, wykazuje ona bowiem
pewne punkty zbieżne z przypadkiem wawelskim, a nadto tak się składa,
że przykłady tej grupy bywały organicznie i osiowo łączone z drugą struk-
turą — podłużną.
Przykładów wczesnośredniowiecznych założeii wymienionego typu, któ-
rych istotne elementy strukturalne można jeszcze poprawnie odczytać, mamy
niewiele. W r. 1001, opat Wilhelm z Yolpiano rozpoczął przebudowę kościoła
Rys. 4. Dijon, kościół opactwa Św. Benignusa, rzut poziomy (wg Conanta)
opackiego Św. Benigna w Dijon i zrealizował w nim formę już wcześnie
wykształcającą się w Burgundii w takich opactwach jak Saint Germain w Au xer
re i Saint Pierre w Flavigny, oba z okresu karołińskiego 96. Wielka bazylika
94 Na temat kaplic podwójnych por. O. Schiirer, Romanische Doppelkapellen, „Marburger
Jahrbuch fiir Kunstwissenschaft”, 1929, s. 99 i nast.; G. Bandmann, Doppelkapelle, „RealIexikon
zur Deutschen Kunstgeschichte”, Band IV, 1958, s. 196—215.
95 Takie wejście górne istniało między innymi w kaplicy podwójnej w Zaborze w Czechach..
Por. A. Merhautova-Livorova, Vyznam zabofskeho kostela, „Umeni”, XX, 1972, s. 393—400.
96 Fundacja kościoła Św. Benigna w Dijon sięga czasów merowińskich. W w. IX powstaje
tu okazałe opactwo benedyktyńskie. W r. 989 opat Mayeul z Cluny przysłał do Dijon Wilhelma
z Volpiano, który odbudowuje kościół. Jego korpus podłużny poświęcony został 30 października.
1017, a rotunda od wsch. 13 maja 1018. Po pożarze w r. 1272 kościół odbudowano w stylu gotyckiro
zachowując jednak rotundę, która została rozebrana dopiero w r. 1793. Zachowano jednakże
kryptę rotundy i wyrestaurowano ją w 1. 1858—1888. Cały zespół znany nam jest przede wszystkim
z tekstów źródłowych. Na jego temat fundamentalną jest praca L. Chomton, Histoire de Peglise
Saint-Benigne de Dijon, Dijon 1900. Dalszą literaturę do omawianego zabytku zestawia C. Heitz,.
3*
35
tych grupach otwór wejściowy mieści się zawsze na poziomie przyziemiar
a klatki schodowe znajdują się na zewnątrz lub we wnętrzu, albo w gruboścś
muru, umożliwiając komunikację z dołu do góry. W kaplicach podwójnych
istniały także otwory wejściowe w górnej kondygnacji 95. Zapewne miały
one bezpośrednie połączenie z budynkiem mieszkalnym. W trzeciej grupie
kondygnacja dolna położona jest poniżej poziomu otoczenia i przyjmuje
postać częściowo lub całkowicie zagłębionej krypty. Dopiero nad nią wznosi
się właściwa struktura naziemna, która z kolei może składać się z jednej lub
dwu kondygnacji. Tej grupie należy się specjalna uwaga, wykazuje ona bowiem
pewne punkty zbieżne z przypadkiem wawelskim, a nadto tak się składa,
że przykłady tej grupy bywały organicznie i osiowo łączone z drugą struk-
turą — podłużną.
Przykładów wczesnośredniowiecznych założeii wymienionego typu, któ-
rych istotne elementy strukturalne można jeszcze poprawnie odczytać, mamy
niewiele. W r. 1001, opat Wilhelm z Yolpiano rozpoczął przebudowę kościoła
Rys. 4. Dijon, kościół opactwa Św. Benignusa, rzut poziomy (wg Conanta)
opackiego Św. Benigna w Dijon i zrealizował w nim formę już wcześnie
wykształcającą się w Burgundii w takich opactwach jak Saint Germain w Au xer
re i Saint Pierre w Flavigny, oba z okresu karołińskiego 96. Wielka bazylika
94 Na temat kaplic podwójnych por. O. Schiirer, Romanische Doppelkapellen, „Marburger
Jahrbuch fiir Kunstwissenschaft”, 1929, s. 99 i nast.; G. Bandmann, Doppelkapelle, „RealIexikon
zur Deutschen Kunstgeschichte”, Band IV, 1958, s. 196—215.
95 Takie wejście górne istniało między innymi w kaplicy podwójnej w Zaborze w Czechach..
Por. A. Merhautova-Livorova, Vyznam zabofskeho kostela, „Umeni”, XX, 1972, s. 393—400.
96 Fundacja kościoła Św. Benigna w Dijon sięga czasów merowińskich. W w. IX powstaje
tu okazałe opactwo benedyktyńskie. W r. 989 opat Mayeul z Cluny przysłał do Dijon Wilhelma
z Volpiano, który odbudowuje kościół. Jego korpus podłużny poświęcony został 30 października.
1017, a rotunda od wsch. 13 maja 1018. Po pożarze w r. 1272 kościół odbudowano w stylu gotyckiro
zachowując jednak rotundę, która została rozebrana dopiero w r. 1793. Zachowano jednakże
kryptę rotundy i wyrestaurowano ją w 1. 1858—1888. Cały zespół znany nam jest przede wszystkim
z tekstów źródłowych. Na jego temat fundamentalną jest praca L. Chomton, Histoire de Peglise
Saint-Benigne de Dijon, Dijon 1900. Dalszą literaturę do omawianego zabytku zestawia C. Heitz,.
3*
35