DOI Artikel:
Węcławowicz, Tomasz: Aneks: Rekonstrucja rotundy wawelskiej Najświętszej Panny Marii
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26757#0057
ANEKS
Tomasz Węclawowicz
REKONSTRUKCJA ROTUNDY WAWELSKIEJ NAJŚWIĘTSZEJ
PANNY MARII
Odsłonięte w roku 1917 i uzupełnione dodatkowymi kolejnymi odkry-
ciami reszty rotundy (ryc. 1) wykonane zostały z nieregularnych płaskich
plytek piaskowca wapnistego wielkości ok. 20—30 cm układanych na zapra-
wie z czystego wapna w technice petit appareil allonge. Mury grubości 75—
105 cm w układzie rzutu poziomego zarysowują cztery półkola o we-
wnętrznym promieniu około 140 cm zestawione koncentrycznie wokół koła
o średnicy około 480 cm. Łuk apsydy północno-wschodniej nie zachował
się na odcinku długości około 1,2 m. Korona murów jest nierówna i po-
szarpana. Lico zewnętrzne apsydy południowo-wschodniej zachowało się do
wysokości ok. 6 m, a pozostałe odcinki przeciętnie do wysokości 2—2,5 m.
W apsydzie południowo-wschodniej odsłonięto półkoliście przesklepiony,
z rozglifionymi ościeżami otwór okienny na wysokości około 2,65 m od stopy
muru, a w przeciwległej apsydzie dolne fragmenty takiego samego otworu
na wysokości ok. 1,70 m. Różnica wysokości związana jest ze spadkiem pod-
łoża skalnego w kierunku południowym. W filarze międzyapsydowym został
odkryty również półkoliście sklepiony otwór wejściowy (ryc. 8) prowadzący
do pomieszczenia ograniczonego fragmentami murów o łukowatym zarysie,
które zostało określone, ze względu na otwór w posadzce — pozostałość
po drewnianym słupie spiralnych stopni—-jako klatka schodowa 1.
Poza tym odnaleziono dwa niewysokie odcinki murów prostych. Pierwszy
długości ok. 2,5 m przewiązany z apsydą południowo-zachodnią. Drugi,
równoległy do niego, długości ok. 5 m, przylegający do apsydy północno-
-zachodniej, lecz z nią nie przewiązany (ryc. 2, 3, 4, 5). W ścianie apsydy
północno-zachodniej odkryta została dolna partia otworu wejściowego o po-
ziomie progu około 1,2 m powyżej stopy muru. Otwór ten jest zamurowany
od wewnątrz płytkanri piaskowca, od zewnątrz kostką romańską 2 (ryc. 6 i 7).
1 K. Żurowska, Rotimda wawetska. Studium nad wczesnopiastowską architekturą centralną
w> Polsee „Studia do dziejów W'awelu”, 111, 1968, s. 19.
2 Odkryty i opracowany przez S. Walczego — materialy niepublikowane.
55
Tomasz Węclawowicz
REKONSTRUKCJA ROTUNDY WAWELSKIEJ NAJŚWIĘTSZEJ
PANNY MARII
Odsłonięte w roku 1917 i uzupełnione dodatkowymi kolejnymi odkry-
ciami reszty rotundy (ryc. 1) wykonane zostały z nieregularnych płaskich
plytek piaskowca wapnistego wielkości ok. 20—30 cm układanych na zapra-
wie z czystego wapna w technice petit appareil allonge. Mury grubości 75—
105 cm w układzie rzutu poziomego zarysowują cztery półkola o we-
wnętrznym promieniu około 140 cm zestawione koncentrycznie wokół koła
o średnicy około 480 cm. Łuk apsydy północno-wschodniej nie zachował
się na odcinku długości około 1,2 m. Korona murów jest nierówna i po-
szarpana. Lico zewnętrzne apsydy południowo-wschodniej zachowało się do
wysokości ok. 6 m, a pozostałe odcinki przeciętnie do wysokości 2—2,5 m.
W apsydzie południowo-wschodniej odsłonięto półkoliście przesklepiony,
z rozglifionymi ościeżami otwór okienny na wysokości około 2,65 m od stopy
muru, a w przeciwległej apsydzie dolne fragmenty takiego samego otworu
na wysokości ok. 1,70 m. Różnica wysokości związana jest ze spadkiem pod-
łoża skalnego w kierunku południowym. W filarze międzyapsydowym został
odkryty również półkoliście sklepiony otwór wejściowy (ryc. 8) prowadzący
do pomieszczenia ograniczonego fragmentami murów o łukowatym zarysie,
które zostało określone, ze względu na otwór w posadzce — pozostałość
po drewnianym słupie spiralnych stopni—-jako klatka schodowa 1.
Poza tym odnaleziono dwa niewysokie odcinki murów prostych. Pierwszy
długości ok. 2,5 m przewiązany z apsydą południowo-zachodnią. Drugi,
równoległy do niego, długości ok. 5 m, przylegający do apsydy północno-
-zachodniej, lecz z nią nie przewiązany (ryc. 2, 3, 4, 5). W ścianie apsydy
północno-zachodniej odkryta została dolna partia otworu wejściowego o po-
ziomie progu około 1,2 m powyżej stopy muru. Otwór ten jest zamurowany
od wewnątrz płytkanri piaskowca, od zewnątrz kostką romańską 2 (ryc. 6 i 7).
1 K. Żurowska, Rotimda wawetska. Studium nad wczesnopiastowską architekturą centralną
w> Polsee „Studia do dziejów W'awelu”, 111, 1968, s. 19.
2 Odkryty i opracowany przez S. Walczego — materialy niepublikowane.
55