DOI issue:
Komunikaty
DOI article:Etush, Noemi: Salomon Adler (1630–1709) w badaniach archiwalnych w latach 1651–1666
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.72800#0218
każdego zawodu artystycznego, w tym malarzy. Poborcy mieli możliwość obni-
żania wysokości podatku w zależności od indywidualnej sytuacji ekonomicznej,
przy jednoczesnym prowadzaniu rejestru (od marca 1582 r.22), oraz obowiązek
powiadamiania gastaldo23 o imionach, nazwiskach i adresach podatników w prze-
ciągu miesiąca od momentu wpisania do ksiąg. Z kolei gastaldo co roku musiał
informować tansadori o nowych członkach w celu wpisania ich do ksiąg podat-
kowych. Wymagano aktualizowania tych zapisów co trzy lata lub, jeśli była taka
potrzeba, na bieżąco24. Od cechu pobierano stałą składkę roczną odprowadzaną
do mennicy oraz podatki nadzwyczajne przeznaczone na pokrycie zwiększonych
wydatków związanych z obronnością ze względu na rozwijające się konflikty
zbrojne. Niestety z powodu niskiej ściągalności wierzytelności i prowadzonych
w XVII w. wojen nakładano coraz to nowe podatki oraz dotkliwe kary na dłuż-
ników, co oczywiście nie sprzyjało przystępowaniu nowych malarzy do korpo-
racji. Dlatego też w poszukiwaniach źródeł dotyczących Salomona Adlera należy
uwzględnić dokumenty cechowe, które obejmują wpisy do rejestru potwierdzające
zawarcie kontraktu oraz listy płatników podatkowych.
W celu odnalezienia śladów obecności Adlera w cechu malarzy należy przede
wszystkim przenalizować dokumenty finansowe Milizia da Mar25 i wypisy
z rejestru cechu. W tych pierwszych nie ma zapisów z okresu przebywania
malarza w mieście - zachowany zespół składa się w większości z dokumentów
z lat 1730-1740, 1680-1690 oraz sporadycznie z wcześniejszych źródeł. Część
akt korporacji malarzy jest przechowywana w Bibliotece Muzeum Correr - sta-
nowią one kopie oryginałów, które nie przetrwały do czasów współczesnych,
wykonane przez Giannantoniego Moschiniego w 1815 r. Składają się na nie
cztery listy nazwisk artystów. Pierwsza obejmuje lata 1530-160026, druga lata
1600-165727, trzecia lata 1687-173028 i czwarta lata 1726-178029. Niestety kwe-
renda tych archiwaliów również nie dała pozytywnych wyników- nazwisko
Adlera nie występuje na liście z roku, w którym malarz przybył do Wenecji,
jak to ustalono na podstawie dokumentu z Cremy. Podobnie jest w przypadku
dokumentów znajdujących się w zespole Arti zgormadzonych w Archivio di
Stato di Venezia30. W związku z tym można zakładać, że świadectwa dotyczące
wstąpienia Adlera do cechu nie zachowały się do czasu sporządzania kopii bądź
też, że nigdy nie był on jego członkiem.
22 Favaro, Narte dei pittori..., s. 84.
23 Gastaldo - urzędnik państwowy sprawujący kontrolę nad gildiami w imieniu doży. Zaj-
mował się wykonywaniem wyroków cywilnych i karnych.
24 Favaro, Narte dei pittori..., s. 48-49.
25 Archivio Storico di Venezia (dalej: ASV), Milizia da Mar, b 550-551.
26 Biblioteca del Museo Civico Correr, ms. Moschin XIX w, Nota de pittori registrati nelibri
della Veneta Accademia trattane l'anno 1815, cyt. za: Favaro, Narte dei pittori..., s. 137-144.
27 Ibidem, s. 144-155.
28 Ibidem, s. 155-158.
29 Ibidem, s. 158-160.
30 ASV, Arti, b 105, cyt. za: Favaro, Norte dei pittori..., s. 161-194.
Salomon
Adler...
217
żania wysokości podatku w zależności od indywidualnej sytuacji ekonomicznej,
przy jednoczesnym prowadzaniu rejestru (od marca 1582 r.22), oraz obowiązek
powiadamiania gastaldo23 o imionach, nazwiskach i adresach podatników w prze-
ciągu miesiąca od momentu wpisania do ksiąg. Z kolei gastaldo co roku musiał
informować tansadori o nowych członkach w celu wpisania ich do ksiąg podat-
kowych. Wymagano aktualizowania tych zapisów co trzy lata lub, jeśli była taka
potrzeba, na bieżąco24. Od cechu pobierano stałą składkę roczną odprowadzaną
do mennicy oraz podatki nadzwyczajne przeznaczone na pokrycie zwiększonych
wydatków związanych z obronnością ze względu na rozwijające się konflikty
zbrojne. Niestety z powodu niskiej ściągalności wierzytelności i prowadzonych
w XVII w. wojen nakładano coraz to nowe podatki oraz dotkliwe kary na dłuż-
ników, co oczywiście nie sprzyjało przystępowaniu nowych malarzy do korpo-
racji. Dlatego też w poszukiwaniach źródeł dotyczących Salomona Adlera należy
uwzględnić dokumenty cechowe, które obejmują wpisy do rejestru potwierdzające
zawarcie kontraktu oraz listy płatników podatkowych.
W celu odnalezienia śladów obecności Adlera w cechu malarzy należy przede
wszystkim przenalizować dokumenty finansowe Milizia da Mar25 i wypisy
z rejestru cechu. W tych pierwszych nie ma zapisów z okresu przebywania
malarza w mieście - zachowany zespół składa się w większości z dokumentów
z lat 1730-1740, 1680-1690 oraz sporadycznie z wcześniejszych źródeł. Część
akt korporacji malarzy jest przechowywana w Bibliotece Muzeum Correr - sta-
nowią one kopie oryginałów, które nie przetrwały do czasów współczesnych,
wykonane przez Giannantoniego Moschiniego w 1815 r. Składają się na nie
cztery listy nazwisk artystów. Pierwsza obejmuje lata 1530-160026, druga lata
1600-165727, trzecia lata 1687-173028 i czwarta lata 1726-178029. Niestety kwe-
renda tych archiwaliów również nie dała pozytywnych wyników- nazwisko
Adlera nie występuje na liście z roku, w którym malarz przybył do Wenecji,
jak to ustalono na podstawie dokumentu z Cremy. Podobnie jest w przypadku
dokumentów znajdujących się w zespole Arti zgormadzonych w Archivio di
Stato di Venezia30. W związku z tym można zakładać, że świadectwa dotyczące
wstąpienia Adlera do cechu nie zachowały się do czasu sporządzania kopii bądź
też, że nigdy nie był on jego członkiem.
22 Favaro, Narte dei pittori..., s. 84.
23 Gastaldo - urzędnik państwowy sprawujący kontrolę nad gildiami w imieniu doży. Zaj-
mował się wykonywaniem wyroków cywilnych i karnych.
24 Favaro, Narte dei pittori..., s. 48-49.
25 Archivio Storico di Venezia (dalej: ASV), Milizia da Mar, b 550-551.
26 Biblioteca del Museo Civico Correr, ms. Moschin XIX w, Nota de pittori registrati nelibri
della Veneta Accademia trattane l'anno 1815, cyt. za: Favaro, Narte dei pittori..., s. 137-144.
27 Ibidem, s. 144-155.
28 Ibidem, s. 155-158.
29 Ibidem, s. 158-160.
30 ASV, Arti, b 105, cyt. za: Favaro, Norte dei pittori..., s. 161-194.
Salomon
Adler...
217