DOI article:
Andrzejewska‑Zając, Alicja: Vivit post funera virtus: Odzyskany portret Hansa von Aachenaz kolekcji Jacoba Kabruna
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.72800#0116
Alicja Andrzejewska-Zajqc
Muzeum Narodowe w Gdańsku
ORCID: 0000-0003-2689-1772
Vivit post funera virtus. Odzyskany portret
Hansa von Aachena z kolekcji Jacoba Kabruna
https://doi.org/ 10.2688l/porta.2023.22.06
Słowa kluczowe: Occasio, Fortuna, Kairos, Hans von Aachen, Pieter Isaacsz, Jan Saenredam,
Jacob Kabrun, straty wojenne, Scypion Afrykański Starszy, Hercules in bivio, cnota
Keywords: Occasio, Fortune, Kairos, Hans von Aachen, Pieter Isaacsz, Jan Saenredam, Jacob
Kabrun, war losses, Scipio Africanus, Hercules in bivio, virtue
Kolekcja dzieł sztuki Jacoba Kabruna - zmarłego w 1814 r. gdańskiego kupca -
stała się podstawą otwartego w marcu 1873 r. Muzeum Miejskiego w Gdańsku.
W spisanym w 1809 r. testamencie Kabrun zastrzegł, że po jego śmierci cały
zbiór rycin, rysunków, obrazów, biblioteka oraz 100 tys. guldenów w obliga-
cjach miejskich mają zostać ofiarowane korporacji kupieckiej wraz z poleceniem
utworzenia w mieście instytutu edukacyjnego dla młodzieży chcącej kształcić się
w dziedzinie handlu1. Do powołania w Gdańsku pierwszej publicznej instytucji
muzealnej była jeszcze bardzo daleka droga. W ciągu niemal sześćdziesięciu lat
kolekcja zmieniała swoje miejsce pięciokrotnie. Po sprzedaży domu Kabruna
przy ulicy Długiej 9 została przeniesiona do siedziby resursy Concordia przy
ulicy Ogarnej 83. Opiekę nad nią powierzono ówczesnemu dyrektorowi Kró-
lewskiej Szkoły Sztuk Pięknych w Gdańsku, Johannowi A. Breysigowi, który
sprawował ją do 1831 r. Breysig sporządził częściowy spis dzieł. Prawdopo-
dobnie to on naniósł brązowym tuszem numery na obiekty papierowe2, które
dziś, obok suchej pieczęci z monogramem „KG", pochodzącej zapewne z tego
samego czasu, są najistotniejszymi znakami rozpoznawczymi dzieł należących
do kolekcji gdańskiego kupca. W 1822 r. po raz pierwszy kolekcja została zapre-
zentowana w domu Eggertów przy Długim Targu 3, w 1823 r. przeniesiono
ją do domu Genschkego przy ulicy Długiej, a od 1828 r. znajdowała się wraz
ze zbiorami Biblioteki Miejskiej w kościele św. Jakuba. W latach 1833-1872
1 Testament des am 25. Oct. 1814 verstorbenen Kaufmann Jacob Kabrun, „Der neues Preus-
sischen Provinzial - Blätter" 1856, Bd. 9, s. 210- 212.
2 W 1820 r. został opublikowany w Gdańsku katalog rysunków i obrazów z kolekcji Jacoba
Kabruna autorstwa Johanna A. Breysiga - Verzeichniss eines Theiles der Kabrunschen Bildgal-
lerie in Danzig. Numeracja katalogowa odpowiada numerom naniesionym brązowym tuszem
na rysunki.
115
Muzeum Narodowe w Gdańsku
ORCID: 0000-0003-2689-1772
Vivit post funera virtus. Odzyskany portret
Hansa von Aachena z kolekcji Jacoba Kabruna
https://doi.org/ 10.2688l/porta.2023.22.06
Słowa kluczowe: Occasio, Fortuna, Kairos, Hans von Aachen, Pieter Isaacsz, Jan Saenredam,
Jacob Kabrun, straty wojenne, Scypion Afrykański Starszy, Hercules in bivio, cnota
Keywords: Occasio, Fortune, Kairos, Hans von Aachen, Pieter Isaacsz, Jan Saenredam, Jacob
Kabrun, war losses, Scipio Africanus, Hercules in bivio, virtue
Kolekcja dzieł sztuki Jacoba Kabruna - zmarłego w 1814 r. gdańskiego kupca -
stała się podstawą otwartego w marcu 1873 r. Muzeum Miejskiego w Gdańsku.
W spisanym w 1809 r. testamencie Kabrun zastrzegł, że po jego śmierci cały
zbiór rycin, rysunków, obrazów, biblioteka oraz 100 tys. guldenów w obliga-
cjach miejskich mają zostać ofiarowane korporacji kupieckiej wraz z poleceniem
utworzenia w mieście instytutu edukacyjnego dla młodzieży chcącej kształcić się
w dziedzinie handlu1. Do powołania w Gdańsku pierwszej publicznej instytucji
muzealnej była jeszcze bardzo daleka droga. W ciągu niemal sześćdziesięciu lat
kolekcja zmieniała swoje miejsce pięciokrotnie. Po sprzedaży domu Kabruna
przy ulicy Długiej 9 została przeniesiona do siedziby resursy Concordia przy
ulicy Ogarnej 83. Opiekę nad nią powierzono ówczesnemu dyrektorowi Kró-
lewskiej Szkoły Sztuk Pięknych w Gdańsku, Johannowi A. Breysigowi, który
sprawował ją do 1831 r. Breysig sporządził częściowy spis dzieł. Prawdopo-
dobnie to on naniósł brązowym tuszem numery na obiekty papierowe2, które
dziś, obok suchej pieczęci z monogramem „KG", pochodzącej zapewne z tego
samego czasu, są najistotniejszymi znakami rozpoznawczymi dzieł należących
do kolekcji gdańskiego kupca. W 1822 r. po raz pierwszy kolekcja została zapre-
zentowana w domu Eggertów przy Długim Targu 3, w 1823 r. przeniesiono
ją do domu Genschkego przy ulicy Długiej, a od 1828 r. znajdowała się wraz
ze zbiorami Biblioteki Miejskiej w kościele św. Jakuba. W latach 1833-1872
1 Testament des am 25. Oct. 1814 verstorbenen Kaufmann Jacob Kabrun, „Der neues Preus-
sischen Provinzial - Blätter" 1856, Bd. 9, s. 210- 212.
2 W 1820 r. został opublikowany w Gdańsku katalog rysunków i obrazów z kolekcji Jacoba
Kabruna autorstwa Johanna A. Breysiga - Verzeichniss eines Theiles der Kabrunschen Bildgal-
lerie in Danzig. Numeracja katalogowa odpowiada numerom naniesionym brązowym tuszem
na rysunki.
115