DOI article:
Piesio, Adam: Późnobarokowy kościół w Baranowie nad Wieprzem
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.29198#0164
152
ADAM PIESIO
wchodzące w skład ar-
chitektury tej ostatniej,
podział bocznych ele-
wacji na cztery przęsła
przeprowadzony jest za
pomocą par piłastrów,
przy czym odstęp mię-
dzy tymi pilastrami
w pierwszej od fasa-
dy parze jest prawie
półtora raza większy
od szerokości pilastra.
W przejściu nawy do
prezbiterium (ryc. 31),
tworzącym w rzucie po-
ziomym linię krzywą,
wewnętrzne pseudopilastry każdej pary na rogu załamania ściany stoją
ukośnie w stosunku do płaszczyzn ścian nawy i prezbiterium. To samo
dotyczy i pseudopilastrów na przejściu prostych ścian bocznych prezbi-
terium w wygiętą partię tylną. Pseudopilastry na osi bocznych ścian
prezbiterium — pojedyncze. Wszystkie okna bocznych elewacji i prez-
biterium są zakreślone od góry półkoliście i mają bardzo głębokie roz-
glifienia, a na dole wsparte są na szerokich ławach okiennych (ryc. 30).
Prezbiterium ma z każdej strony po dwa okna boczne i dwa na tylnej
zaokrąglonej ścianie. Na osi prezbiterium umieszczone są w cokole dwie
płyty marmurowe. Ściśle na osi — płyta pomemoratywna fundatora
z napisem: ,,Tu spoczywa św. p. Tomasz Okuński — Scholastyk lubelski
Proboszcz Barano-wski Fundator tego kościoła — Umarł dnia 22 lu-
tego 1788 roku — Parniętkę tę położył — S. P. Michał Kościelski —
Siostrzeniec i następca". Płyta obok z prawej strony, prawdopodobnie
wyjęta ze starego kościoła, z napisem gotykiem, nieco zatartym: ,,De-
dicatio — huius Ecclesiae — D/ome/nica prima — Post festum — S: Mi-
chaelis — P. B. P. P. 1612".
Ściany przejść od nawy do prezbiterium, jak i boczne ściany tego
ostatniego, zasłonięte są w części dolnej przez wspomniane wyżej przy-
budówki — zakrystię i skarbczyk. Ten ostatni ma niski, gładki cokół
oraz gzyms o dość skomplikowanym profilu (ryc. 31), a przy zaokrąglo-
nych narożnikach od strony prezbiterium — bardzo szerokie pseudopi-
lastry. Okna prostokątne, bez obramień. Co do budynku zakrystii z po-
koikiem na górze, zdobi go jedynie profilowany gzyms, ściany są gład-
kie, a otwory bez obramień.
Szczyt, zasłaniający od tyłu dach nad nawą główną, ma dekorację
Ryc. 30. Kościół w Baranowie. Elewacja północna.
ADAM PIESIO
wchodzące w skład ar-
chitektury tej ostatniej,
podział bocznych ele-
wacji na cztery przęsła
przeprowadzony jest za
pomocą par piłastrów,
przy czym odstęp mię-
dzy tymi pilastrami
w pierwszej od fasa-
dy parze jest prawie
półtora raza większy
od szerokości pilastra.
W przejściu nawy do
prezbiterium (ryc. 31),
tworzącym w rzucie po-
ziomym linię krzywą,
wewnętrzne pseudopilastry każdej pary na rogu załamania ściany stoją
ukośnie w stosunku do płaszczyzn ścian nawy i prezbiterium. To samo
dotyczy i pseudopilastrów na przejściu prostych ścian bocznych prezbi-
terium w wygiętą partię tylną. Pseudopilastry na osi bocznych ścian
prezbiterium — pojedyncze. Wszystkie okna bocznych elewacji i prez-
biterium są zakreślone od góry półkoliście i mają bardzo głębokie roz-
glifienia, a na dole wsparte są na szerokich ławach okiennych (ryc. 30).
Prezbiterium ma z każdej strony po dwa okna boczne i dwa na tylnej
zaokrąglonej ścianie. Na osi prezbiterium umieszczone są w cokole dwie
płyty marmurowe. Ściśle na osi — płyta pomemoratywna fundatora
z napisem: ,,Tu spoczywa św. p. Tomasz Okuński — Scholastyk lubelski
Proboszcz Barano-wski Fundator tego kościoła — Umarł dnia 22 lu-
tego 1788 roku — Parniętkę tę położył — S. P. Michał Kościelski —
Siostrzeniec i następca". Płyta obok z prawej strony, prawdopodobnie
wyjęta ze starego kościoła, z napisem gotykiem, nieco zatartym: ,,De-
dicatio — huius Ecclesiae — D/ome/nica prima — Post festum — S: Mi-
chaelis — P. B. P. P. 1612".
Ściany przejść od nawy do prezbiterium, jak i boczne ściany tego
ostatniego, zasłonięte są w części dolnej przez wspomniane wyżej przy-
budówki — zakrystię i skarbczyk. Ten ostatni ma niski, gładki cokół
oraz gzyms o dość skomplikowanym profilu (ryc. 31), a przy zaokrąglo-
nych narożnikach od strony prezbiterium — bardzo szerokie pseudopi-
lastry. Okna prostokątne, bez obramień. Co do budynku zakrystii z po-
koikiem na górze, zdobi go jedynie profilowany gzyms, ściany są gład-
kie, a otwory bez obramień.
Szczyt, zasłaniający od tyłu dach nad nawą główną, ma dekorację
Ryc. 30. Kościół w Baranowie. Elewacja północna.