DOI Artikel:
Strzałkowski, Zbigniew: Obraz Opłakiwanie Chrystusa z Czarnego Potoka w Tarnowskim Muzeum Diecezjalnym
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29198#0091
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XIII, z. 4 1965
ZBIGNIEW STRZAŁKOWSKI
OBRAZ OPŁAKZWANLE CHRYSTUSA Z CZARNEGO POTOKA
W TARNOWSKIM MUZEUM DIECEZJALNYM
Na podjęcie opracowania niniejszego tematu złożyły się trzy zasadnicze
sprawy: 1. nie wystarczająca ilość monograficznych opracowań zabytków
malarstwa sądeckiego, 2. brak opracowania tematu ikonograficznego ja-
kim jest Opłakiwanie Chrystusa w polskiej plastyce średniowiecznej,
3. nowe próby sformułowania pojęcia ,,szkoły sądeckiej" w nauce pol-
skiej. Dzięki rozwojowi aparatu poznawczego i nowym metodom ana-
litycznym zaproponowanym przez Panofsky'ego k współczesna interpre-
tacja dzieła zamyka się w rozszyfrowaniu języka form i symbolu dzieła,
w jego powiązaniach stylistycznych ze środowiskiem oraz wpływami
epoki. Idąc po tej linii starałem się wykazać owe powiązania i możliwość
ewentualnego pierwszeństwa Mistrza obrazu z Czarnego Potoka przed
Mistrzem Chomranickim.
Pionier historii sztuki, jakim był bezsprzecznie Łuszczkiewicz k swymi
badaniami po raz pierwszy próbuje wyznaczyć szkole sądeckiej samoistną
funkcję, widząc szereg momentów różniących ją od środowiska krakow-
skiego. Zagadnienie obu szkół będzie przez następnych kilkadziesiąt lat
ścierało się w polemikach uczonych, rozciągających wpływy innych śro-
dowisk na oba warsztaty, nim publikacje Walickiego i Dutkiewicza z lat
trzydziestych naszego wieku nie sprecyzują dokładnie istnienia ,,szkoły
malarskiej" na Podkarpaciu.
Zdaję sobie sprawę, że praca niniejsza nie wyczerpuje zagadnienia.
Dotyczy to w dużej mierze całokształtu problematyki Sądeczyzny, tak
w kwestii zaludnienia, tła polityczno-ekonomicznego, jak też administra-
cji kościelnej czy różnych form kultu religijnego. Szereg rozpraw ukazało
się w ,,Rocznikach Sądeckich" s, pewne zagadnienia zostały już ostatnio
1 Oryginalna w tym względzie jest uwaga J. E. Dutkiewicza, Notop Sącz —
polska Siena, „Przegląd Artystyczny", 1 (1946), nr 5, s. 7—8.
2 W. Łuszczkiewicz, Obrazp szkól cechotopch polskich, XV, XVZ i XVII
toiekn u? Mazettm, Narodotopm to Krakotoie, „Wiadomości Numizmatyczno-Ar-
cheologiczne", T. 3, nr 1—3.
2 „Roczniki Sądeckie", 1 (1939); 3 (1957).
Tom XIII, z. 4 1965
ZBIGNIEW STRZAŁKOWSKI
OBRAZ OPŁAKZWANLE CHRYSTUSA Z CZARNEGO POTOKA
W TARNOWSKIM MUZEUM DIECEZJALNYM
Na podjęcie opracowania niniejszego tematu złożyły się trzy zasadnicze
sprawy: 1. nie wystarczająca ilość monograficznych opracowań zabytków
malarstwa sądeckiego, 2. brak opracowania tematu ikonograficznego ja-
kim jest Opłakiwanie Chrystusa w polskiej plastyce średniowiecznej,
3. nowe próby sformułowania pojęcia ,,szkoły sądeckiej" w nauce pol-
skiej. Dzięki rozwojowi aparatu poznawczego i nowym metodom ana-
litycznym zaproponowanym przez Panofsky'ego k współczesna interpre-
tacja dzieła zamyka się w rozszyfrowaniu języka form i symbolu dzieła,
w jego powiązaniach stylistycznych ze środowiskiem oraz wpływami
epoki. Idąc po tej linii starałem się wykazać owe powiązania i możliwość
ewentualnego pierwszeństwa Mistrza obrazu z Czarnego Potoka przed
Mistrzem Chomranickim.
Pionier historii sztuki, jakim był bezsprzecznie Łuszczkiewicz k swymi
badaniami po raz pierwszy próbuje wyznaczyć szkole sądeckiej samoistną
funkcję, widząc szereg momentów różniących ją od środowiska krakow-
skiego. Zagadnienie obu szkół będzie przez następnych kilkadziesiąt lat
ścierało się w polemikach uczonych, rozciągających wpływy innych śro-
dowisk na oba warsztaty, nim publikacje Walickiego i Dutkiewicza z lat
trzydziestych naszego wieku nie sprecyzują dokładnie istnienia ,,szkoły
malarskiej" na Podkarpaciu.
Zdaję sobie sprawę, że praca niniejsza nie wyczerpuje zagadnienia.
Dotyczy to w dużej mierze całokształtu problematyki Sądeczyzny, tak
w kwestii zaludnienia, tła polityczno-ekonomicznego, jak też administra-
cji kościelnej czy różnych form kultu religijnego. Szereg rozpraw ukazało
się w ,,Rocznikach Sądeckich" s, pewne zagadnienia zostały już ostatnio
1 Oryginalna w tym względzie jest uwaga J. E. Dutkiewicza, Notop Sącz —
polska Siena, „Przegląd Artystyczny", 1 (1946), nr 5, s. 7—8.
2 W. Łuszczkiewicz, Obrazp szkól cechotopch polskich, XV, XVZ i XVII
toiekn u? Mazettm, Narodotopm to Krakotoie, „Wiadomości Numizmatyczno-Ar-
cheologiczne", T. 3, nr 1—3.
2 „Roczniki Sądeckie", 1 (1939); 3 (1957).