DOI Heft:
Heft 2
DOI Artikel:Skarbek, Jan: Pomoc Galicji dla powstania listopadowego w województwie lubelskim
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.29201#0259
GALICJA A POWSTANIE LISTOPADOWE
91
Wprawdzie z powodu dużego oddalenia od Wisły posiadała drugorzęd-
ne znaczenie strategiczne, to jednak ważna była ze względu na Galicję
i Wołyń. Stała się nie tylko dogodnym punktem zbornym dla napływa-
jących ochotników i szukających schronienia oddziałów, ale i bazą wy-
padową przeciwko południowym guberniom cesarstwa H
Przedstawione zarządzenia administracyjne i rozporządzenia wojsko-
we podjęte w Galicji miały przeszkodzić, w myśl zamierzeń gubernium,
we wzajemnych kontaktach tej prowincji z Królestwem. Nie wywarły
one jednak większego wpływu, podobnie zresztą, jak i stanowisko zajęte
w tej sprawie przez Dyktatora, który nie zgodził się na formowanie le-
gionu galicyjskiego. W drugiej połowie grudnia daje się wyraźnie za-
obserwować znaczny napływ ochotników z Galicji do województwa lu-
belskiego. Niewątpliwie przyczyniły się do tego w dużej mierze instruk-
cje, jakie otrzymały polskie władze graniczne, a szczególnie straż gra-
niczna województwa lubelskiego, której nakazano służyć zgłaszającym
się ochotnikom wszelkimi ułatwieniami U
Pierwsi ochotnicy rekrutowali się wyłącznie z młodzieży, głównie
studentów Uniwersytetu Lwowskiego. Było to zasługą już od dłuższe-
go czasu działających tam tajnych związków akademickich. Przez swych
agentów: Augusta Bielowskiego, Szymona Łopatyńskiego i Lucjana Sto-
bieckiego, studenci oddziaływali także na młodzież gimnazjalną i rze-
mieślniczą. W akcji tej szczególną rolę odegrali: student Wydziału Pra-
wa Feliks Poradowski i były oficer huzarów Hipolit Chołoniewski. Z po-
lecenia komendanta twierdzy Zamościa, gen. Juliana Sierawskiego,
w grudniu ochotnicy ci rozkolportowali na terenie Lwowa i w jego oko-
licach nie znane dotychczas tu rozporządzenia Rządu Narodowego U Nie
znamy treści tych rozporządzeń. Wątpić należy, aby nawoływano w nich
do zaciągania się w szeregi armii powstańczej, tym bardziej że Rządo-
wi szczególnie zależało na utrzymaniu dobrych stosunków z Austrią.
Z raportu działającego w Galicji agenta, byłego intendenta Gene-
ralnego Skarbu za kierownictwa Węgleńskiego, ziemianina z Podola
*6 I. Prądzyński, Pamiętniki, Kraków 1909, t. I, s. 289; W. Tokarz, op. cit.,
s. 69 n.
'' Rkps 457 a, k. 109 — Dembski do KWL 15 X11 1830; AGAD WC, rkps 238, k. 7 —
Do Rady Najwyższej Narodowej 7 I 1831 — ,,Zwróciło wszelako [KWL — JS]
uwagę tejże straży, iż gdyby pojedyncze lub w gromadzie zebrane osoby
w przyjaznych dla kraju naszego zamiarach na granicy stawiły się i przejścia
zażądały, w takim przypadku przejście granicy bez żadnej rewizji dozwolone
im ma być".
is F. Poradowski, Wspomnienia 2 roku 1830 i 1831, [W:] Zbiór pamiętwikóiu
do historii potuslama polskiego z roku 1830—1831, Lwów 1882, s. 434; Choło-
decki-Białynia, op. cit., s. 34; W. Tokarz, Dzieje Polski 1816—1831, [W:]
Polska — jej dnieje i kultura, Warszawa [brw.], s. 144. Oprócz związków aka-
demickich istniały tam Związek Patriotyczny i Gmina Nadwiślańska.
91
Wprawdzie z powodu dużego oddalenia od Wisły posiadała drugorzęd-
ne znaczenie strategiczne, to jednak ważna była ze względu na Galicję
i Wołyń. Stała się nie tylko dogodnym punktem zbornym dla napływa-
jących ochotników i szukających schronienia oddziałów, ale i bazą wy-
padową przeciwko południowym guberniom cesarstwa H
Przedstawione zarządzenia administracyjne i rozporządzenia wojsko-
we podjęte w Galicji miały przeszkodzić, w myśl zamierzeń gubernium,
we wzajemnych kontaktach tej prowincji z Królestwem. Nie wywarły
one jednak większego wpływu, podobnie zresztą, jak i stanowisko zajęte
w tej sprawie przez Dyktatora, który nie zgodził się na formowanie le-
gionu galicyjskiego. W drugiej połowie grudnia daje się wyraźnie za-
obserwować znaczny napływ ochotników z Galicji do województwa lu-
belskiego. Niewątpliwie przyczyniły się do tego w dużej mierze instruk-
cje, jakie otrzymały polskie władze graniczne, a szczególnie straż gra-
niczna województwa lubelskiego, której nakazano służyć zgłaszającym
się ochotnikom wszelkimi ułatwieniami U
Pierwsi ochotnicy rekrutowali się wyłącznie z młodzieży, głównie
studentów Uniwersytetu Lwowskiego. Było to zasługą już od dłuższe-
go czasu działających tam tajnych związków akademickich. Przez swych
agentów: Augusta Bielowskiego, Szymona Łopatyńskiego i Lucjana Sto-
bieckiego, studenci oddziaływali także na młodzież gimnazjalną i rze-
mieślniczą. W akcji tej szczególną rolę odegrali: student Wydziału Pra-
wa Feliks Poradowski i były oficer huzarów Hipolit Chołoniewski. Z po-
lecenia komendanta twierdzy Zamościa, gen. Juliana Sierawskiego,
w grudniu ochotnicy ci rozkolportowali na terenie Lwowa i w jego oko-
licach nie znane dotychczas tu rozporządzenia Rządu Narodowego U Nie
znamy treści tych rozporządzeń. Wątpić należy, aby nawoływano w nich
do zaciągania się w szeregi armii powstańczej, tym bardziej że Rządo-
wi szczególnie zależało na utrzymaniu dobrych stosunków z Austrią.
Z raportu działającego w Galicji agenta, byłego intendenta Gene-
ralnego Skarbu za kierownictwa Węgleńskiego, ziemianina z Podola
*6 I. Prądzyński, Pamiętniki, Kraków 1909, t. I, s. 289; W. Tokarz, op. cit.,
s. 69 n.
'' Rkps 457 a, k. 109 — Dembski do KWL 15 X11 1830; AGAD WC, rkps 238, k. 7 —
Do Rady Najwyższej Narodowej 7 I 1831 — ,,Zwróciło wszelako [KWL — JS]
uwagę tejże straży, iż gdyby pojedyncze lub w gromadzie zebrane osoby
w przyjaznych dla kraju naszego zamiarach na granicy stawiły się i przejścia
zażądały, w takim przypadku przejście granicy bez żadnej rewizji dozwolone
im ma być".
is F. Poradowski, Wspomnienia 2 roku 1830 i 1831, [W:] Zbiór pamiętwikóiu
do historii potuslama polskiego z roku 1830—1831, Lwów 1882, s. 434; Choło-
decki-Białynia, op. cit., s. 34; W. Tokarz, Dzieje Polski 1816—1831, [W:]
Polska — jej dnieje i kultura, Warszawa [brw.], s. 144. Oprócz związków aka-
demickich istniały tam Związek Patriotyczny i Gmina Nadwiślańska.