DOI Heft:
Heft 3
DOI Artikel:Niemirska-Pliszczyńska, Janina: Twórczość naukowa i artystyczna śp. profesora Mieczysława Popławskiego w czasie ostatniej wojny: (ur. 20 XII 1893, um. 29 XII 1946)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.29201#0371
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XVI, zeszyt 3 - 1968
JANINA NIEMIRSKA-PLISZCZYŃSKA
TWÓRCZOŚĆ NAUKOWA I ARTYSTYCZNA
ŚP. MIECZYSŁAWA POPŁAWSKIEGO
W CZASIE OSTATNIEJ WOJNY
(ur. 20 XII 1893, um. 29 XII 1946)
Postać prof. M. Popławskiego zrośnięta była mocno z kolorytem
lokalnym Lublina. Znali go od dwudziestu lat nie tylko naukowcy, lecz
również plastycy, muzycy, literaci. Aktywny biorąc udział w życiu to-
warzyskim Lubłina, znany był z ekscentryczności wypowiedzi, zmien-
ności nastrojów, lapidarności sądów, niezwykłej porywczości tempera-
mentu, co, rzecz dziwna, nie odbijało się na jego pracy naukowej, od-
znaczającej się dyscypliną myślową, jasną konstrukcją, spokojem ujęcia.
Wojna wyrwała nas wszystkich z unormowanego trybu życia, z łożyska
względnej wygody, a nieraz komfortu, naraziła na nieoczekiwane zu-
pełnie koleje losu. Patrząc na ten okres już z pewnej perspektywy, mo-
żemy zauważyć, że zmarły Profesor wykazał w nim dużą elastyczność,
siłę żywotną, hart ducha zarówno w czasie swego półrocznego przeszło
pobytu w więzieniu na Zamku Lubelskim, jak również w czasie długiego
głodowania i poniewierki mieszkaniowej, utrudnionej jeszcze obecnością
starej, niedołężnej matki, o którą mimo niezmiernie trudnych warun-
ków finansowych bardzo się troszczył aż do ostatnich chwil jej życia.
Dziwne bywają drogi twórczości ludzkiej. Często się wydaje, że dobre
warunki zewnętrzne mają wpływ pozytywny na intensywność pracy
umysłowej. Tymczasem stwierdzono w wielu wypadkach, np. w czasie
tej ostatniej wojny, że mnóstwo pisarzy, artystów dłuta, pędzla czy to-
nu, właśnie bujniej owocowało wówczas niż przed wojną. Śp. prof.
M. Popławski, żyjąc w stanie nieugiętego oporu wobec rzeczywistości
Generał Gouvernement, cofnął się tym silniej w głąb własnego ducha.
Czas wojenny, jak sądzę, należy uznać za najbogatszy okres jego twór-
czości nie tyle ściśle naukowej, ile kulturalnej. Drugą cechą tego okresu
twórczości jest kierunek jego pracy: filozoficzno-literacki. Być może,
że charakter przeżyć wojennych, obcowanie z innymi ludźmi, skierowały
umysł jego na drogę dociekań ogólnych. Być może, że zainteresowania
humanistyczne, długo karmione przed wojną, choć tłumione przez pracę
czysto filologiczną, dojrzały do ostatecznych sformułowań dopiero w tym
okresie przymusowej bezczynności zawodowej. Jesienią 1939 r., po
Tom XVI, zeszyt 3 - 1968
JANINA NIEMIRSKA-PLISZCZYŃSKA
TWÓRCZOŚĆ NAUKOWA I ARTYSTYCZNA
ŚP. MIECZYSŁAWA POPŁAWSKIEGO
W CZASIE OSTATNIEJ WOJNY
(ur. 20 XII 1893, um. 29 XII 1946)
Postać prof. M. Popławskiego zrośnięta była mocno z kolorytem
lokalnym Lublina. Znali go od dwudziestu lat nie tylko naukowcy, lecz
również plastycy, muzycy, literaci. Aktywny biorąc udział w życiu to-
warzyskim Lubłina, znany był z ekscentryczności wypowiedzi, zmien-
ności nastrojów, lapidarności sądów, niezwykłej porywczości tempera-
mentu, co, rzecz dziwna, nie odbijało się na jego pracy naukowej, od-
znaczającej się dyscypliną myślową, jasną konstrukcją, spokojem ujęcia.
Wojna wyrwała nas wszystkich z unormowanego trybu życia, z łożyska
względnej wygody, a nieraz komfortu, naraziła na nieoczekiwane zu-
pełnie koleje losu. Patrząc na ten okres już z pewnej perspektywy, mo-
żemy zauważyć, że zmarły Profesor wykazał w nim dużą elastyczność,
siłę żywotną, hart ducha zarówno w czasie swego półrocznego przeszło
pobytu w więzieniu na Zamku Lubelskim, jak również w czasie długiego
głodowania i poniewierki mieszkaniowej, utrudnionej jeszcze obecnością
starej, niedołężnej matki, o którą mimo niezmiernie trudnych warun-
ków finansowych bardzo się troszczył aż do ostatnich chwil jej życia.
Dziwne bywają drogi twórczości ludzkiej. Często się wydaje, że dobre
warunki zewnętrzne mają wpływ pozytywny na intensywność pracy
umysłowej. Tymczasem stwierdzono w wielu wypadkach, np. w czasie
tej ostatniej wojny, że mnóstwo pisarzy, artystów dłuta, pędzla czy to-
nu, właśnie bujniej owocowało wówczas niż przed wojną. Śp. prof.
M. Popławski, żyjąc w stanie nieugiętego oporu wobec rzeczywistości
Generał Gouvernement, cofnął się tym silniej w głąb własnego ducha.
Czas wojenny, jak sądzę, należy uznać za najbogatszy okres jego twór-
czości nie tyle ściśle naukowej, ile kulturalnej. Drugą cechą tego okresu
twórczości jest kierunek jego pracy: filozoficzno-literacki. Być może,
że charakter przeżyć wojennych, obcowanie z innymi ludźmi, skierowały
umysł jego na drogę dociekań ogólnych. Być może, że zainteresowania
humanistyczne, długo karmione przed wojną, choć tłumione przez pracę
czysto filologiczną, dojrzały do ostatecznych sformułowań dopiero w tym
okresie przymusowej bezczynności zawodowej. Jesienią 1939 r., po