DOI Artikel:
Adamek, Tadeusz: Związki polsko-węgierskie w zakresie złotnictwa gotyckiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27672#0009
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XXI, zeszyt 4 — 1973
TADEUSZ ADAMEK
ZWIĄZKI POLSKO-WĘGIERSKIE
W ZAKRESIE ZŁOTNICTWA GOTYCKIEGO *
Problem relacji polsko-węgierskich w dziedzinie rzemiosła artystycz-
nego, szczególnie zaś wpływów węgierskich na polskie złotnictwo kościel-
ne epoki gotyckiej, był już przedmiotem kilku opracowań, które w prze-
ciągu kilkudziesięciu lat ukazały się w Polsce i na Węgrzech. Artykuł
niniejszy jest próbą skondensowania wzmianek oraz obszerniejszych dy-
sertacji rozrzuconych po różnych publikacjach i stworzenia z nich pełnej
sjmtezy tematu o związkach polsko-węgierskich w zakresie złotnictwa
gotyckiego.
Dotychczasowe rozprawy ująć można w dwie grupy. Jedna z nich
obejmuje prace szczegółowe i traktujące w szerokim zakresie głównie
o wpływach węgierskich na polskie złotnictwo, podkreślając znaczenie
stosowania emalii węgierskiej w zdobnictwie polskich argenteriów, jak
to czyni przede wszystkim w swoim artykuie S. Mihalik h Należy tu rów-
nież syntetyczne opracowanie dziejów polskiego rzemiosła artystycznego
w średniowieczu autorstwa A. Bochnaka i J. Pagaczewskiego 2, obejmu-
jące bardziej różnorodny niż praca Mihalika zespół zabytków. Inaczej
z kolei podchodzi do tego zagadnienia Przybyszewski w swojej książce
Zloty Dom Królestwa, wskazując na — niezbyt jeszcze liczne w omawia-
nym przez siebie okresie —- akty bezpośredniego oddziaływania węgier-
skich warsztatów i wzorów, a podkreślając rolę dworów obydwu krajów
w rozwoju stosunków artystycznych. Do grupy tej zaliczyć należy rów-
nież prace Lepszego, odnoszące się do zagadnień emalierstwa w Polsce 3,
prezentujące obiekty dekorowane tzw. emalią węgierską i zajmujące się
sprawą jej wytwarzania w naszym kraju.
* Referat niniejszy był przedstawiony na posiedzeniu Wydziału Historyczno-
-Filologicznego Towarzystwa Naukowego KUL w dniu 1 III 1971 r.
1 Denkmaler und Schulen des ungarischen Drahtemails im Ausland. „Acta HL-
storiae Artium Academiae Scientiarum Hungaricae” T. 5:1958 z. 1-2 s. 99-104.
2 Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich. Kraków 1959.
3 L. L e p s z y. Emalierstioo krakowskie w XVI i XVII wieku. „Sprawozd.
Kom. do Bad. Hist. Szt. w Polsce” T. 4:1891; t e n ż e. A magyar sod.rov.yos zomdnc
Lengyelorszdgban. „Archaeologiai Ertesito” T. 10:1890.
Tom XXI, zeszyt 4 — 1973
TADEUSZ ADAMEK
ZWIĄZKI POLSKO-WĘGIERSKIE
W ZAKRESIE ZŁOTNICTWA GOTYCKIEGO *
Problem relacji polsko-węgierskich w dziedzinie rzemiosła artystycz-
nego, szczególnie zaś wpływów węgierskich na polskie złotnictwo kościel-
ne epoki gotyckiej, był już przedmiotem kilku opracowań, które w prze-
ciągu kilkudziesięciu lat ukazały się w Polsce i na Węgrzech. Artykuł
niniejszy jest próbą skondensowania wzmianek oraz obszerniejszych dy-
sertacji rozrzuconych po różnych publikacjach i stworzenia z nich pełnej
sjmtezy tematu o związkach polsko-węgierskich w zakresie złotnictwa
gotyckiego.
Dotychczasowe rozprawy ująć można w dwie grupy. Jedna z nich
obejmuje prace szczegółowe i traktujące w szerokim zakresie głównie
o wpływach węgierskich na polskie złotnictwo, podkreślając znaczenie
stosowania emalii węgierskiej w zdobnictwie polskich argenteriów, jak
to czyni przede wszystkim w swoim artykuie S. Mihalik h Należy tu rów-
nież syntetyczne opracowanie dziejów polskiego rzemiosła artystycznego
w średniowieczu autorstwa A. Bochnaka i J. Pagaczewskiego 2, obejmu-
jące bardziej różnorodny niż praca Mihalika zespół zabytków. Inaczej
z kolei podchodzi do tego zagadnienia Przybyszewski w swojej książce
Zloty Dom Królestwa, wskazując na — niezbyt jeszcze liczne w omawia-
nym przez siebie okresie —- akty bezpośredniego oddziaływania węgier-
skich warsztatów i wzorów, a podkreślając rolę dworów obydwu krajów
w rozwoju stosunków artystycznych. Do grupy tej zaliczyć należy rów-
nież prace Lepszego, odnoszące się do zagadnień emalierstwa w Polsce 3,
prezentujące obiekty dekorowane tzw. emalią węgierską i zajmujące się
sprawą jej wytwarzania w naszym kraju.
* Referat niniejszy był przedstawiony na posiedzeniu Wydziału Historyczno-
-Filologicznego Towarzystwa Naukowego KUL w dniu 1 III 1971 r.
1 Denkmaler und Schulen des ungarischen Drahtemails im Ausland. „Acta HL-
storiae Artium Academiae Scientiarum Hungaricae” T. 5:1958 z. 1-2 s. 99-104.
2 Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich. Kraków 1959.
3 L. L e p s z y. Emalierstioo krakowskie w XVI i XVII wieku. „Sprawozd.
Kom. do Bad. Hist. Szt. w Polsce” T. 4:1891; t e n ż e. A magyar sod.rov.yos zomdnc
Lengyelorszdgban. „Archaeologiai Ertesito” T. 10:1890.