DOI Artikel:
Miszczak, Danuta: Materiały archiwalne do działalności architektonicznej Pawła Fontanay
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27672#0039
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XXI, zeszyt 4 — 1973
DANUTA MISZCZAK
MATERIAŁY ARCHIWALNE
DO DZIAŁALNOŚCI ARCHITEKTONICZNEJ
PAWŁA FONTANY
Z osobą Pawła Fontany (1696-1765) łączono od dawna tytuł architekta
nadwomego Pawła Karola ks. Sanguszki, marszałka wielkiego litewskie-
go, lecz informacje na temat jego twórczości były bardzo skromne i nie
zawsze trafne b
Pierwsze źródłowe potwierdzenie znalazły one w umowie Róży Rozalii
Pociejowej 1 2 zawartej w r. 1751 na wybudowanie klasztoru i kościoła ka-
pucynów w Uściługu (Różjampolu) na Wołyniu, który to dokument odna-
lazł E. Ołdakowski 3, a w całości opublikował Z. Rewski 4. W kontrakcie
tym arehitekt Paweł Fontana występuje w stopniu porucznika artylerii
litewskiej, a kronikarski dopisek przed tekstem umowy nazywa go do-
skonałym specjalistą i widzi w nim autora wcześniej wzniesionych bu-
dowłi kapucyńskich w Lubartowie 5.
1 F. Krupiński. Pijarzy w Łukowie. „Pamiętnik Religijno-Moralny”. Se-
ria 2. T. 4:1859 s. 563; „Biesiada Literacka”. T. 79:1914 nr 38 s. 213; S. Ł o z a.
Slownik architektów i budowniczych Polaków oraz cudzoziemców w Polsce pracu-
jących. Wyd. 2. Warszawa 1931 s. 87; K. P i w o c k i. Palac Sanguszków w Lubar-
towie. Komunikat o rejeracie w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszlości
w Warszawie. „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury” (dalej: BHSiK) R. 2:1933-34
z. 1 s. 81 n.
2 Rozalia z Zahorowskich Pociejowa, strażnikowa Wielkiego Księstwa Litew-
skiego, była również dobrodziejką paulinów we Włodawie, dla których kościół wy-
stawił Paweł Fontana.
3 Uściług zapomniany port Wołynia. „Znicz” R. 3:1936 nr 6 s. 78-85. W r. 1745
R. Pociejowa złożyła deklarację fundacyjną dla kapucynów, a po rozpoczęciu bu-
dowy kościoła i klasztoru czyniła starania o nadanie Uściługowi praw miejskich.
W wyniku tego, mocą przywileju wydanego przez króla Augusta III w dn.
23 X 1758 r., wieś Uściług zamieniona została w miasto „Rożyampol”, biorąc nazwę
od imienia właścicielki. W literaturze można się spotkać z różną pisownią tej miej-
scowości — Różampol, Różanopoi, Rozjampol, Różjampol. Konsekracja kościoła w
Różjampolu nastąpiła 24 VIII 1760 r.
4 Przyczynek do dziejów architektury barokowej na Wołyniu. „Ziemia Wołyń-
ska” 1938 nr 1 s. 9-13.
5 Archiwum Kościoła w Uściługu. Historia Conventus Rosiampolensis [...] Anno
1779: ,,[...]Architectum virum iam peritum et expertum videlicet Nobilem Dominum
Tom XXI, zeszyt 4 — 1973
DANUTA MISZCZAK
MATERIAŁY ARCHIWALNE
DO DZIAŁALNOŚCI ARCHITEKTONICZNEJ
PAWŁA FONTANY
Z osobą Pawła Fontany (1696-1765) łączono od dawna tytuł architekta
nadwomego Pawła Karola ks. Sanguszki, marszałka wielkiego litewskie-
go, lecz informacje na temat jego twórczości były bardzo skromne i nie
zawsze trafne b
Pierwsze źródłowe potwierdzenie znalazły one w umowie Róży Rozalii
Pociejowej 1 2 zawartej w r. 1751 na wybudowanie klasztoru i kościoła ka-
pucynów w Uściługu (Różjampolu) na Wołyniu, który to dokument odna-
lazł E. Ołdakowski 3, a w całości opublikował Z. Rewski 4. W kontrakcie
tym arehitekt Paweł Fontana występuje w stopniu porucznika artylerii
litewskiej, a kronikarski dopisek przed tekstem umowy nazywa go do-
skonałym specjalistą i widzi w nim autora wcześniej wzniesionych bu-
dowłi kapucyńskich w Lubartowie 5.
1 F. Krupiński. Pijarzy w Łukowie. „Pamiętnik Religijno-Moralny”. Se-
ria 2. T. 4:1859 s. 563; „Biesiada Literacka”. T. 79:1914 nr 38 s. 213; S. Ł o z a.
Slownik architektów i budowniczych Polaków oraz cudzoziemców w Polsce pracu-
jących. Wyd. 2. Warszawa 1931 s. 87; K. P i w o c k i. Palac Sanguszków w Lubar-
towie. Komunikat o rejeracie w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszlości
w Warszawie. „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury” (dalej: BHSiK) R. 2:1933-34
z. 1 s. 81 n.
2 Rozalia z Zahorowskich Pociejowa, strażnikowa Wielkiego Księstwa Litew-
skiego, była również dobrodziejką paulinów we Włodawie, dla których kościół wy-
stawił Paweł Fontana.
3 Uściług zapomniany port Wołynia. „Znicz” R. 3:1936 nr 6 s. 78-85. W r. 1745
R. Pociejowa złożyła deklarację fundacyjną dla kapucynów, a po rozpoczęciu bu-
dowy kościoła i klasztoru czyniła starania o nadanie Uściługowi praw miejskich.
W wyniku tego, mocą przywileju wydanego przez króla Augusta III w dn.
23 X 1758 r., wieś Uściług zamieniona została w miasto „Rożyampol”, biorąc nazwę
od imienia właścicielki. W literaturze można się spotkać z różną pisownią tej miej-
scowości — Różampol, Różanopoi, Rozjampol, Różjampol. Konsekracja kościoła w
Różjampolu nastąpiła 24 VIII 1760 r.
4 Przyczynek do dziejów architektury barokowej na Wołyniu. „Ziemia Wołyń-
ska” 1938 nr 1 s. 9-13.
5 Archiwum Kościoła w Uściługu. Historia Conventus Rosiampolensis [...] Anno
1779: ,,[...]Architectum virum iam peritum et expertum videlicet Nobilem Dominum