DOI Artikel:
Jastrzębowska, Elżbieta: Ośrodki i technika produkcji naczyn terra sigillata w świetle zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27672#0087
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XXI, zeszyt 4 — 1973
ELŻBIETA JASTRZĘBOWSKA
OŚRODKI I TECHNIKA PRODUKCJI
NACZYŃ TERRA SIGILLATA
W ŚWIETLE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE
Opracowanie niniejsze powstało na podstawie zbadania grupy naczyń
antycznych typu terra sigillata. wchodzącej obecnie w skład zbiorów Mu-
zeum Narodowego w Warszawie. Analiza tych zabytków przyniosła spo-
strzeżenia dotyczące terminologii naukowej, informacji zawartych w źró-
dłach pisanych oraz skłoniła do dokonania przeglądu badań nad genezą
i rozwojem ceramiki terra sigillata we wszystkich znanych nam mieiscach
i okresach jej produkcji, wreszcie do przedstawienia techniki wykonywa-
nia tego typu naczyń. Publikacja tych uwag wydaje się celowa jako wpro-
wadzenie w dziedzinę poruszaną dotąd wycinkowo w polskiej literaturze
archeologicznej; interesowano się nią dotąd głównie jako jednym z dzia-
łów importu rzemiosła rzymskiego na ziemie polskie i sąsiednie. Punkt
wyjściowy zaś w tym wypadku był inny: od przypadkowo wprawdzie
zebranych, ale różnych i clość obfitych świadectw zabytkowych produkcji
terra sigillata na szerokim obszarze świata antycznego do uchwycenia
istotnych cech organizacyjnych i technicznych tej produkcji.
TERMINOUOGIA NAUKOWA. ŻRÓDŁA LITERACKIE, DZIEJE BADAŃ
Zabytki dostępne opracowaniu analitycznemu —- przeprowadzonemu
w zbiorze Muzeum Narodowego w Warszawie — stanowią małą, ale mimo
to wcale reprezentatywną część szeroko rozprzestrzenionej ceramiki rzym-
skiej, używanej powszechnie jako zastawa stołowa. Ceramika ta charak-
teryzuje się czerwono-brązową, błyszczącą powierzchnią gładką lub ozdo-
bioną reliefem. Określa się ją terminami: terra sigillata, wazy samijskie
lub naczynia czerwono-pokostowane. Terra sigillata jest terminem łaciń-
skim, który można przetłumaczyć jako naczynia pokryte dekoracją relie-
fową. Nazwę tę po raz pierwszy zastosował badacz francuski Longuemar
w 1855 r. 1, obecnie weszła w powszechne użycie. Termin wazy samijskie
1 H. C o m f o r t. Terra sigillata. Real Encyklopddie der classischen Alter-
turnswissenschaft Paulys-Wissowa. Bd. 7 — suppl, Stuttgart 1940. Kol. 1295-1352.
Tom XXI, zeszyt 4 — 1973
ELŻBIETA JASTRZĘBOWSKA
OŚRODKI I TECHNIKA PRODUKCJI
NACZYŃ TERRA SIGILLATA
W ŚWIETLE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE
Opracowanie niniejsze powstało na podstawie zbadania grupy naczyń
antycznych typu terra sigillata. wchodzącej obecnie w skład zbiorów Mu-
zeum Narodowego w Warszawie. Analiza tych zabytków przyniosła spo-
strzeżenia dotyczące terminologii naukowej, informacji zawartych w źró-
dłach pisanych oraz skłoniła do dokonania przeglądu badań nad genezą
i rozwojem ceramiki terra sigillata we wszystkich znanych nam mieiscach
i okresach jej produkcji, wreszcie do przedstawienia techniki wykonywa-
nia tego typu naczyń. Publikacja tych uwag wydaje się celowa jako wpro-
wadzenie w dziedzinę poruszaną dotąd wycinkowo w polskiej literaturze
archeologicznej; interesowano się nią dotąd głównie jako jednym z dzia-
łów importu rzemiosła rzymskiego na ziemie polskie i sąsiednie. Punkt
wyjściowy zaś w tym wypadku był inny: od przypadkowo wprawdzie
zebranych, ale różnych i clość obfitych świadectw zabytkowych produkcji
terra sigillata na szerokim obszarze świata antycznego do uchwycenia
istotnych cech organizacyjnych i technicznych tej produkcji.
TERMINOUOGIA NAUKOWA. ŻRÓDŁA LITERACKIE, DZIEJE BADAŃ
Zabytki dostępne opracowaniu analitycznemu —- przeprowadzonemu
w zbiorze Muzeum Narodowego w Warszawie — stanowią małą, ale mimo
to wcale reprezentatywną część szeroko rozprzestrzenionej ceramiki rzym-
skiej, używanej powszechnie jako zastawa stołowa. Ceramika ta charak-
teryzuje się czerwono-brązową, błyszczącą powierzchnią gładką lub ozdo-
bioną reliefem. Określa się ją terminami: terra sigillata, wazy samijskie
lub naczynia czerwono-pokostowane. Terra sigillata jest terminem łaciń-
skim, który można przetłumaczyć jako naczynia pokryte dekoracją relie-
fową. Nazwę tę po raz pierwszy zastosował badacz francuski Longuemar
w 1855 r. 1, obecnie weszła w powszechne użycie. Termin wazy samijskie
1 H. C o m f o r t. Terra sigillata. Real Encyklopddie der classischen Alter-
turnswissenschaft Paulys-Wissowa. Bd. 7 — suppl, Stuttgart 1940. Kol. 1295-1352.