Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
PROGRAMY OBRAZOWE KIELICHÓW I PATEN ROMAŃSKICH

1 1

4. Patena z Trzemeszna. Gniezno, skarbiec katedry

do Wniebowstąpienia Chrystusa (Sen Jakuba)27. Nie są to więc wyłącznie typy Męki i śmierci
Chrystusa. Przedstawienie Ukrzyżowania na patenie trzemeszeńskiej musi być rozumiane inaczej
aniżeli tylko jako antytyp poszczególnych epizodów z dziejów Izraela; musi być rozumiane peł-
niej: jako punkt centralny całego Nowego Przymierza. Podobnej koncepcji typologicznej dał wyraz
autor ilustrowanego traktatu De laudibus Sanctae Crucis (ił. 7)28, dzieła, które powstało ok. 1180
zapewne w klasztorze św. Emmerama w Ratyzbonie; dodajmy, że miniatury tego rękopisu muszą być

27 Główne typy starotestamentowe Eucharystii i Ukrzyżowania zestawił ostatnio K. Lankheit, Eucharistie, [w:] Reallexikon
zur deutschen Kunstgeschichte, VI, Miinchen 1973. col. 165-182; tamże jako przykład wymieniona patena z Trzemeszna.
Spośród kilku znaczeń, jakie mogła przybierać scena snu Jakuba, proponowany tutaj sens wydaje się najbardziej praw-
dopodobny w świetle pozostałych przedstawień; por. W. Molsdorf, Christliche Symbolik der Mitte/alterliehen Kunst.
Leipzig 1926. nr 570.

2x A. Boeckler. Die Regensburg-Prufeninger Buchmalerei des XII. und XIII. Jahrhunderts. Miinchen 1924. s. 33-46
i 97-99; H. Cornell, Biblia Pauperum. Stockholm 1925, s. 140-142; R. Kroos. Buchmalerei, [w:] Wurttembergisches
Landesmuseum Stuttgart, Die Zeit der Staufer Gesehichte. Kunst. Kultur. Katalog der Ausstellung, hrsg. R. Haussherr. I:
Katalog. Stuttgart 1977. nr 738.
 
Annotationen