DOI Artikel:
Harasimowicz, Jan: Rola sztuki w religijnych o społecznych konfliktach wieku reformacji na Śląsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13595#0044
40
JAN HARASIMOWICZ
8. Dzierżoniów, kościół Sw. Jerzego,
dawny ołtarz główny, 1615 r.
sakramencie laski. Taki właśnie program, nawiązujący do drugiego artykułu Credo, posiadają — obok
retabulów z Jaczkowa (1612), Wiadrowa (1614), Dzierżoniowa (1615; il. 8), Myślowa (1616), Szydłowca
(1616—1617), Pogwizdowa (1620) i Kowar (po 1633)24 — oba ołtarze lewińskie.
Czym wytłumaczyć dokonaną w Lewinie zamianę jednego ołtarza ewangelickiego na inny, jeśli
programy ideowe obu retabulów są do siebie tak bardzo podobne? Jeśli przyjąć, że decydujące
znaczenie miały tu względy prestiżowo-reprezentacyjne, chęć wzniesienia większego, okaza-szego ołta-
rza, powstaje pytanie — czy na początku drugiej dekady XVII w., kilka lat po „Liście Majestaty-
cznym" z 1609 г., gwarantującym społeczeństwu śląskiemu wolność wyznania augsburskiego25,
protestanckiej zob. m.in.: J. Białostocki, Kompozycja emblematy ста epitafiów śląskich XVI wieku, [w:] Ze studiów nad sztuką
XVI wieku na Śląsku i w krajach sąsiednich, Wrocław 1968, s. 77 — 93; Scharfe, op. cit., s. 320 — 326; Lieske, op. cit., s. 71 —74,
244, 245; Michalski, „Widzialne słowa"..., s. 171—208; J. Pokora, Słowo i obraz w programie ideowym protestanckich
kazalnic śląskich XVI i I. pol. XVII w., [w:] Słowo i obraz, op. cit., s. 151 — 170.
24 Por. Harasimowicz, Typy i programy..., s. 17 — 22; il. 5, 19 — 21, 24, 31, 32.
25 P. Konrad, Der schlesische Majestatsbrief Kaiser Rudolfs II. vom Jahre 1609 in seiner Bedeutung fur das stddtische
Konsistorium und die evangelischen Kirchengemeinden Breslaus, Breslau 1909, s. 27 nn.
JAN HARASIMOWICZ
8. Dzierżoniów, kościół Sw. Jerzego,
dawny ołtarz główny, 1615 r.
sakramencie laski. Taki właśnie program, nawiązujący do drugiego artykułu Credo, posiadają — obok
retabulów z Jaczkowa (1612), Wiadrowa (1614), Dzierżoniowa (1615; il. 8), Myślowa (1616), Szydłowca
(1616—1617), Pogwizdowa (1620) i Kowar (po 1633)24 — oba ołtarze lewińskie.
Czym wytłumaczyć dokonaną w Lewinie zamianę jednego ołtarza ewangelickiego na inny, jeśli
programy ideowe obu retabulów są do siebie tak bardzo podobne? Jeśli przyjąć, że decydujące
znaczenie miały tu względy prestiżowo-reprezentacyjne, chęć wzniesienia większego, okaza-szego ołta-
rza, powstaje pytanie — czy na początku drugiej dekady XVII w., kilka lat po „Liście Majestaty-
cznym" z 1609 г., gwarantującym społeczeństwu śląskiemu wolność wyznania augsburskiego25,
protestanckiej zob. m.in.: J. Białostocki, Kompozycja emblematy ста epitafiów śląskich XVI wieku, [w:] Ze studiów nad sztuką
XVI wieku na Śląsku i w krajach sąsiednich, Wrocław 1968, s. 77 — 93; Scharfe, op. cit., s. 320 — 326; Lieske, op. cit., s. 71 —74,
244, 245; Michalski, „Widzialne słowa"..., s. 171—208; J. Pokora, Słowo i obraz w programie ideowym protestanckich
kazalnic śląskich XVI i I. pol. XVII w., [w:] Słowo i obraz, op. cit., s. 151 — 170.
24 Por. Harasimowicz, Typy i programy..., s. 17 — 22; il. 5, 19 — 21, 24, 31, 32.
25 P. Konrad, Der schlesische Majestatsbrief Kaiser Rudolfs II. vom Jahre 1609 in seiner Bedeutung fur das stddtische
Konsistorium und die evangelischen Kirchengemeinden Breslaus, Breslau 1909, s. 27 nn.