DOI Artikel:
Harasimowicz, Jan: Rola sztuki w religijnych o społecznych konfliktach wieku reformacji na Śląsku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13595#0059
ROLA SZTUKI W KONFLIKTACH WIEKU REFORMACJI NA ŚLĄSKU
55
22. Ewangelista Marek, relief w predelli ołtarza
z kościoła fil. w Pogwizdowie, 1620 r. Ob. Kościół NPM na Piasku we Wrocławiu
ewangelistów (il. 22) i apostołów (il. 23) — „świadków Chrystusa"71, potwierdzających boski, biblijny
rodowód zreformowanego rytuału. W przedstawieniach „Apostolikum"72, w cyklach konfesyjnych
skonstruowanych na podstawie drugiego artykułu Credo (lub wszystkich trzech artykułów), luteranizm
starał się zaprezentować niejako łamiąca ortodoksję „herezja"73, lecz jako pełnoprawny spadkobierca
pierwszych chrześcijan — „kościół oczyszczony omyciem wody przez słowo" (Efez. 5, 26)14.
71 Por. Lieske, op. cit., s. 100-113.
72 Wizerunki apostołów z dodanymi inskrypcjami, zawierającymi artykuły „apostolskiego wyznania wiary", umieszczone
zostały np. na korpusie, schodach i bramce drewnianej kazalnicy w kościele par. w Szklarach Górnych pod Lubinem (1610).
Pokora, Sztuka w służbie Reformacji..., poz. 88, il. 117—119.
73 Wg P. Francastela żadna z chrześcijańskich „herezji" nie stworzyła własnego, wewnętrznie spójnego systemu sztuki.
Wprowadzały one co najwyżej „epizodyczne modyfikacje" do systemu „ortodoksyjnego", powszechnie obowiązującego. P.
Francastel, Art et hérésie, [w:] Hérésies et sociétés dans ГЕигоре préindustrielle 11e —18e siècles, Paris —La Haye 1968, s. 31
-46.
74 Łaciński cytat Efez. 5, 26 umieszczony został (obok obrazu „Chrztu Chrystusa w Jordanie") na korpusie ambony w
kościele zamkowym w Oleśnicy (1605). Kazalnica ta, dzieło niderlandzkiego rzeźbiarza Gerharda Hendrika, uważana jest za
jedro z głównych osiągnięć protestancko-manierystycznej sztuki śląskiej. F. Landsberger, Die Kanzel der oelser Schlosskirche.
Ein Werk des Gerhard Heinrich von Amsterdam, „Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift", N. F. X: 1933, s. 99-106.
55
22. Ewangelista Marek, relief w predelli ołtarza
z kościoła fil. w Pogwizdowie, 1620 r. Ob. Kościół NPM na Piasku we Wrocławiu
ewangelistów (il. 22) i apostołów (il. 23) — „świadków Chrystusa"71, potwierdzających boski, biblijny
rodowód zreformowanego rytuału. W przedstawieniach „Apostolikum"72, w cyklach konfesyjnych
skonstruowanych na podstawie drugiego artykułu Credo (lub wszystkich trzech artykułów), luteranizm
starał się zaprezentować niejako łamiąca ortodoksję „herezja"73, lecz jako pełnoprawny spadkobierca
pierwszych chrześcijan — „kościół oczyszczony omyciem wody przez słowo" (Efez. 5, 26)14.
71 Por. Lieske, op. cit., s. 100-113.
72 Wizerunki apostołów z dodanymi inskrypcjami, zawierającymi artykuły „apostolskiego wyznania wiary", umieszczone
zostały np. na korpusie, schodach i bramce drewnianej kazalnicy w kościele par. w Szklarach Górnych pod Lubinem (1610).
Pokora, Sztuka w służbie Reformacji..., poz. 88, il. 117—119.
73 Wg P. Francastela żadna z chrześcijańskich „herezji" nie stworzyła własnego, wewnętrznie spójnego systemu sztuki.
Wprowadzały one co najwyżej „epizodyczne modyfikacje" do systemu „ortodoksyjnego", powszechnie obowiązującego. P.
Francastel, Art et hérésie, [w:] Hérésies et sociétés dans ГЕигоре préindustrielle 11e —18e siècles, Paris —La Haye 1968, s. 31
-46.
74 Łaciński cytat Efez. 5, 26 umieszczony został (obok obrazu „Chrztu Chrystusa w Jordanie") na korpusie ambony w
kościele zamkowym w Oleśnicy (1605). Kazalnica ta, dzieło niderlandzkiego rzeźbiarza Gerharda Hendrika, uważana jest za
jedro z głównych osiągnięć protestancko-manierystycznej sztuki śląskiej. F. Landsberger, Die Kanzel der oelser Schlosskirche.
Ein Werk des Gerhard Heinrich von Amsterdam, „Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift", N. F. X: 1933, s. 99-106.