DOI Artikel:
Kudelska, Dorota: Z korespondencji Jacka Malczewskiego: Listy Jacka Malczewskiego do Piotra Hubala Dobrzańskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13595#0267
Z KORESPONDENCJI JACKA MALCZEWSKIEGO
263
1 Florian Cynk (1838- 1912) - malarz. W l. 1873-1878 był sekretarzem krakowskiej SSP. Bardzo blisko zaprzyjaźniony
z Piotrem Dobrzańskim i Jackiem Malczewskim.
2 Chodzi o powrót do Polski po wystawie w Pradze i Budapeszcie Batorego pod Pskowem.
3 Kopernika ukończy! Matejko w 1873 r. Zakupili go mieszkańcy Krakowa i ofiarowali Uniwersytetowi Jagiellońskiemu.
Malczewski był jednym z najlepszych uczniów V klasy.
3- [k. 4-6]
Kraków, Czwartek [marzec 1873]
[Adres:] W. P. Piotr Dobrzański, Lwów w С. K. Namiestnictwie
Stęskniłem się za Tobą i wiedząc o tern, z jaką przyjemnością odbierasz listy z Krakowa, piszę.
Ale co? nic się tak ważnego przez ten czas w Krakowie nie stało, co by Cię obchodzić mogło. Jednak
Piszę o tem wszystkiem co wiem, co słyszałem i co robię.
Zaczynam od wiadomości tyczących się Mistrza1, którego wczoraj na A-B spotkałem. Otóż
Łuszczkiewicz oznajmił mi że Kopernik kupiony za 12 tysięcy reńskich, zapytany, przez kogo,
odpowiedział że przez ludzi, ja jednak domyślam się, że to towarzystwo kupić go miało, o którym
wspominałeś- o Batorym2 nic nie wiem prócz tego, że już wystawa zamknięta. Eljasz w „Diable"3
wylał żółć swoją na Batorego, ale ta żółć tak nędznie się wylała, że mógł ją w miednicę wylać.
Łuszczkiewicz maluje jakiś nowy obraz i jest dla mnie bardzo dobry, nie mam mu za złe, że mnie
często gani jak źle robię, bo wiem, że to na moje dobro. Daje mi od czasu do czasu rysunki
anatomiczne do kopiowania, szanuję go też i poważam bardzo.
Szynalewski4 także mnie dosyć lubi i dużo zawsze do mnie gada.
Rysuję teraz Kliwię5 i uczęszczam pilnie na wszystkie wykłady6, w domu czytam po francusku życie Św.
Franciszka które mnie bardzo zajmuje i jest niemałą dla mnie pociechą wśród tęsknych chwil, nieraz
Przychodzi mi na myśl jak trudno być bez plamy przy obraniu kierunku artystycznego, przy poświęceniu
się sztuce Dotąd nic się nie zmieniłem, ale uważam, że coraz więcej trzeba w sobie kupie zasobu moralnego,
aby stawiać coraz silniejszy opór różnym pokusom ze strony moich koleżków i ze strony własnego ciała, ale
mam ufność, że nie upadnę i wytrzymam do końca tak w sztuce, jak i w cnocie.
Kochaj mnie więc tak dalej jak mnie dotąd kochasz, bo chociaż zawiedziesz się co do mego
talentu, to na mojej cnocie, ręczę, że się nie zawiedziesz.
Twoj Jacek
(p.s.) Dziś także przyszedłszy z wieczornych studyów, dowiedziałem się, że Batory w drodze do
Węgier, że dziś jest w Ołomuńcu i że Kopernika kupiła arystokracya i ma go zamieścić w Bibliotece
Jagiellońskiej.
1 Tj. Jana Matejki.
2 Mowa o obrazach Matejki: Kopernik i Batory pod Pskowem
3 Walery Eliasz Radzikowski (1841-1905) - malarz, prof. SSP w Krakowie. W „Diable (krakowski dwutygodnik
satyryczny, ilustrowany, nakł. ok. 1000 egz., dość drogi) zamieścił karykaturę Batorego pod Pskowem Matejki wraz z
objaśnieniem. Zob. „Diabeł", 1873- 1888, s. 4.
4 Feliks Szynalewski (1825-1892) - malarz, nauczyciel rysunku SSP w Krakowie.
5 Malczewski do ojca- [ ] Teraz rysuję Kliwię w naturalnej wielkości z głowy gipsowej, oryginał jest w Londynie, już ją
trzeci tydzień rysuję, a w tèm dopiero ukończę. W rysunkach z nagich model, już się znacznie wprawiłem [...] (IS PAN w
Warszawie, rkps nr inw. 7, k. 426, 427).
6 Artysta nie chciał zaniedbywać wykształcenia ogólnego po przeniesieniu się do SSP. Pisał do ojca o planie zajęć, w którym
ledwie był czas na posiłki Z wykładów dodatkowych na uniwersytecie wymienia: archeologię, historię Polski i powszechną, dalej
lekturę własną i naukę języka francuskiego. Wskutek wprowadzenia w życie tak ambitnego planu niebawem zachorował na ciężkie
zapalenie płuc (zob. IS PAN w Warszawie, rkps nr inw. 7. k. 421, 422).
" ^ 10 12] [Kraków, przed Wielkanocą 1873.]
[Adres:] W. S. P. Dobrzański, Lwów w С. K. Namiestnictwie
Kochany Piotrze!
Gontarski1 zdał maturę, ogromnie uszczęśliwiony.
263
1 Florian Cynk (1838- 1912) - malarz. W l. 1873-1878 był sekretarzem krakowskiej SSP. Bardzo blisko zaprzyjaźniony
z Piotrem Dobrzańskim i Jackiem Malczewskim.
2 Chodzi o powrót do Polski po wystawie w Pradze i Budapeszcie Batorego pod Pskowem.
3 Kopernika ukończy! Matejko w 1873 r. Zakupili go mieszkańcy Krakowa i ofiarowali Uniwersytetowi Jagiellońskiemu.
Malczewski był jednym z najlepszych uczniów V klasy.
3- [k. 4-6]
Kraków, Czwartek [marzec 1873]
[Adres:] W. P. Piotr Dobrzański, Lwów w С. K. Namiestnictwie
Stęskniłem się za Tobą i wiedząc o tern, z jaką przyjemnością odbierasz listy z Krakowa, piszę.
Ale co? nic się tak ważnego przez ten czas w Krakowie nie stało, co by Cię obchodzić mogło. Jednak
Piszę o tem wszystkiem co wiem, co słyszałem i co robię.
Zaczynam od wiadomości tyczących się Mistrza1, którego wczoraj na A-B spotkałem. Otóż
Łuszczkiewicz oznajmił mi że Kopernik kupiony za 12 tysięcy reńskich, zapytany, przez kogo,
odpowiedział że przez ludzi, ja jednak domyślam się, że to towarzystwo kupić go miało, o którym
wspominałeś- o Batorym2 nic nie wiem prócz tego, że już wystawa zamknięta. Eljasz w „Diable"3
wylał żółć swoją na Batorego, ale ta żółć tak nędznie się wylała, że mógł ją w miednicę wylać.
Łuszczkiewicz maluje jakiś nowy obraz i jest dla mnie bardzo dobry, nie mam mu za złe, że mnie
często gani jak źle robię, bo wiem, że to na moje dobro. Daje mi od czasu do czasu rysunki
anatomiczne do kopiowania, szanuję go też i poważam bardzo.
Szynalewski4 także mnie dosyć lubi i dużo zawsze do mnie gada.
Rysuję teraz Kliwię5 i uczęszczam pilnie na wszystkie wykłady6, w domu czytam po francusku życie Św.
Franciszka które mnie bardzo zajmuje i jest niemałą dla mnie pociechą wśród tęsknych chwil, nieraz
Przychodzi mi na myśl jak trudno być bez plamy przy obraniu kierunku artystycznego, przy poświęceniu
się sztuce Dotąd nic się nie zmieniłem, ale uważam, że coraz więcej trzeba w sobie kupie zasobu moralnego,
aby stawiać coraz silniejszy opór różnym pokusom ze strony moich koleżków i ze strony własnego ciała, ale
mam ufność, że nie upadnę i wytrzymam do końca tak w sztuce, jak i w cnocie.
Kochaj mnie więc tak dalej jak mnie dotąd kochasz, bo chociaż zawiedziesz się co do mego
talentu, to na mojej cnocie, ręczę, że się nie zawiedziesz.
Twoj Jacek
(p.s.) Dziś także przyszedłszy z wieczornych studyów, dowiedziałem się, że Batory w drodze do
Węgier, że dziś jest w Ołomuńcu i że Kopernika kupiła arystokracya i ma go zamieścić w Bibliotece
Jagiellońskiej.
1 Tj. Jana Matejki.
2 Mowa o obrazach Matejki: Kopernik i Batory pod Pskowem
3 Walery Eliasz Radzikowski (1841-1905) - malarz, prof. SSP w Krakowie. W „Diable (krakowski dwutygodnik
satyryczny, ilustrowany, nakł. ok. 1000 egz., dość drogi) zamieścił karykaturę Batorego pod Pskowem Matejki wraz z
objaśnieniem. Zob. „Diabeł", 1873- 1888, s. 4.
4 Feliks Szynalewski (1825-1892) - malarz, nauczyciel rysunku SSP w Krakowie.
5 Malczewski do ojca- [ ] Teraz rysuję Kliwię w naturalnej wielkości z głowy gipsowej, oryginał jest w Londynie, już ją
trzeci tydzień rysuję, a w tèm dopiero ukończę. W rysunkach z nagich model, już się znacznie wprawiłem [...] (IS PAN w
Warszawie, rkps nr inw. 7, k. 426, 427).
6 Artysta nie chciał zaniedbywać wykształcenia ogólnego po przeniesieniu się do SSP. Pisał do ojca o planie zajęć, w którym
ledwie był czas na posiłki Z wykładów dodatkowych na uniwersytecie wymienia: archeologię, historię Polski i powszechną, dalej
lekturę własną i naukę języka francuskiego. Wskutek wprowadzenia w życie tak ambitnego planu niebawem zachorował na ciężkie
zapalenie płuc (zob. IS PAN w Warszawie, rkps nr inw. 7. k. 421, 422).
" ^ 10 12] [Kraków, przed Wielkanocą 1873.]
[Adres:] W. S. P. Dobrzański, Lwów w С. K. Namiestnictwie
Kochany Piotrze!
Gontarski1 zdał maturę, ogromnie uszczęśliwiony.