Rocznik Historii Sztuki (18.1990)

318 STANISŁAW S. NICIEJA

7. Anton Schimser, nagrobek Julianny z Schabingerów Newater

Bóg snu Hipnoz był jednym z ulubionych motywów w twórczości Antona Schimsera. Bodaj
najpiękniejszą formę przyjął on w pomniku Marii Chatariny Chaudoir, zmarłej 4 marca 1821 roku w
wieku 82 lat (il. 8, 9). Wykorzystując naturalne wzniesienie w tej części cmentarza, gdzie znajduje się
mogiła Marii Chaudoir, artysta umieścił figurę kroczącego młodzieńca, boga snu, na strzelistym
postumencie trzymetrowej wysokości. Robi to wrażenie, jak gdyby Hipnoz w bardzo kusej odzieży, z
dużym wiankiem makowym przewieszonym przez zgiętą w łokciu lewą rękę, a w prawej trzymając
dogasającą pochodnię, wędrował w koronach dorodnych tu drzew, ponad mogiłami, ponad labiryn-
tem ścieżek i drożyn cmentarnych. Wszystkie posągi Hipnozów, które wyszły spod dłuta Antona
Schimsera, mają te same młodzieńcze twarze, taki sam kształt nosa i układ warg, ale na każdym
pomniku przyjmują odmienne pozy. Na grobie, gdzie zachowała się tylko jedna tablica z epitafium i
krótką informacją, iż spoczywa tu Leoś (9 V 1895 — 25 V 1896), skrzydlaty Hipnoz w koronie