DOI Artikel:
Kossowski, Łukasz; Weiss, Wojciech [Ill.]: O inspiracjach sztuką i naturą w dojrzałej twórczości Wojciecha Weissa 1901 - 1939
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14247#0226
220
ŁUKASZ KOSSOWSKI
к,
29. Wojciech Weiss, Trzy gracje, 1916, ol. pł. Miejsce przechowywania nieznane
Weissa w okresie międzywojennym tym, czym dla Witkacego „firma portretowa"? Czy w tej masie nama-
lowanych ciał „leniwych i miękkich, smukłych i elastycznych rzuconych od niechcenia na biel prześciera-
deł", da się wyznaczyć jakąś linię rozwoju, ewolucję, jakieś czytelnie artystyczne punkty odniesienia? Po-
zostawiając na boku malowane w późnym okresie, w latach czterdziestych, akty młodych dziewcząt, będące
raczej szkicowymi notatkami niż skończonymi kompozycjami i zbliżające się niekiedy do krawędzi porno-
grafii, zastanówmy się nad aktami, które przyniosły artyście zasłużoną sławę mistrza tego gatunku, aktami,
które były tak często w okresie międzywojennym wystawiane i reprodukowane. Jak wspomnieliśmy, twór-
czość Weissa ulegała ciągłym przekształceniom. Przy zachowaniu swej immanentności była ona wrażliwa
na wszelkie impulsy płynące ze sztuki zachodnioeuropejskiej. Będąc zawsze sobą artysta ten pozostawał
dzieckiem swej epoki. Przykładowo zaskakującym może się wydać „kubizujący" szkic do klasycyzujących
Trzech gracji (1916, il. 29). A jednak notatek podobnych wykonanych w latach 1916-1920 można w szki-
cowniku artysty odnaleźć wiele. Ich zgeometryzowana stylizacja jest trudno czytelna w skończonych już
obrazach. Zmienia się tam często w swoistą manieryczność, uwysmuklenie postaci, nadmierne wydłużenie
kończyn modeli, wyszukaną daleką od naturalnej pozę (por. il. 30, 31). Za przykłady niech nam posłużą
pochylający się nad strumieniem smukły narcyz (1919) i siedząca na krześle we wręcz niestatycznej pozycji,
utrzymana w srebrzystych błękitach i różach Modelka (1920). W latach 1916-1918 powstają kompozycje
klasycyzujące z samego już założenia, wyboru motywu i sposobu jego traktowania. Są to przede wszystkim
ŁUKASZ KOSSOWSKI
к,
29. Wojciech Weiss, Trzy gracje, 1916, ol. pł. Miejsce przechowywania nieznane
Weissa w okresie międzywojennym tym, czym dla Witkacego „firma portretowa"? Czy w tej masie nama-
lowanych ciał „leniwych i miękkich, smukłych i elastycznych rzuconych od niechcenia na biel prześciera-
deł", da się wyznaczyć jakąś linię rozwoju, ewolucję, jakieś czytelnie artystyczne punkty odniesienia? Po-
zostawiając na boku malowane w późnym okresie, w latach czterdziestych, akty młodych dziewcząt, będące
raczej szkicowymi notatkami niż skończonymi kompozycjami i zbliżające się niekiedy do krawędzi porno-
grafii, zastanówmy się nad aktami, które przyniosły artyście zasłużoną sławę mistrza tego gatunku, aktami,
które były tak często w okresie międzywojennym wystawiane i reprodukowane. Jak wspomnieliśmy, twór-
czość Weissa ulegała ciągłym przekształceniom. Przy zachowaniu swej immanentności była ona wrażliwa
na wszelkie impulsy płynące ze sztuki zachodnioeuropejskiej. Będąc zawsze sobą artysta ten pozostawał
dzieckiem swej epoki. Przykładowo zaskakującym może się wydać „kubizujący" szkic do klasycyzujących
Trzech gracji (1916, il. 29). A jednak notatek podobnych wykonanych w latach 1916-1920 można w szki-
cowniku artysty odnaleźć wiele. Ich zgeometryzowana stylizacja jest trudno czytelna w skończonych już
obrazach. Zmienia się tam często w swoistą manieryczność, uwysmuklenie postaci, nadmierne wydłużenie
kończyn modeli, wyszukaną daleką od naturalnej pozę (por. il. 30, 31). Za przykłady niech nam posłużą
pochylający się nad strumieniem smukły narcyz (1919) i siedząca na krześle we wręcz niestatycznej pozycji,
utrzymana w srebrzystych błękitach i różach Modelka (1920). W latach 1916-1918 powstają kompozycje
klasycyzujące z samego już założenia, wyboru motywu i sposobu jego traktowania. Są to przede wszystkim