DOI Artikel:
Kowalski, Jacek: Architektoniczne fantazje Krystiana z Troyes: trzy zamki "Powieści o Graalu"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14246#0017
12
JACEK KOWALSKI
4. Donżon w Provins, pol. XII w. Wg U. Albrecht, Von der Burgzum Schloss, Worms 1986
budynek zarazem obronny, mieszkalny i reprezentacyjny. Oprócz takiego rozwiązania bardzo popularny był
układ, w którym stosunkowo nieduża, obronna wieża towarzyszyła wielkiej sali i przylegającym do niej
komnatom pana feudalnego, jego rodziny i dworu. W takich przypadkach donżon był tylko miejscem okreso-
wego mieszkania w czasie oblężenia, a na co dzień służył wojskowej załodze24.
W opisie zamku Gomemanta z Goortu uderza nieobecność pałacu, o którym poza tym słyszymy w Po-
wieści o Graalu dość często2". Najwidoczniej główna wieża pełni tu właśnie rolę mieszkalną i reprezentacyjną
zarazem. Towarzyszące jej wieżyczki, wspomniane osobno, sprawiają wrażenie samodzielnych, nie powiąza-
nych ściślej z donżonem. Są one na tyle wysokie (mimo epitetu basses, „niskie"), że widać je z daleka.
- Zob. U. Albrecht, Von der Burgzum Schloss. Franzôsische Schlossbaukunst im Spàtmittelalter, Worms 1986; tegoż,
Der Adelssitz im Mittelalter. Studien zum Verhaltnis von Architektur und Lebensform in Nord- und Westeuropa, Miinchen-Berlin
1995 oraz P. Héliot, Les châteaux-forts en France du XL' au XIF siècle à la lumière de travaux récents, „Journal des savants"
1965, s. 483-514; tegoż, La genèse du châteaux de plan quadrangulaire en France et en Angleterre, „Bulletin de la Société
Nationale des Antiquaires de France", Paris 1965, s. 238 i п.; tegoż, Les origines du donjon résidentiel et les donjons-palais
romans de France et d Angleterre, „Cahiers de civilisation médiévale" XXVII: 1974, s. 217-234.
25 Zauważmy, że niekiedy - na przykład w opisie Zamku Cudów - określenie „wieża" i „pałac" wydają się odnosić do jednej
i tej samej budowli (np. w. 7919). W odniesieniu do zamku Gornemanta nie pada jednak ani razu inne określenie, niż „wieża".
JACEK KOWALSKI
4. Donżon w Provins, pol. XII w. Wg U. Albrecht, Von der Burgzum Schloss, Worms 1986
budynek zarazem obronny, mieszkalny i reprezentacyjny. Oprócz takiego rozwiązania bardzo popularny był
układ, w którym stosunkowo nieduża, obronna wieża towarzyszyła wielkiej sali i przylegającym do niej
komnatom pana feudalnego, jego rodziny i dworu. W takich przypadkach donżon był tylko miejscem okreso-
wego mieszkania w czasie oblężenia, a na co dzień służył wojskowej załodze24.
W opisie zamku Gomemanta z Goortu uderza nieobecność pałacu, o którym poza tym słyszymy w Po-
wieści o Graalu dość często2". Najwidoczniej główna wieża pełni tu właśnie rolę mieszkalną i reprezentacyjną
zarazem. Towarzyszące jej wieżyczki, wspomniane osobno, sprawiają wrażenie samodzielnych, nie powiąza-
nych ściślej z donżonem. Są one na tyle wysokie (mimo epitetu basses, „niskie"), że widać je z daleka.
- Zob. U. Albrecht, Von der Burgzum Schloss. Franzôsische Schlossbaukunst im Spàtmittelalter, Worms 1986; tegoż,
Der Adelssitz im Mittelalter. Studien zum Verhaltnis von Architektur und Lebensform in Nord- und Westeuropa, Miinchen-Berlin
1995 oraz P. Héliot, Les châteaux-forts en France du XL' au XIF siècle à la lumière de travaux récents, „Journal des savants"
1965, s. 483-514; tegoż, La genèse du châteaux de plan quadrangulaire en France et en Angleterre, „Bulletin de la Société
Nationale des Antiquaires de France", Paris 1965, s. 238 i п.; tegoż, Les origines du donjon résidentiel et les donjons-palais
romans de France et d Angleterre, „Cahiers de civilisation médiévale" XXVII: 1974, s. 217-234.
25 Zauważmy, że niekiedy - na przykład w opisie Zamku Cudów - określenie „wieża" i „pałac" wydają się odnosić do jednej
i tej samej budowli (np. w. 7919). W odniesieniu do zamku Gornemanta nie pada jednak ani razu inne określenie, niż „wieża".