DOI article:
Kowalski, Jacek: Architektoniczne fantazje Krystiana z Troyes: trzy zamki "Powieści o Graalu"
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14246#0019
14
JACEK KOWALSKI
5c. Donżon w Houdan. poł. XII w. Wg U. Albrecht, Von der Burg...
Niemniej możemy je sobie przedstawić zarazem jako znajdujące się w bezpośredniej bliskości wieży głównej,
albo jako narożne baszty zewnętrznego obwodu murów. Nawet jeśli autor dokładnie wyobrażał sobie ten
układ, nie da się go rekonstruować jednoznacznie. Nie ma zresztą takiej potrzeby. Ważny jest sam fakt uka-
zania symetrycznego, centralnego zamku na planie czworoboku. Obecność flankujących wież i symetryczna
kompozycja mogą tu - w sposób bardzo ogólny - wskazywać na odwołanie się poety do nowo powstającej
architektury obronnej.
W kształtowaniu się kolistego donżonu pośredniczyły mieszkalne bądź obronne wieże budowane na
planie czwórliścia o zaokrąglonych płatkach - co w elewacji wygląda jak wiązka czterech zespolonych,
cylindrycznych wież - bądź też cylindryczne wieże z dostawionymi czterema mniejszymi, również cylindrycz-
nymi wieżyczkami26. W czasie od 2 ćwierci XII do początku XIII śmiecia takie właśnie donżony powstały
w Houdan, Etampes, Niort, Ambleny, Gamaches i Lucheux (il. 5). Przyjdzie m jednak zwrócić baczniejszą
uwagę nie na nie, lecz na znacznie od nich ciekawszy pod względem architektonicznym donżon w Provins
(il. 4, 5b, 17), stolicy zachodniej Szampanii. Jego ogromny, ośmioboczny trzon flankują przylegające doń
26 Zob. np. Albrecht. Der Adelssitz.... s. 45-52 i E. Viollet-le-Duc. Dictionnaire raisonné de l'architecture française
du ХГ au ХТГ siècle. Pans 1859-1868. t. V. [s.v. :] donjon, s. 51-58. 64-68.
JACEK KOWALSKI
5c. Donżon w Houdan. poł. XII w. Wg U. Albrecht, Von der Burg...
Niemniej możemy je sobie przedstawić zarazem jako znajdujące się w bezpośredniej bliskości wieży głównej,
albo jako narożne baszty zewnętrznego obwodu murów. Nawet jeśli autor dokładnie wyobrażał sobie ten
układ, nie da się go rekonstruować jednoznacznie. Nie ma zresztą takiej potrzeby. Ważny jest sam fakt uka-
zania symetrycznego, centralnego zamku na planie czworoboku. Obecność flankujących wież i symetryczna
kompozycja mogą tu - w sposób bardzo ogólny - wskazywać na odwołanie się poety do nowo powstającej
architektury obronnej.
W kształtowaniu się kolistego donżonu pośredniczyły mieszkalne bądź obronne wieże budowane na
planie czwórliścia o zaokrąglonych płatkach - co w elewacji wygląda jak wiązka czterech zespolonych,
cylindrycznych wież - bądź też cylindryczne wieże z dostawionymi czterema mniejszymi, również cylindrycz-
nymi wieżyczkami26. W czasie od 2 ćwierci XII do początku XIII śmiecia takie właśnie donżony powstały
w Houdan, Etampes, Niort, Ambleny, Gamaches i Lucheux (il. 5). Przyjdzie m jednak zwrócić baczniejszą
uwagę nie na nie, lecz na znacznie od nich ciekawszy pod względem architektonicznym donżon w Provins
(il. 4, 5b, 17), stolicy zachodniej Szampanii. Jego ogromny, ośmioboczny trzon flankują przylegające doń
26 Zob. np. Albrecht. Der Adelssitz.... s. 45-52 i E. Viollet-le-Duc. Dictionnaire raisonné de l'architecture française
du ХГ au ХТГ siècle. Pans 1859-1868. t. V. [s.v. :] donjon, s. 51-58. 64-68.