DOI Artikel:
Mac̨zyński, Ryszard: Warszawskie biblioteki księży pijarów
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14246#0109
104
RYSZARD MĄCZYŃSKI
UL. DŁUGA
O_50 M
4. Plan sytuacyjny zabudowań pijarskich w Warszawie u zbiegu ulic Drugiej i Miodowej. Stan z ok. 1830 r. Oznaczenia: - konwent
Collegium Regium (nr hip. 588): A) kościół, B) szkoła, C) Dom Księży Profesorów, D) kolegium, E) refektarz, F) biblioteka;
- konwent Collegium Nobilium (nr hip. 487): G) korpus główny konwiktowej rezydencji, H) skrzydło pałacu, I) oficyna teatralna;
O) ogrody. Oprać, i rys. R. Mączyński
sporządzona została „galeria"95. Wyczerpywanie się wszakże pieniędzy spowodowało powtórne zawieszenie
dalszych robót. Kolejny etap prac można było rozpocząć dopiero po kilku latach, kiedy w 1759 r. były
asystent generalny Samuel Wysocki ofiarował 24 000 złp. „na wewnętrzne przyozdobienie biblioteki"96. Gorliwie
zajął się tą sprawą - wybrany rektorem w roku 1760 - Mikołaj Stadnicki. Za czasów jego tńennum wyko-
nano „sklepienie", wstawiono ramy okienne, zakupiono czterysta belek drewnianych na sporządzenie podłóg
i wyposażenia, a w 1762 r. otynkowano cały gmach97.
Nowa darowizna Wysockiego, który w roku 1765 przekazał jeszcze 8000 złp. sprawiła, iż można było
przystąpić do ostatecznego ukończenia biblioteki98. Wyposażono ją w „szafy z półkami", w roku zaś następ-
nym -już za rektorstwa Ludwika Jordana - wnętrze sali „pełnym smaku malowidłem zostało przyozdobio-
ne"99. Wtedy też udekorowano przybytek drewnianą statuą św. Józefa Kalasantego, założyciela zakonu pija-
rów, poświęcając sfinalizowane w 1766 r. dzieło jego patronatowi, o czym dodatkowo jeszcze informowała
stosowna inskrypcja100. Nie zapomniano również o fundatorskiej zasłudze Samuela Wysockiego, umieszcza-
jąc tam jego portret101. Budowa gmachu biblioteki - prowadzona z przerwami od 1754 do 1766 r. - trwała
zatem lat trzynaście. Trzeba wszakże pamiętać, iż postępowała równolegle z innym, wymagającym niemałych
nakładów finansowych przedsięwzięciem, jakim było - wspomniane - poszerzanie kościoła i wznoszenie jego
nowej fasady.
9' Historia Domus s. 58.
4(1 Bystrzycki, op.cit, s. 8, 15; Historia Domus s. 65; Bielski, Vita et scripta s. 78.
9 Bielski, Vita et scripta s. 92.
98 Ibid., s. 79.
99 Ibid., s. 93.
00 Ibid., s. 79; Catalogus librorum ... [1796], s. 224.
1,1 Bielski. Vita et scripta s. 79; wspominał o tym także: Łukaszewicz, op.cit., t. IV, s. 251.
RYSZARD MĄCZYŃSKI
UL. DŁUGA
O_50 M
4. Plan sytuacyjny zabudowań pijarskich w Warszawie u zbiegu ulic Drugiej i Miodowej. Stan z ok. 1830 r. Oznaczenia: - konwent
Collegium Regium (nr hip. 588): A) kościół, B) szkoła, C) Dom Księży Profesorów, D) kolegium, E) refektarz, F) biblioteka;
- konwent Collegium Nobilium (nr hip. 487): G) korpus główny konwiktowej rezydencji, H) skrzydło pałacu, I) oficyna teatralna;
O) ogrody. Oprać, i rys. R. Mączyński
sporządzona została „galeria"95. Wyczerpywanie się wszakże pieniędzy spowodowało powtórne zawieszenie
dalszych robót. Kolejny etap prac można było rozpocząć dopiero po kilku latach, kiedy w 1759 r. były
asystent generalny Samuel Wysocki ofiarował 24 000 złp. „na wewnętrzne przyozdobienie biblioteki"96. Gorliwie
zajął się tą sprawą - wybrany rektorem w roku 1760 - Mikołaj Stadnicki. Za czasów jego tńennum wyko-
nano „sklepienie", wstawiono ramy okienne, zakupiono czterysta belek drewnianych na sporządzenie podłóg
i wyposażenia, a w 1762 r. otynkowano cały gmach97.
Nowa darowizna Wysockiego, który w roku 1765 przekazał jeszcze 8000 złp. sprawiła, iż można było
przystąpić do ostatecznego ukończenia biblioteki98. Wyposażono ją w „szafy z półkami", w roku zaś następ-
nym -już za rektorstwa Ludwika Jordana - wnętrze sali „pełnym smaku malowidłem zostało przyozdobio-
ne"99. Wtedy też udekorowano przybytek drewnianą statuą św. Józefa Kalasantego, założyciela zakonu pija-
rów, poświęcając sfinalizowane w 1766 r. dzieło jego patronatowi, o czym dodatkowo jeszcze informowała
stosowna inskrypcja100. Nie zapomniano również o fundatorskiej zasłudze Samuela Wysockiego, umieszcza-
jąc tam jego portret101. Budowa gmachu biblioteki - prowadzona z przerwami od 1754 do 1766 r. - trwała
zatem lat trzynaście. Trzeba wszakże pamiętać, iż postępowała równolegle z innym, wymagającym niemałych
nakładów finansowych przedsięwzięciem, jakim było - wspomniane - poszerzanie kościoła i wznoszenie jego
nowej fasady.
9' Historia Domus s. 58.
4(1 Bystrzycki, op.cit, s. 8, 15; Historia Domus s. 65; Bielski, Vita et scripta s. 78.
9 Bielski, Vita et scripta s. 92.
98 Ibid., s. 79.
99 Ibid., s. 93.
00 Ibid., s. 79; Catalogus librorum ... [1796], s. 224.
1,1 Bielski. Vita et scripta s. 79; wspominał o tym także: Łukaszewicz, op.cit., t. IV, s. 251.