DOI Artikel:
Grygiel, Tomasz: Florenckie Cinquecento w historyzmie: z problematyki recepcji
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14246#0209
204
TOMASZ GRYGIEL
Gasse 2/3 (później Biirgerwiese) w Dreźnie (1838, zburzony 1899) projektu architekta Voldemara Hermanna,
wcześniej znanego w mieście tym z poprawnych neorenesansowych realizacji o włoskiej genezie, jak tzw.
Romisches Haus (1832) czy wenecki Haus Seebach (1839)68. W domu Villerscha silniej klasycyzującym
i linearnym w stosunku do sugerowanego archetypu, uzupełnionym też schinklowskimi w duchu akroteriami,
mimo różnic w układzie okien, faktycznie zaznaczyła się pewna zbieżność w istnieniu i koegzystencji wspól-
nych obiektom cech i elementów, że wymieńmy np. wybitnie zwarte, prawie centralne kubiczne bryły budowli,
spięte w narożach boniami i zwieńczone szczególnie wysuniętym uproszczonym belkowaniem, obecność pła-
skorzeźbionych (na większą skalę) fryzów wzmacniających działanie międzykondygnacyjnego gzymsu, jak
też i jednocześnie - triadowy system otworów osi fasady, podejmujący na piętrze motyw popularnej szeroko
skądinąd serliany.
Kierunek zainteresowań Hermanna zaprezentowany w drezdeńskiej budowli, powstałej w mieście, zwa-
nym nie bez powodu Elbflorenz, mimo modyfikującej interpretacji należał jednak do rzadkości. Potęgował
to dodatkowo wczesny, jak na ukazany typ inspiracji, czas powstania domu, sprzyjający raczej recepcji
Quattrocenta czy dojrzałego rzymskiego renesansu, niż następującym po nim tworom Ammannatiego, zacho-
wujący aktualność wartościowania Schinkla, że najlepszy styl w architekturze miał zakończyć się wraz z Bra-
mantem69.
Do wielu twórców związanych etapem swego życia z Florencją XVI w., chociaż działających potem
w innych ośrodkach głównie Rzymie i przysparzających mu monumentalnych prac, należał Michał Anioł,
68 M il de, op.cit., 168, 170.
69 List Schinkla do wydawcy Johanna Friedricha Ungra, z około 1804 r. Por. A. von Wo Izo g en, Aus Schinkel Nachlass,
Berlin 1862, Bd. 1, s. 132.
TOMASZ GRYGIEL
Gasse 2/3 (później Biirgerwiese) w Dreźnie (1838, zburzony 1899) projektu architekta Voldemara Hermanna,
wcześniej znanego w mieście tym z poprawnych neorenesansowych realizacji o włoskiej genezie, jak tzw.
Romisches Haus (1832) czy wenecki Haus Seebach (1839)68. W domu Villerscha silniej klasycyzującym
i linearnym w stosunku do sugerowanego archetypu, uzupełnionym też schinklowskimi w duchu akroteriami,
mimo różnic w układzie okien, faktycznie zaznaczyła się pewna zbieżność w istnieniu i koegzystencji wspól-
nych obiektom cech i elementów, że wymieńmy np. wybitnie zwarte, prawie centralne kubiczne bryły budowli,
spięte w narożach boniami i zwieńczone szczególnie wysuniętym uproszczonym belkowaniem, obecność pła-
skorzeźbionych (na większą skalę) fryzów wzmacniających działanie międzykondygnacyjnego gzymsu, jak
też i jednocześnie - triadowy system otworów osi fasady, podejmujący na piętrze motyw popularnej szeroko
skądinąd serliany.
Kierunek zainteresowań Hermanna zaprezentowany w drezdeńskiej budowli, powstałej w mieście, zwa-
nym nie bez powodu Elbflorenz, mimo modyfikującej interpretacji należał jednak do rzadkości. Potęgował
to dodatkowo wczesny, jak na ukazany typ inspiracji, czas powstania domu, sprzyjający raczej recepcji
Quattrocenta czy dojrzałego rzymskiego renesansu, niż następującym po nim tworom Ammannatiego, zacho-
wujący aktualność wartościowania Schinkla, że najlepszy styl w architekturze miał zakończyć się wraz z Bra-
mantem69.
Do wielu twórców związanych etapem swego życia z Florencją XVI w., chociaż działających potem
w innych ośrodkach głównie Rzymie i przysparzających mu monumentalnych prac, należał Michał Anioł,
68 M il de, op.cit., 168, 170.
69 List Schinkla do wydawcy Johanna Friedricha Ungra, z około 1804 r. Por. A. von Wo Izo g en, Aus Schinkel Nachlass,
Berlin 1862, Bd. 1, s. 132.